“Zonder accountants en de afdeling debiteuren-crediteuren krijg je een systeemtransformatie die alleen is opgebouwd vanuit reporting needs.”

Marinda van Harskamp FM Dag
Hoe kunnen weerstanden binnen een transformatie-proces optimaal worden ingezet?

Marinda van Harskamp is Digital Finance Transformation & Upskilling Expert en Executive Leadership Coach. Ze heeft uitgebreide ervaring opgedaan in het begeleiden van transformaties in dynamische werkomgevingen. Onder andere binnen de global organisatie van IKEA. Op FM Dag 2025 – The Tipping Point – geeft ze een workshop. Samen met deelnemers kijkt ze naar hun eigen persoonlijkheidstypes en die binnen het team. Hoe kunnen weerstanden binnen een transformatie-proces optimaal worden ingezet?

De financial van nu wordt continu uitgedaagd. Welke veranderingen zie jij veel terugkomen in Finance teams?

“Financials krijgen steeds vaker te maken met oude systemen die moeten worden vervangen. Ze moeten mee in complexe projecten. Het standaardiseren van reporting en accounting frameworks is vaak gekoppeld aan internationale maatstaven. Voor financials die jaren dezelfde manier van werken gewend zijn, kan dat een grote verandering zijn.

Boven die heel tastbare veranderingen hangt volgens mij ook nog een ander verhaal dat onrust veroorzaakt. De vraag: gaat mijn baan straks verdwijnen? Dat zie ik vooral bij financials die werken in accounting en reporting. Met de razendsnelle opkomst van AI krijgt het oude verhaal van ‘onze banen worden straks geautomatiseerd’ opeens een andere dimensie.”

‘Iedere financial moet business controller worden!’ – maar nu echt?

“In mijn traningen merk ik inderdaad dat Business Control echt hot and happening is, the place to be. Finance control wordt al als iets minder sexy gezien. Maar in de perceptie valt accounting soms nog net niet van de tafel – het beeld van ‘Debiteuren-Crediteuren’. En toch zie ik daar toch ook wel een grote verandering, ook in mindset.”

Vertel…

“Zelf denk ik dat alle rollen nodig blijven, juist binnen de grote veranderingen die voor de deur staan.  Financial Control is nodig om de juiste analyses te maken van de cijfers die uit de systemen komen. En Business Control, wat ik liever Business navigation noem, is nodig om te zorgen dat we de business meehelpen om te sturen op basis van data.

Maar ook Accounting, de registrerende functie, blijft nodig – is zelfs onmisbaar – bij het goed inrichten van de systemen. Zonder accountants en de afdeling debiteuren-crediteuren krijg je een systeem-transformatie die alleen is opgebouwd vanuit reporting needs. Dan ga je een boel missen, want ieder systeem geeft alleen wat je er in stopt. Ik zie het bewustzijn dat we elkaar allemaal nodig hebben binnen Finance groeien, maar nog te weinig.”

Lees ook op CFO.nl: Jan-Jaap Dekker (Oracle Benelux): “AI vereenvoudigt end-to-end bedrijfsstromen.”

Welke tipping points zie je om die mindset van stammenstrijd echt naar samenwerking te krijgen?

“Als CFO moet je samen met Accounting en Financial control kijken, welke stuurinformatie er nodig is. Hoe kunnen we die optimaal registreren vanuit het niveau van transacties om echt goede Finance analyses te maken? Maar de weerstand die je soms ziet om tot die mindset te komen, kan alleen maar worden weggenomen als je je team bekijkt vanuit de menskant.”

En wat zie je dan?

“Binnen je team heb je vaak verschillende persoonlijkheden. Heel clichématig bekeken, komen die verschillende persoonlijkheden vaak ook terecht in verschillende Finance functies. Bij business control zie je vaak bij mensen die qua persoonlijkheid wat flamboyant zijn, goed kunnen presenteren, businessminded zijn. Ze houden van verandering. Accountants willen hun werk vaak graag secuur doen, houden van vaste routine en steadyness. Financial Controllers houden ook van cijfers, maar zijn super analytisch, ze zijn gebrand op het onderzoeken van verbanden.”

Bij IKEA werkte je veel met Finance teams. Wat viel je op?

“Dat je – alle clichés over Finance bloedgroepen aside – toch wel vier persoonlijkheden kan onderscheiden maken waarin ieder mens toch in meer of mindere mate in past. Mensen die staan te springen bij het woord verandering, ook al weet men nog niet eens de details. Het andere uiterste zegt: don’t fix it when it is not broken. Daartussen heb je nog twee persoonlijkheden. De ene wil graag veranderen, maar wil wel heel graag weten en onderzoeken hoe je dat op de beste en slimste manier doet. En de persoonlijkheid die niet per se wil veranderen, maar er wel iets meer openstaat om zich te laten overtuigen door feiten en data. Wanneer je jezelf als CFO beter bewust bent van welke persoonlijkheden je in je team hebt kun je ook beter sturen.”

Wat geef je daarbij mee als ‘Tipping point’?

“Stel niet het systeem centraal, of de verandering die je wil, of jezelf als leider – maar kijk maar je mensen en de kwaliteiten die in hun persoonlijkheid terugkomen. Want alle persoonlijkheden hebben hun eigen kwaliteiten – en al die kwaliteiten zijn nodig om de verandering op een goede manier vorm te geven. Maar iedere persoonlijkheid heeft ook zijn eigen weerstand tegen de karaktertrekken en dynamieken van de ander. Daar moeten je teamleden zichzelf bewust van zijn. Ook jij als Finance leader hebt je eigen weerstanden. Daar met elkaar het gesprek over aangaan, op een veilige en niet te zweverige manier is een Tipping Point. Want weerstand, die van jezelf, maar ook die van anderen –  geeft eigenlijk altijd iets weer wat we over het hoofd zien. Te snel over uncomfortable truths heenstappen, zonder een goede oplossing te bedenken. Te veel denken vanuit the head office – wij als directie bedenken wel even ‘hoe het allemaal in elkaar zit’.”

Maar hoe houd je als CFO control om veranderingen toch niet te laten saboteren?

“Door te laten zien dat je echt kritisch kunt kijken naar je eigen strategie. Verandering om de verandering roept weerstand op. Maar als verandering echt onvermijdelijk is, bijvoorbeeld omdat je oude systemen over drie jaar vastlopen, dan moet je ook duidelijke kaders stellen. Het kijken naar de persoonlijkheden binnen je Finance Team kan helpen om je juiste angle te vinden waarmee je ze meeneemt. Uiteindelijk is het ook de grootste nachtmerrie van een accountant – die alles graag hetzelfde houdt – dat het oude, bekende systeem straks niet meer werkt. Het zijn vaak juist de mensen die de meest kritische vragen stellen bij verandering, die onmisbaar zijn bij het laten slagen van een transformatie.”

Geïnspireerd door The Tipping Point van Malcolm Gladwell verkennen we op FM Dag 2025 samen met 250 finance professionals de subtiele, maar krachtige ingrepen die zorgen voor snelle en impactvolle veranderingen. Van slimme automatisering tot het vroegtijdig signaleren van financiële risico’s: als CFO speel jij een cruciale rol in het kantelpunt van jouw organisatie. Profiteer van de speciale groepstickets en stimuleer innovatie binnen jouw organisatie.

 

Gerelateerde artikelen