Nederland, het volgende Supply Chain Finance-initiatief van Europa

NEDERLAND, HET VOLGENDE SUPPLY CHAIN FINANCE-INITIATIEF IN EUROPAHet Nederlandse ministerie van Economische Zaken heeft supply chain finance (SCF) ontdekt als interessante oplossing voor het stimuleren van de economie door liquiditeit in de markt te pompen. Groot-Brittannië was – onder premier David Cameron – wegbereider op dit vlak met de introductie van supply chain finance, ook wel reverse factoring genoemd, in 2012 bij Britse bedrijven. Hoewel het Britse initiatief zich mocht verheugen in een gezonde belangstelling van de pers, is supply chain finance door andere overheden inmiddels verder ontwikkeld. In een poging de banengroei en economie een impuls te geven, vond op vrijdag 11 juli in de VS een bijeenkomst plaats tussen vooraanstaande Amerikaanse bedrijven en president Barack Obama om leveranciers te helpen aan betaalbare financiering en liquiditeit. De officiële instelling in de Verenigde Staten die exportkredieten verleent – EXIM Bank – geeft al geruime tijd kredietgaranties af voor bepaalde fundamentele SCF-programma’s, ter ondersteuning van verschillende bedrijfstakken, zoals de auto-industrie (Ford), machines (CNH) en de luchtvaartindustrie (Boeing). Ook Mexico en de Mexicaanse ontwikkelingsbank NAFIN hebben maatregelen getroffen om het mkb toegang te geven tot financierings- en handelsmogelijkheden bij grote inkooporganisaties. In Duitsland heeft de overheid kredietgaranties verleend voor SCF-programma’s in sectoren die sterk zijn getroffen door het tekort aan krediet tijdens de financiële crisis. Via een wereldwijd initiatief ondersteunt de International Finance Corporation (IFC), onderdeel van de Wereldbank, leveranciersprogramma’s met exporteurs in ontwikkelingsmarkten. Op regionaal niveau financiert de Asian Development Bank (ADB) leveranciers in Azië-Pacific. De timing van het ministerie van Economische Zaken is perfect en het komt niet als een verrassing dat de Nederlandse regering deze oplossing het afgelopen half jaar heeft bestudeerd om de liquiditeit en het werkkapitaal van lokale bedrijven aan te vullen.Leverketen als methode om het werkkapitaal te verbeterenAls gevolg van de recente kredietcrisis en de economische teruggang, zijn werkkapitaal en kasstroombeheer voor een groot aantal Nederlandse bedrijven een belangrijk aandachtspunt geworden. Daarnaast wordt het voortdurend nastreven van agressieve kasbeheerprocedures ingegeven door een andere, meer recente factor: Nederlandse bedrijven beseffen dat ze onvoldoende werkkapitaal hebben om in te spelen op de aantrekkende Europese economie. Het ontsluiten van werkkapitaal is daarom essentieel voor het op gang brengen van de kasstroom uit operationele activiteiten – de ruggengraat van elke onderneming – en om toekomstige groei in goede banen te leiden.Een efficiënte manier om het werkkapitaal te verbeteren hangt samen met de timing van het betalen en innen van facturen door een bedrijf. Het is simpel: inkooporganisaties richten zich op verlenging van hun betalingstermijn aan leveranciers, terwijl verkopers proberen betalingen sneller te innen en hun debiteurendagen verlagen. In dit spel wint de sterkere partij in de leverketen die haar voorwaarden oplegt aan de zwakkere handelspartner deze strijd van tegengestelde doelen. Vandaar dat de zwakste schakel in de handelsomgeving de zwaarste last torst, waardoor de totale financieringskosten en risico’s van verstoringen in de gehele leverketen toenemen. Een belangrijke les na de recente kredietcrisis is dat Nederlandse bedrijven betalingstermijnen niet te ver kunnen oprekken, omdat dit ernstige problemen binnen de waardeketen tot gevolg heeft als een strategische leverancier omvalt. Met name voor het mkb is het steeds lastiger geworden toegang tot financiering van banken te verkrijgen tegen een aantrekkelijke rente. Nieuwe regelgeving voor banken, zoals de Basel-akkoorden, hebben deze toegang nog verder bemoeilijkt.“Momenteel richten de meeste bedrijven met een SCF-programma zich vooral op het integreren van hun grootste leveranciers, terwijl hun mkb-leveranciers daar waarschijnlijk het meeste behoefte aan hebben. Het zou fantastisch zijn als bedrijven mkb-leveranciers zouden ondersteunen om ook deel te nemen”, stelt Anita Gerrits, adviseur Supply Chain Finance. “Daartoe moeten deze mkb-leveranciers zich echter wel bewust zijn van de voordelen en kansen die supply chain finance hun kan bieden. Bewustwording is een randvoorwaarde voor een succesvolle toepassing van het supply chain finance-concept in Nederland. Het is geweldig dat het ministerie van Economische Zaken inspanningen op dit gebied actief ondersteunt. Dit helpt zeker supply chain finance onder de aandacht van ondernemers te brengen”, aldus