Air France is nu aan zet om kosten te drukken

Naast de low-budgetmaatschappijen krijgen de traditionele maatschappijen nu te maken met nieuwkomers uit de Perzische Golf die zich invechten in de markt, al dan niet met vele miljoenen overheidssteun. Deze ontwikkeling slaat de bodem weg onder de toch al onder druk staande verdienmodellen van de traditionele maatschappijen, waaronder Air France-KLM, Lufthansa en British Airways.Terwijl de roep om bemoeienis van overheden en internationale organisaties tegen deze vorm van concurrentievervalsing toeneemt, moeten de luchtvaartmaatschappijen in de tussentijd alle zeilen bijzetten om concurrerend te blijven. De oplossing ligt onder meer in het naar beneden brengen van de kosten. Dat laatste gaat echter niet zonder slag of stoot. Vooral de piloten voelen er niets voor om verworven rechten in te leveren en schromen niet om hun protest kracht bij te zetten door te staken. Het blijkt een ultiem machtsmiddel waarbij de maatschappij vaak grote financiële- en imagoschade leidt. Het afgelopen jaar kregen Air France, Lufthansa en Alitalia te maken met miljoenenschades als gevolg van een staking van hun piloten. Bij Air France leidde de pilotenstaking vorig jaar tot een verlies van een half miljard euro. Zonder rekening te houden met de andere stakeholders, zoals andere medewerkers van Air France die wel werden gekort en de belangen van zusteronderneming KLM, staakten de Franse piloten twee weken. Uiteindelijk kregen zij hun zin, de directie zag af van het inzetten van prijsvechter transavia.com op binnenlandse vluchten in Frankrijk en andere bezuinigingen op de post piloten. De overwinning van de piloten blijkt echter een pyrrusoverwinning. Sinds de staking zijn de resultaten van Air France-KLM verder verslechterd en moeten er nog hardere maatregelen worden getroffen om uit de rode cijfers te komen. Topman Alexandre de Juniac kondigde aan dat de piloten hierbij zeker niet buiten schot zullen blijven.Bij zusterbedrijf KLM is de sense of urgency inmiddels doorgedrongen bij de piloten. Onlangs werden afspraken gemaakt over een productiviteitsverbetering van vier procent per jaar en een verhoging van de pensioenleeftijd van 56 naar 58 jaar. De piloten gaan meer uren maken, de werk- en rusttijdenregeling wordt aangepast en er is de komende drie jaar geen salarisverhoging. In ruil voor deze maatregelen krijgen de piloten een winstdelingsregeling en nieuw uit te geven aandelen Air France-KLM. Nu is het de beurt aan Air France. Gezien het feit dat Air France-KLM over het eerste jaar een verlies heeft geleden van 638 miljoen euro is enige haast geboden. Vooralsnog gebeurt er echter weinig. Air France is nog niet eens in onderhandeling met de piloten, volgens De Juniac gaat dit in september gebeuren. De grote vraag is of hij deze keer wel zijn rug recht zal houden als de Franse piloten en vakbonden beginnen te protesteren. In een interview met het FD zegt hij er het volste vertrouwen in te hebben dat de Franse piloten eieren voor hun geld zullen kiezen. Mocht dit niet spontaan gebeuren, dan heeft hij nog een joker in de zak: als de kosten niet naar beneden gaan, zullen er routes worden geschrapt. Dit raakt de piloten in hun carrière aangezien zij beginnen op korte afstandsroutes en dan doorgroeien naar grotere toestellen. Hoe minder lange afstandsroutes, hoe minder promotiemogelijkheden.Het klinkt plausibel, maar Fransen staan toch anders in deze processen dan Nederlanders die net zo lang polderen tot ze eruit zijn. In Frankrijk draait het vaak om prestige en winnen en de vakbonden schromen geen middel om hun doel te bereiken. Het is voor de Nederlandse piloten te hopen dat De Juniac er in slaagt ook bij Air France besparingen door te voeren, anders kunnen zij lang wachten op hun winstuitkering en worden hun nieuw verkregen aandelen snel minder waard.  Monique Harmsen is hoofdredacteur van CFO Magazine en blogt voor CFO.nl.