“CFO zonder interesse in tech geef ik het te doen”

Nieuwe technologie kan een enorme bijdrage leveren aan de vooruitgang van de finance functie, zo is vaak te horen. Maar uit Amerikaans onderzoek van februari komt naar voren dat CFO’s zelfs nog wel eens terughoudend zijn op het gebied van technologie. Zo voelt bijna de helft van de respondenten (46 procent) zich niet of totaal niet comfortabel in een rol waarin de CFO de verantwoordelijkheid heeft over de IT-strategie van het bedrijf.

In hoeverre moet de CFO een voorloper zijn op het gebied van technologie? En in hoeverre kloppen de voorspellingen over technologie met wat er echt gebeurt? Over die vragen spreekt CFO.nl met Erik van der Steen, Partner Advisory Digital Finance bij EY.

Om te beginnen: zou een CFO volgens u verantwoordelijk moeten zijn voor het IT-beleid?
“De meeste CFO’s hebben eerder een economische dan een technologische achtergrond. Ze zijn meer bezig met procesbeheersing dan met automatisering. Het DNA van de huidige generatie is minder tech gedreven. Als de vraag is of de CFO verantwoordelijk moet zijn voor een gebied waar hij of zijn weinig affiniteit en ervaring mee heeft, dan vind ik het niet vreemd dat een groot deel zich daar niet comfortabel bij voelt. Een betere vraag zou volgens mij zijn of we vinden dat de toekomst het takenpakket van de CFO bestaat uit finance plus technologie. Dat zou leiden tot een andere functieomschrijving. Bovenal draait het niet om wie de implementatie van nieuwe technologie organiseert, als je het maar organiseert.” 

“Wat in deze discussie wellicht een speelt is dat veel functies zelf geraakt worden door technologische ontwikkeling. Dit roept de vraag op wat de toekomstige rol van die functies gaat worden. Als je dingen kwijt raakt, wil je er ook iets bij. Maar zijn dat vervolgens zaken die je leuk vindt en die energie geven, of zijn het moetjes?”

Betekent dit dat een CFO niet perse tech savvy hoeft te zijn?
“Een CFO hoeft niet de verantwoordelijkheid nemen voor die rol van CIO, maar moet wel in hoge mate affiniteit hebben met tech. Technologie is bezig de eigen functie plus de bedrijfsprocessen te herdefiniëren. Linksom of rechtsom worden deze geraakt. Het is aan de CFO om de finance functie aan te passen, zodat deze het bedrijf helpt te verbeteren. Een CFO die geen interesse heeft in technologie, geef ik het te doen de komende jaren.”

Enkel op de hoogte blijven van nieuwe technologie, zoals veel respondenten in het onderzoek, is dus niet genoeg voor CFO’s?
“Het start natuurlijk wel met op de hoogte blijven, dat is het startpunt. Maar een stap verder is nodig. Voordelig is dat een CFO over het algemeen wel meer een technologie-adept is dan andere C-level functies. De financieel directeur staat er over het algemeen meer voor open, op de CTO of CIO na dan. Finance staat ook vaker vooraan in de rij om nieuwe technologie te implementeren. RPA kan ook voor HR nuttig zijn. Maar vaak gebeuren de eerste experimenten bij finance. Vervolgens heeft ook HR interesse en wil men het ook in de supply chain inzetten.”

Hoe zit het met de ontwikkeling onder CFO’s?
“Ik zie wel een nieuwe generatie van CFO’s opstaan voor wie het onderscheid tussen finance en technologie kleiner is. 40-plussers komen uit een ander tijdsgewricht, zijn opgegroeid met de eerste computers. Wellicht gaat het om een generatiestap en ontstaat uiteindelijk het idee dat finance zonder technologie niet bestaat. Al hoeft die ontwikkeling niet te betekenen dat de CFO direct ook CIO hoeft te worden.”

Uit het onderzoek blijkt er nog wel een kloof te bestaan tussen technologie-voorspellingen en de houding van CFO’s. 
“Ik denk dat dit klopt. Tegelijkertijd is het goed te beseffen waar we heen gaan. Artificial intelligence staat in de kinderschoenen, de cloud begint behoorlijk door te dringen. Zoiets als robotic process automation is een hype, beleefde zelfs een piek in 2017. Spreken wij over vijf jaar weer hierover, dan is het weer vele malen verder ontwikkeld dan we nu zien. Dus tegen klanten zeg ik vaak dat veel technologische vernieuwingen nu mainstream aan het woorden zijn. De trein is het station aan het verlaten. Je bent nog net op tijd om een kaartje te kopen en aan boord te springen. Wacht niet tot die trein op stoom is en je er naartoe moet vliegen. Juist die reis geeft de ervaringen om succesvol met technologie te zijn.” 

“Het draait om beloftes, het is wel belangrijk dat goed te beseffen. Toch weet ik zeker dat als ik oud ben, er een zelfrijdende auto voor mij klaarstaat om mij naar het theater te brengen. Dit zal maken dat ik dan veel mobieler ben dan de huidige generatie. Met andere woorden: dit gaat gebeuren, dus ga experimenteren. Er zijn al CFO’s die nieuwe technologie onderdeel laten zijn van het dna van de organisatie, er op recruiten of er veel mee experimenteren. Neem af en toe een deep dive in analytics, sla een ton stuk op experimenten met blockchain.”

Is er geen sprake van een hype rondom nieuwe technologieën?
“Er is sprake van een hype, dat is waar. Maar ik geloof sterk in de these dat verandering door technologie op korte termijn wordt overschat en op lange termijn onderschat. Er is sprake van overschatting van bitcoin en cryptovaluta, maar we onderschatten hoe zaken als blockchain, artificial intelligence en de cloud de spelregels van het vakgebied financiën gaan herschrijven. Wanneer? Dat weet niemand. Het zal in ieder geval niet de komende 18 maanden gebeuren. Maar het gaat gebeuren. En als er impact komt, gaat er vanalles veranderen.”

Wordt technologie te veel als een doel op zich gepresteerd in plaats van een middel om een bepaald doel te bereiken? 
“Dat geloof ik niet. In het begin vinden mensen nieuwe technologieën misschien vreemd of zien ze de toegevoegde waarde nog niet. Maar visionairs kunnen zo pagina’s volschrijven met over wat deze technologieën voor het vakgebied kunnen gaan betekenen. Ik ken een klant die aan de hand van externe en interne data voorspelt in welke mate consumenten producten gaan kopen, hoe de trend zal verlopen en hoe snel de voorraad op zal gaan. Er zijn experimenten gaande om al die data bij elkaar te brengen en dit goed te organiseren. Het gaat om de eerste stappen, maar het is wel veelbelovend. Een margeverbetering van 1 procent kan snel bereikt worden als een bedrijf het klantengedrag goed weet te voorspellen.

“Technologie maakt nieuwe businessmodellen mogelijk, maakt dat bedrijven sneller kunnen reageren, kosten kunnen verlagen of kwaliteit verbeteren. Het biedt nieuwe kansen. Het is enkel een bedreiging als je er niets mee doet.”