Anita Gerrits.Wat is supply chain finance?Momenteel voltrekt zich een verschuiving in het beheer van de leverketen. Inkopers van bedrijven zijn op zoek naar een manier om hun werkkapitaal te verlagen, terwijl ze hun leveranciers kortere betalingstermijnen en minder liquiditeit bieden. Daarom is supply chain finance de volgende rationele stap in het beheren en optimaliseren van werkkapitaal binnen de gehele leverketen van een bedrijf – wat een echte win-winsituatie oplevert voor alle ketendeelnemers.Supply chain finance, ook wel crediteurenfinanciering genoemd, wordt omschreven als een reeks oplossingen die de kasstroom en het werkkapitaal in leverketens optimaliseert door inkooporganisaties in staat te stellen de betalingstermijn voor hun handelspartners te verlengen en tegelijkertijd hun leveranciers de mogelijkheid te bieden eerder te worden betaald. Dit resulteert in een geoptimaliseerd werkkapitaal voor de inkoper en een grotere kasstroom voor de leverancier, terwijl het risico binnen de leverketen wordt beperkt.- Supply chain finance is niet hetzelfde als factoring – het gehele bedrag van iedere factuur wordt, na aftrek van een kleine transactievergoeding op basis van het kredietprofiel van de inkooporganisatie betaald.- Supply chain finance wordt niet beschouwd als een lening wanneer het op de juiste wijze wordt opgezet – supply chain finance is uitstel voor schulden, geen financiële schuld. Voor de leveranciers vertegenwoordigt de transactie een werkelijke verkoop van hun vorderingen zonder verhaal.- Supply chain finance vereist geen bank om financiering te verstrekken – programma’s die op PrimeRevenue’s OpenSCi-platform worden beheerd, kunnen door de inkoper zelf op de eigen balans worden gefinancierd, samen met een bank worden opgezet (voor de financiering) of bestaan uit een mix waarbij de inkoper een deel meefinanciert en de rest wordt gefinancierd door een of meer externe financiers.Belang en voordelen van het ontsluiten van werkkapitaalGezonde werkkapitaalgegevens zijn een indicatie van de financiële efficiëntie van een bedrijf. Hoe meer werkkapitaal een onderneming beschikbaar weet te maken, hoe meer operationele activiteiten en bedrijfsgroei zij kan ondersteunen. Bovendien beschouwen steeds meer financiële belanghebbenden werkkapitaalratio’s (zoals het werkkapitaal in verhouding tot de omzet) als zeer belangrijke maatstaven om de prestaties van een bedrijf te berekenen en ook de kwaliteit van het management te beoordelen.Met name voor mkb-ondernemingen hebben langere betalingstermijnen op facturen een omgekeerd evenredig groter effect op hun werkkapitaalratio’s. Ook is het effect op de liquiditeit van mkb-ondernemingen veel sterker vergeleken met grotere organisaties, waardoor ze gevoeliger zijn voor liquiditeitsrisico’s die voortvloeien uit niet-tijdige betaling. Daarnaast is – vanwege de geringe omvang van de bedrijfsbalans – het risico van niet-betaling van een factuur voor kleine en middelgrote ondernemingen sterk verbonden met hun solvabiliteitsrisico.“De economische teruggang heeft de liquiditeitspositie van het mkb de afgelopen jaren onder druk gezet. Dit heeft het aantrekken van externe financiering tegen een aantrekkelijke rente bemoeilijkt en in bepaalde gevallen zelfs onmogelijk gemaakt”, stelt Oliver Petersen, directeur Working Capital Solutions bij ING. “Dit verklaart het groeiende aantal faillissementen in het mkb de afgelopen jaren in Nederland. Supply chain finance is een solide, transparante financieringsoplossing, die kleine en middelgrote ondernemingen ondersteunt omdat financieringspartijen hun kapitaal uit risico-oogpunt vaak verplaatsen naar een debiteur met een sterker kredietprofiel. Om deze nieuwe dynamiek tot stand te brengen, moet de koper het SCF-initiatief kunnen ondersteunen en sturen om voor alle partijen een echte win-winomgeving te creëren. ING heeft oog voor de groeiende behoefte van haar klanten in verband met het beheer van werkkapitaal en blijft investeren in deze oplossingen”, aldus Oliver Petersen.Supply chain finance in NederlandDe Nederlandse overheid heeft supply chain finance, naast andere financieringsoplossingen, onderzocht. Doel daarbij was lokale bedrijven in verschillende sectoren te helpen en de samenwerking tussen ondernemingen, financiers en de publieke sector te versterken. Dit om de innovatie en toepassing van programma’s voor leveranciersfinanciering in Nederland te stimuleren. Diverse grote ondernemingen, zoals KPN, hebben supply chain finance al doorgevoerd om het eigen werkkapitaal te ontwikkelen en strategische leveranciers te ondersteunen. Zo is het supply chain finance-programma van KPN, Nederlands grootste telecom- en it-bedrijf, in 2008 op het OpenSCi-platform van PrimeRevenue geïmplementeerd. Het