Waarom Maarten van der Weijden zich vastbeet in ‘Elfstedentocht’

Na 163 kilometer en 55 uur zwemmen moest Olympisch kampioen Maarten van der Weijden vandaag de strijd opgeven. De openwaterzwemmer heeft de ‘elfstedenzwemtocht’ niet voltooid. De begeleidend arts vond het niet langer verantwoord om door te gaan. Uitgeput werd de atleet voor controle naar het ziekenhuis gebracht.

Van der Weijden begon op zaterdagochtend aan zijn krachtproef: de Elfstedentocht zwemmend volbrengen voor het goede doel. Een heroïsche tocht, die het uiterste vroeg. Op zondagmorgen bleek dat Van der Weijden het zwaar te verduren had. “Mijn lijden kent wel ergens een grens, waar ik vooraf dacht dat het grenzeloos was”, zei de zwemmer tegen zijn coach in de boot. Toch wist hij door te zetten. 

Verbazingwekkend is het niet dat Van der Weijden deze extreme uitdaging aan is gegaan. Zijn drijfveer: een doel stellen en ervoor gaan, vertelde hij eind vorig jaar op Finance Transformation. Ook als hij daarvoor stevig moet afzien. De voorbereiding op de voor hem zo succesvolle Olympische Spelen van 2008 was loodzwaar. Toch zag hij het als een fijne tijd. Van der Weijden: “Toen ik stopte met topsport, ging ik wel door met zwemmen. Maar ik vond het vreselijk. Zonder doel is zwemmen gewoon heen en weer gaan. Stilstand.” 

In 2001 werd bij Van der Weijden leukemie geconstateerd. Hij was ernstig ziek, maar genas en ging weer zwemmen. Ook stelde hij weer een doel. "Niet om daarmee de Olympische Spelen te winnen, maar vanuit het besef dat als ik een doel stel, ik een fijner leven heb.” Een inzicht dat hij opdeed in het ziekenhuis. Van der Weijden: “En daar, liggend in het zicht van de vergankelijkheid, kan ik zeggen dat er heel veel zaken belangrijker zijn, dan de beste willen zijn.” 
Uit die periode in het ziekenhuis stamt ook een gevoel dat bij Van der Weijden in zijn haarvaten zit: “Ik zag dat veel lotgenoten niet herstelden van de ziekte. Dat was gewoon een kwestie van geluk of pech. Het had niets te maken met wat ik deed. Dat gevoel van dankbaarheid, draag ik met me mee.”

Uiteindelijk is het niet de gouden medaille op de Spelen, maar de weg ernaartoe die Van der Weijden gelukkig maakte, zo bleek na de eindstreep. Hij had alle scenario's al honderd keer doorgenomen. Maar eenmaal over de finish, ontstond een merkwaardig gevoel. “Ik constateer dat ik win. Ik dacht dat ik iets waanzinnigs mee ging maken. Maar niets van dat alles gebeurde”, zei hij op Finance Transformation. 

Die finish in Leeuwarden bleef vandaag helaas buiten zicht. Maar Van der Weijden heeft wel gedaan waarvoor hij in 2015 zijn loopbaan bij Unilever stopte: “Ik besloot me te richten op het inspireren van mensen en vrijwilligerswerk te gaan doen", zei Van der Weijden. Daarbij aangemoedigd door dat gevoel van dankbaarheid. Eén van zijn projecten was het zwemmen van de Elfstedentocht. En dat deed hij, daarbij gesteund door massa's mensen op de Friese oevers. De zwemmer heeft inmiddels al acht ton binnengehaald voor onderzoek naar kanker. En de eindstand is nog niet bekend. 

[Update 21 augustus, 09.00 u): Maarten van der Weijden heeft al zeker 2,5 miljoen euro opgehaald met zijn actie. 

Lees terug: "Beste willen zijn is niet essentie van het leven" (Maarten van der Weijden op Finance Transformation 2017)