Zeven belangrijke karaktereigenschappen in een digitale transformatie

Door Raimond van het Reve1. Mentale flexibiliteit en inlevingsvermogenEen goede CFO weet uit grote hoeveelheden gegevens de juiste inzichten de destilleren. Dat maakt hem een van de belangrijkste sparringpartners van de CEO. Inzichten en adviezen vanuit financieel perspectief vormen voor de CEO vaak de noodzakelijke basis van beslissingen tijdens een digitale transformatie. Wanneer de financiële consequenties inzichtelijk zijn, kan de CEO immers ‘veilig’ beslissingen bekijken vanuit andere hoeken.Dat sparringpartnerschap vereist mentale flexibiliteit en inlevingsvermogen vanuit de CFO. Hij of zij moet zich dan ook in verschillende stakeholders kunnen verplaatsen en verschillende rollen kunnen aannemen. Zodat voor de CEO de financiële gevolgen voor diverse afdelingen en partijen duidelijk zijn.2. Krachtig leiderschap Een digitale transformatie grijpt diep in op de rollen en positie van medewerkers. Functies veranderen van naam en inhoud, en soms is zelfs gedwongen ontslag of juist nieuw bloed vereist. Een goede CFO blijft gedurende die ‘onrust’ op de werkvloer een stabiele, maar wel menselijke leider. Dat vereist daadkracht, maar bovenal gevoel voor menselijke verhoudingen, en het vermogen het beste in mensen naar boven te halen en hen kritisch en scherp te houden. Hij weet, maar ‘voelt’ ook wat er speelt onder het personeel. Finance is immers vooral een mensen-business.3. Neus voor talentEen goede CFO weet verder zijn eigen kennis en kunde te vertalen naar de organisatie. Dat betekent dat hij of zij goede mensen om zich heen moet verzamelen. Een neus voor talent is geen overbodige luxe: financiële experts zijn schaars. Zeker hen die ook bedreven zijn in big data en analytics, een tegenwoordig steeds waardevollere eigenschap.  Het aantrekken van financieel talent is dan ook een enorm belangrijke onderscheidende factor en cruciaal voor het behouden van een goede concurrentiepositie. Een goede CFO herkent talent in een keur aan mensen, ook in hen met een minder uitgesproken karakter.4. Kompas- en voorbeeldfunctieTijdens een digitale transformatie is de financiële afdeling vaak een kompas. Zij hebben immers de middelen en know-how om aan de hand van modellen scenario’s door te rekenen. Dat vraagt wel om een CFO die raad weet met constante ontwikkelingen. En deze via gerichte sturing weet om te buigen naar strategische voordelen voor de organisatie. Daarbij heeft de CFO een duidelijke kompasfunctie waarbij balans belangrijk is: het moet de organisatie behoeden voor uitglijders, maar tegelijkertijd mag hij of zij de voor een digitale transformatie benodigde creativiteit niet indammen.Bovendien maakt een goede CFO duidelijk waar veranderingen toe hebben geleid. Zodat het succes ervan als inspiratie en motivatie dient voor de rest van de organisatie.5. Comfortabel achter de coulissenGoede CFO’s hebben een duaal karakter. Ze zijn cijfermatig sterk, maar ook mensen-mensen. Dat geldt ook voor hun rol in de schijnwerpers. Het zijn enerzijds leiders, klankborden en inspirators, maar zijn tegelijkertijd tevreden met een rol achter de schermen. De CEO is immers degene die als boodschapper van het door de CFO uitgestippelde pad de spreekwoordelijke bloemen krijgt en klappen vangt. De CFO moet zich kunnen berusten in een rol achter deze persoon. Dat vereist een zekere mate van bescheidenheid.6. Tactische maar heldere communicatiekameleon Een CFO heeft niet voldoende aan een enkele communicatiestijl. Hij of zij moet moeiteloos kunnen schakelen tussen communicatiestijlen, afhankelijk van de persoon of media-instantie die voor hem staat. Zeker voor een beursgenoteerd bedrijf is een mix van duidelijkheid en tact belangrijk. Richting medewerkers wordt vriendelijkheid verwacht, maar de Board of Investors heeft weinig op met zachte woorden. En waar de CEO de boodschap vaak commercieel verpakt, wordt van de CFO rechtlijnigheid verwacht. In deze kameleonrol moet de CFO ook nog eens authenticiteit bewaren. De CFO is, kortom, een veelzijdig communicatietalent.7. Zicht op het hier en nuLange tijd hebben CFO’s vertrouwd op data uit het verleden. Dat is een gepasseerd station. Een CFO moet tijdens een digitale transformatie toegang hebben tot cijfers uit het ‘nu’, en het liefst ook tot die van de toekomst. Bigdata-analytics maakt ‘live business’ technisch mogelijk, maar dan moet de organisatie daar wel aan willen. Het is aan de CFO om die urgentie goed over te brengen. En bovendien uiteindelijk de vruchten van die technologie te vertalen naar concrete maatregelen die de organisatie vooruithelpen. Dat vereist overredingskracht, een tegenwoordigheid van geest en vooruitziende blik.Raimond van het Reve is Director General Business & Partner Ecosystems bij SAP Nederland