programma heeft het bedrijf binnen korte tijd meetbare besparingen opgeleverd.Het belangrijkste voordeel voor KPN betrof de verbetering in de vrije kasstroom en het werkkapitaal. Dit kwam tot stand door met leveranciers te onderhandelen over een langere betalingstermijn en hun de keuze te bieden van vervroegde betaling op aantrekkelijke voorwaarden. Door automatisering van het procure-to-pay proces en de verbeterde zichtbaarheid, heeft supply chain finance KPN ook in staat gesteld veel nauwkeurigere prognoses te maken(*1) Een ander, meer recent voorbeeld is Superunie(*2). Vorige week maakte deze inkoopvereniging bekend een supply chain finance-programma te zijn gestart. Op hun platform voor leveranciersfinanciering – beheerd door PrimeRevenue – kunnen leveranciers hun facturen verkopen en eerder worden betaald. “Onze bekendmaking heeft veel positieve aandacht getrokken en veel leveranciers toonden spontaan belangstelling”, aldus Guus Slik, CFO van Superunie.Vanwege de beperkte beschikbaarheid van openbare gegevens, is het niet eenvoudig een schatting te maken van het marktpotentieel voor supply chain finance in Nederland. Uit een recente studie blijkt echter dat het gemiddelde aantal crediteurendagen van 43 aanzienlijk lager is dan in de rest van Europa(*3) (52 dagen) en dat meer dan 50% van de bedrijven in Nederland een factuur volgens de planning betaalt.(*4)Het introduceren van een supply chain finance-programma waarbij leveranciers de keuze hebben eerder betaald te worden tegen lage financieringspercentages levert hen aanzienlijke voordelen in de kasstroom en financieringskosten op. Dit stelt grote inkooporganisaties in staat te onderhandelen over een langere betalingstermijn. Als Nederlandse inkopers bijvoorbeeld hun betalingstermijn via een leverancierskredietoplossing zouden oprekken van nog geen 9 dagen tot 52 dagen – op hetzelfde niveau als het Europese gemiddelde – zou dit 5 miljard euro aan extra kasstroom(*5) met een gemiddelde rente van 8% vrijmaken, waardoor de financieringskosten met 400 miljoen euro zouden afnemen.(*6) Simon Boogaard, beleidsadviseur van het ministerie van Economische Zaken, zegt hierover: “Hoofddoel voor de Nederlandse overheid is echter het aantal financieringsmogelijkheden voor leveranciers, inclusief het mkb, te verruimen en niet het aantal crediteurendagen te verhogen. SCF kan een effectieve manier zijn om de samenwerking te versterken in het belang van zowel de leverancier als de inkoper.”Europese Richtlijn betalingsachterstandenDe nieuwe Europese Richtlijn (2011/7/EU) betreffende bestrijding van betalingsachterstanden bij handelstransacties, die recentelijk in Nederland is geïmplementeerd, maakt het lokale leveranciers mogelijk hun kasstroom te bewaken. Bedrijven kunnen handelstransacties met de private sector nu binnen 60 dagen betaald krijgen en transacties met overheidsinstanties binnen 30 dagen.Dit mag dan prettig zijn voor leveranciers, voor inkooporganisaties bemoeilijkt dit hun werkkapitaalstrategie. Daarom gaan ze wellicht op zoek naar andere oplossingen om hun lange betalingstermijnen te behouden of verder op te rekken. Nogmaals, supply chain finance is voor inkopers de beste oplossing om te voldoen aan de Europese Richtlijn betalingsachterstanden en tegelijkertijd hun werkkapitaal te verbeteren. PrimeRevenue beheert een aantal grote, succesvolle supply chain finance-programma’s in Europa, die de belangen van inkopers en leveranciers op elkaar afstemmen door beide partijen in staat te stellen hun werkkapitaal te verbeteren. Dankzij supply chain finance kunnen inkopers betalingen uitstellen én ervoor zorgen dat leveranciers eerder worden betaald – in de meeste gevallen al de dag nadat de factuur is goedgekeurd door de klant, waardoor ze voldoen aan het oogmerk van de richtlijn. Vanuit economisch oogpunt is supply chain finance een bijzonder krachtige oplossing voor overheden in de hele wereld om de economie te versterken en regionale bedrijven te ondersteunen met extra liquiditeit.Bronnen1. http://resources.procurementleaders.com/PIU/Supply-Chain-Finance-Full-Report-no-download/files/assets/seo/page19.html2. http://www.beurs.nl/nieuws/binnenland/3484222/superunie-biedt-leveranciers-snellere-betaalmogelijkheid3. Intrum Justitia, European Payment Index, 2012 4. http://www.informadb.pt/biblioteca/ficheiros/27_payment_study_2013.pdf5. http://www.nvg.nl/downloads/cms//ING%20Supply%20Chain%20Finance%20-%20June%202012.pdf6. http://actueel.deloitte.nl/media/200000/130320_financial_supply_chain_management_def2.pdf Indien u meer wil weten over Supply Chain Finance of de mogelijkheden voor uw organisatie wilt aftoetsen, dan kunt u op het Jaarcongres Finance Transformation met PrimeRevenue (partner van het jaarcongres) hierover in gesprek treden.