AI invoeren is niet alleen een technologietraject, het is vooral een leiderschapstest. De hype, de druk, de beloftes en de ruis eromheen vragen van CFO’s dat ze koersvast blijven en zich niet laten meesleuren door modetrends. Het is aan de CFO – en aan de rest van de C-suite – om de juiste vragen te stellen en de rust te bewaren.

AI is geen paniekknop en geen imago-instrument. Het is een middel om besluitvorming te versterken. Dat uitgangspunt moet door de top worden gedragen. Dat betekent dat je als financieel leider durft te zeggen: “Wacht even, waarom doen we dit eigenlijk?” – ook als de rest roept dat je “gewoon iets met AI moet doen.” Leiderschap is soms nee durven zeggen tegen hypeprojecten, op de rem trappen of eerst meer onderzoek verlangen, zelfs wanneer anderen al enthousiast vooruit willen.

Vergeet niet dat CFO’s van nature een unieke positie hebben als hoeders van zowel prestaties als risico’s. Je zit op het kruispunt van strategie, inzichten en toezicht. Gebruik die positie. Wanneer bestuurders vragen “Wat levert AI op? Gaan we hard genoeg?”, zou jij ook moeten vragen: “Gaan we niet te hard? Hoe voorkomen we dat dit uit de bocht vliegt?” Die kritische blik is goud waard. Besturen stellen tegenwoordig niet alleen de vraag “Wat levert AI op?” maar ook “Zijn we wel verstandig bezig en houden we het binnen de afspraken en kaders?” De CFO is bij uitstek degene die hier een nuchter en realistisch antwoord op kan geven.

Lees ook op CFO.nl: Column – Pieter de Kok: CFO’s met AI-FOMO #3 De lessen die we leerden

Daarnaast vraagt goed leiderschap dat je een cultuur creëert waarin technologie verstandig wordt ingezet. Stimuleer je teams om met ideeën te komen, maar laat ze altijd onderbouwen hoe een voorstel bijdraagt aan strategie, processen of waardecreatie. Beloon kritische geluiden net zo goed als enthousiaste initiatieven; iemand die zegt “laten we dit niet doen, want ik zie geen waarde” kan een dure misser voorkomen. Zorg ook dat afdelingen samenwerken. AI raakt bijna altijd meerdere domeinen tegelijk: IT, finance, operations, risk. Als CFO kun je bruggen slaan om te voorkomen dat AI-projecten geïsoleerd draaien zonder echte oversight. Een multidisciplinair comité dat AI-voorstellen beoordeelt op haalbaarheid, risico’s en rendement kan bijvoorbeeld veel ellende voorkomen.

Neem daarnaast je mensen mee in het verhaal.

Verandering – zeker rondom een technologie die zoveel aandacht krijgt als AI – kan onzekerheid oproepen. Sommige medewerkers vrezen dat AI hun baan overneemt, anderen voelen zich overweldigd door nieuwe tools. Hier ligt een kans voor de CFO als leider om het narratief te bepalen: AI komt om te ondersteunen, niet om te vervangen.

Onderzoek laat zien dat de focus van AI verschuift van arbeidsvervanging naar arbeidsversterking. Communiceer dat expliciet. Leg uit dat jullie AI inzetten om saaie, handmatige taken te verminderen, om analyses sneller en nauwkeuriger te maken en om tijd vrij te maken voor werk dat er écht toe doet. En wees transparant over zowel successen als mislukkingen. Dat versterkt vertrouwen en stimuleert een leercultuur.

Uiteindelijk draait succesvolle AI-adoptie om goed bestuur en visie. De technologie mag dan nieuw en complex zijn, maar de vorm van leiderschap die nodig is, kennen CFO’s al: datagedreven beslissen, risico’s managen, veranderingen begeleiden. Die kerncompetenties blijven ook in het AI-tijdperk het belangrijkst.

Gebruik dus je gezond verstand, blijf kritisch en behoud die nuchtere blik op waardecreatie. AI kan enorme voordelen brengen – van efficiëntere processen tot sneller en scherper inzicht – maar alleen wanneer het wordt ingebed in duidelijke doelen en gedragen wordt door mensen. AI als middel, niet als doel.

De echte uitdaging ligt niet in de technologie.
De echte uitdaging ligt in leiderschap: de kunst om vooruit te gaan zonder te rennen omdat de rest rent; om richting te bepalen in plaats van de hype te volgen. Wie dat doet, beweegt van AI-FOMO naar echte waarde. In control én vooruitstrevend – precies waar een moderne CFO voor staat.

Succes!

Lees ook op CFO.nl: Expeditie CFO – Renée Wansink (CFO Karl Lagerfeld): “Ogenschijnlijke kleinigheden maken vaak een enorm verschil.”