De belangrijkste les, zowel uit onze eigen ervaring als uit wat we om ons heen zien, is dat je altijd moet beginnen bij de vraag, niet bij het middel. Het klinkt logisch, maar in de AI-euforie wordt dit inzicht verrassend vaak vergeten. Voor je als CFO ook maar één euro investeert in ‘AI’, moet je haarfijn weten welk probleem je wilt oplossen of welke verbetering je nastreeft.

Denk als leider eerst in doelen en knelpunten, niet in buzzwords. Stel jezelf kritische vragen: welke beslissing in mijn organisatie duurt te lang, en waarom? Waar beperken handmatige processen onze snelheid of inzicht? Wat zijn de grootste bronnen van vertraging of foutgevoeligheid? Misschien loop je telkens vast in de forecastcyclus door Excel-planningen. Of mis je realtime inzicht in bepaalde risico’s, waardoor beslissingen blijven liggen. Identificeer waar het écht wringt. Het kan best dat de oplossing helemaal geen AI vereist, maar een procesaanpassing of een simpele vorm van automatisering. Maar zelfs als AI potentie heeft, weet je tenminste waarom je het inzet.

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Renée Wansink (CFO Karl Lagerfeld): “Ogenschijnlijke kleinigheden maken vaak een enorm verschil.”

Pas wanneer je weet wat je wilt verbeteren – sneller rapporteren, beter voorspellen, minder fouten, hogere klanttevredenheid – kun je gericht naar technologie kijken. En soms is AI daarbij niet de beste keuze. Een bestaande BI-tool, een RPA-script of het vereenvoudigen van een proces kan goedkoper en effectiever zijn. Laat je dus niet verleiden door het glimmende AI-gadget terwijl de gereedschapskist nog vol met bewezen instrumenten ligt.

Als je besluit wél met AI aan de slag te gaan, doe het dan planmatig. Zelfs de meest fanatieke AI-evangelisten benadrukken dat AI geen toverstaf is die je zonder strategie even rondzwaait. “AI isn’t a magic bullet or a science project. It is the next phase in finance’s evolution”, zei een financiële topvrouw onlangs treffend.

Zie AI dus als een volgende stap in de voortdurende professionalisering van je finance-functie. Een hulpmiddel voor betere inzichten en betere besluiten – mits het goed wordt ingebed.

Dat inbedden vraagt voorbereiding. Eigenwijze mensen zoals ik raden CFO’s een aantal nuchtere stappen aan:

• Ontwikkel een gerichte AI-strategie die aansluit op de bedrijfsdoelen: Begin niet overal tegelijk, maar kies één richting waar AI de meeste waarde kan toevoegen.
• Prioriteer use-cases met tastbare businesswaarde: Kies toepassingen met echte resultaten: tijdwinst, kostenbesparing, hogere nauwkeurigheid. Niet omdat ze “sexy” zijn
• Stel realistische verwachtingen: Voorkom teleurstellingen door vooraf helder te maken wat AI wél kan, maar vooral wat het niet kan.
• Zorg dat de datahuishouding op orde is: AI floreert bij goede, consistente data. Eilandjes-data en matige datakwaliteit laten elk model struikelen.
• Vereenvoudig complexe processen eerst: Automatisering van een rommelig proces maakt de chaos alleen digitaal. Vereenvoudig, standaardiseer en stroomlijn dus eerst.
• Investeer in upskilling van je team: Mensen moeten leren samenwerken met AI. Zonder skills en draagvlak strandt iedere innovatie.

Deze stappen – aanbevolen door mij en vele anderen – dwingen je om gestructureerd en doelgericht te werk te gaan. Het komt erop neer dat je AI benadert als een bedrijfsmiddel waar je rendement uit wilt halen, niet als een speeltje om indruk te maken.

Cruciaal daarbij: definieer succes vooraf. Hoe weet je straks of een AI-project geslaagd is? Dit ontbreekt nu vaak. Veel organisaties hebben generatieve AI uitgerold zonder duidelijke benchmarks, gedreven door FOMO. Inmiddels is die eerste golf voorbij en zetten executives de voet op de rem: toon bewijs dat het werkt, anders stopt de investering.

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Mirjam van Velthuizen-Lormans (CFO van ProRail): “Ik ben degene die koers houdt.”

Mike Krieger, productdirecteur van AI-startup Anthropic, zei het onlangs helder: “Companies need some kind of success metrics or evaluation for their AI tools.”
En hij heeft gelijk.

Voor CFO’s zou dit gesneden koek moeten zijn: ROI-denken is tenslotte dagelijkse kost. Definieer dus vooraf KPI’s zoals doorlooptijdverkorting, lagere foutpercentages, minder handwerk of hogere forecastnauwkeurigheid. En evalueer ze ook echt.

Geen AI als doel op zich, maar als meetbaar middel.

In Deel 4 gaat het om de kernvraag: wat betekent dit alles voor jou als CFO en leider, en welke rol speelt leiderschap in het voorkomen van AI-FOMO?

Lees ook op CFO.nl: Meld je nu aan voor CFO Day 2026 – Clarity in Chaos – 25ste Jubileumeditie

ChatGPT en Copilot voor Financials: Advanced

Breng je eigen werk én je organisatie verder door AI in te zetten voor al je bedrijfsprocessen: van tekst tot data, van beeld tot geluid en zelf-getrainde modellen. Tijdens deze Advanced cursus oefenen we met de praktische toepassingen van ChatGPT en Copilot.

Bekijk programma | Schrijf je in