Brexit: na Brussel is het woord aan de Britten

In Brussel is onder hoogspanning onderhandeld. Aanvankelijk waren landen als Frankrijk, België en Tsjechië niet van plan om zonder slag of stoot tegemoet te komen aan de Britse wensen, maar uiteindelijk stemden zij in met een akkoord. Volgens Cameron heeft het Verenigd-Koninkrijk een speciale status binnen de EU gekregen. Zo zal het streven naar een ‘ever closer union’, een steeds hechtere gemeenschap van Europese landen, straks niet meer gelden voor de Britten. Cameron zal zich de komende tijd hard maken om de Britten ervan te overtuigen dat hun toekomst binnen de EU ligt.  Cameron weet zich gesteund door de grote financiële instellingen met hoofdkantoren in Londen die veel te verliezen hebben bij een Brexit. Financiële sectorDe financiële sector heeft de afgelopen weken de druk opgevoerd door te dreigen uit Londen te vertrekken bij een Brexit. Dat heeft serieuze gevolgen voor de Britse economie, de financiële sector is goed voor 8% van het BNP en 3,4% van alle banen. Volgens een analyse van Citibank zal de Brexit leiden tot het verlies van 75.000 banen rond 2030. Goldman Sachs doet hier nog een schepje bovenop en stelt dat het Britse pond met 20% zal dalen.HSBC-topman Stuart Gulliver stelt onomwonden dat het hoofdkantoor van de bank weliswaar in Londen zal blijven maar dat wat hem betreft de 1000 zakenbankiers die nu nog actief zijn in de City zullen verhuizen naar Parijs als de Britten uit de EU stappen. Deutsche Bank stelt duidelijk uit Londen te vertrekken terwijl JPMorgan Chase waarschuwt dat er banen naar vanuit Londen naar andere landen zullen worden verplaatst. Niet alleen de financiële sector vreest een Brexit, het bedrijfsleven aan beide kanten van het Kanaal voorziet negatieve effecten op hun bedrijfsvoering en resultaten. Verschillende grote multinationals bundelen de krachten om de Britten te overtuigen van het nut van de EU. VNO-voorman Hans de Boer treedt ook nadrukkelijker naar voren om Europa bij elkaar te houden. In De Telegraaf hield hij een pleidooi het huwelijk van Europa bij elkaar te houden en de discussie te voeren op basis van rationale gronden in plaats van emotie.Nederlands-Britse bedrijven zoals Unilever en Shell kijken met spanning naar het komende referendum. Volgens Shell-topman Ben van Beurden zal een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie leiden tot een minder efficiënte bedrijfsvoering. “Dit zal gevolgen hebben voor de bewegingsvrijheid van ons personeel en onze handelsactiviteiten. We zouden de gevolgen merken. Er zullen allerlei inefficiënties optreden doordat de paden van de twee regio’s gaan divergeren. Dat is niet goed voor bedrijven zoals de onze, die juist gedijen als grenzen verdwijnen. Dat is een fundamenteel economisch aspect.”De CEO van Unilever, Paul Polman, is van mening dat een Brexit schadelijker is voor Nederland dan voor andere Europese landen. Hij wijst erop dat Nederland na Duitsland voor Groot-Brittannië de belangrijkste handelspartner is. Uit cijfers blijkt dat In 2014 Nederland voor in totaal 36,7 miljard euro naar het VK exporteerde. Een Brexit is een van de scenario’s waarop Unilever zich voorbereid. "We zitten in 190 landen in de wereld, dus wij zorgen ervoor dat we competitief blijven, wat er ook gebeurt. Maar het is beter als de Britten in Europa blijven", meent Polman.Minder stabiliteitDe Nederlander Marc Bolland, topman van de Britse retailer Marks & Spencer, is nauw betrokken geweest bij een onderdeel van de hervormingsagenda van Cameron. Hij zat in een Britse commissie van zakenlieden die Cameron adviseerde over de terugdringing van de Europese regelgeving. Hij signaleert dat de Europese Unie zonder de Britten minder stabiel is. Datzelfde geldt echter ook omgekeerd volgens Willem Buiter, topeconoom bij Citigroup. Een Brexit kan volgens hem einde van het Verenigd Koninkrijk betekenen. “De Schotten zullen eruit stappen en de euro invoeren. Daarna doen Wales en Noord-Ierland dat ook. De onderhandelingen van een Brexit zullen jaren duren, in die onzekerheid zal niemand willen investeren”, waarschuwt Buiter.Niet alleen economisch maar ook vanuit geopolitiek oogpunt wordt gevreesd voor een Brexit. Richard N. Haass, voorzitter van the Council on Foreign Relations en voormalig Directeur Policy van het Amerikaanse State Department, voorziet dat de zaken na de uittreding uit de EU erg ingewikkeld worden. Hij wijst op de nauwe relatie tussen de VS en Groot-Brittannië dat vaak als vooruitgeschoven post en verdediger van de Amerikaanse standpunten in Europa acteert. Die positie zal volgens hem veranderen. Gevreesd wordt dat Duitsland een te grote stem krijgt in Europa en dat dit zal leiden tot minder samenwerking of misschien wel het uiteenvallen van de EU.Diplomatiek relletjeHet is de vraag in hoeverre de Britten zich laten leiden door al deze rationele argumenten. Onlangs was er een klein diplomatiek relletje met Duitsland waarin de emoties hoog opliepen en de Tweede Wereldoorlog er ook nog even werd bijgehaald. Gunther Krichbaum, de economisch adviseur van Angela Merkel, beet onlangs in een gesprek Sir Bill Cash, een vooraanstaand lid namens de Tories van het Britse parlement, toe dat Groot-Brittannië niet kan overleven zonder Duitsland en de EU.  Krichbaum hield Cash voor dat Engeland een handelstekort heeft met de EU en uitstappen uit de EU de Britse industrie slechts schade zou kunnen berokkenen. Cash reageerde onmiddellijk: “Groot-Brittannië heeft twee wereldoorlogen tegen Duitsland had gevoerd en dat hebben we gedaan om de vrijheid en onafhankelijkheid van het land met succes te bewaren. We hebben jaren zonder de EU gekund en dat lukt ook nu wel.” Tegenover alle argumenten om in de EU te blijven, staan voor de Britse burger echter net zoveel argumenten om dit niet te doen. Op Kickstarter staat een crowdfundactie voor de financiering van Brexit the Movie, een film die aangeeft waarom de Brexit verstandig is. Ruim de helft van de benodigde 100.000 pond is al binnen met nog 14 dagen te gaan. Waarschijnlijk zal de film ruim voor het referendum in première gaan.