Edwin van Leeuwen , CFO Unit 4: “Cloud computing uit oogpunt van beveiliging beter”

Van Leeuwen is sinds 2002 lid van de raad van bestuur en CFO van Unit 4, een wereldwijde leverancier van bedrijfssoftware specifiek gericht op ondernemingen in het middensegment in een snel veranderende en dynamische omgeving. Unit 4 levert standaardpakketten die na installatie eenvoudig kunnen worden aangepast. Het bedrijf uit Sliedrecht is zelf een voorbeeld van de categorie ondernemingen waar het zich op richt. De afgelopen jaren heeft de softwareleverancier een reeks van grote en kleine overnames gedaan, waarvan de overname van het Britse Coda in 2008 een van de grootste was. Daarnaast heeft Unit 4 te maken met een verschuiving van de verkoop van licenties naar een abonnementenmodel, oftewel cloud computing.Over het eerste kwartaal van 2011 werden goede resultaten behaald, heeft de crisis u niet geraakt?We hebben de crisis wel degelijk meegemaakt. Tijdens een crisis zijn mensen bang om geld uit te geven en doen ze er langer over om een beslissing te nemen. We hebben minder licenties verkocht, maar de omzet uit onderhoudscontracten bleef wel gewoon op peil, bedrijven hebben die nodig om software te kunnen draaien en te upgraden. Zo’n 50 procent van onze omzet is wederkerend. Dat is voor ons een stabiliserende factor, we zijn minder fluctuerend in omzet dan een bedrijf dat het puur moet hebben van in- en verkoop.De overheid begint nu aan grote bezuinigingsoperaties, verwacht u effecten?We hebben de overheid als klant en dat heeft zijn voor- en nadelen. Niemand koopt software voor de lol, dat doe je alleen als je problemen hebt met je informatievoorziening, niet in control bent of wanneer je efficiënter wilt werken. Die drie redenen zijn juist relevant in een crisis. Dan wil je juist weten: Hoe kan ik efficiënter werken, waar maak ik winst, waar zitten de knelpunten? Door de bezuinigingen moet je met minder mensen meer doen, maar wil je wel dezelfde serviceniveaus hebben als voor de crisis. Dat is een extra reden om te automatiseren. Soms is er geen geld, maar het bewustzijn is er wel. Daarnaast: wij leveren standaardsoftware, de overheid heeft in het verleden heel inefficiënt eigen systemen gebouwd waarbij veel consultants werden ingehuurd. Men is nu meer op zoek naar standaardoplossingen.Hoe realiseert u uw groeiambitie?Onze ambitie van 5 tot 10 procent groei per jaar betreft de middellange termijn, waarbij het gaat om het gemiddelde over een aantal jaren. We zien een verschuiving van de verkoop van licenties naar een abonnementenmodel via cloud computing: ondernemingen willen niet langer een systeem op de eigen computer hebben, maar via internet inloggen en per maand of jaar betalen. Dat geeft wel wat druk op de licentiegroei, maar aan de andere kant levert het veel meer abonnementen met wederkerende inkomsten op. Op de korte termijn drukt het de groei, maar voor de stabiliteit van resultaten en omzet is het positief. Ons businessmodel bestaat eruit dat nog meer omzetten recurring worden. Het voorspellen van resultaat en omzet wordt met het SaaS-model eenvoudiger. (SaaS wil zeggen Sofware as a service – red.) Bij een licentie is iedere licentie die je verkoopt 100 procent extra winst, de R&D-kosten zijn al gemaakt en zijn in principe vaste kosten, de extra kostprijs is nihil. Je kunt forse tikken maken met licenties. Bij SaaS heb je contracten waaruit elke maand een bepaald bedrag voortkomt, er zijn minder pieken.Hoe ziet de functie van CFO eruit bij Unit 4?Mijn hoofdtaak is het financieel in control zijn van Unit 4. Concreet betekent dit het in kaart brengen van processen en systemen, het implementeren van geautomatiseerde controlemaatregelen en rapportages, risicomanagement, zorgen dat je constant inzicht hebt in het reilen en zeilen van Unit 4 en waar nodig bijsturen. Als automatiseringsbedrijf moeten we immers nog beter geautomatiseerd zijn dan andere bedrijven. Ik denk ook mee over het strategisch proces, fungeer als sparringpartner van de CEO en ben nadrukkelijk betrokken bij overnames. Daarnaast heb ik de verantwoordelijkheid voor IR en juridische zaken.Bent u ook verantwoordelijk voor IT?Zeker, vooral voor de interne IT met betrekking tot het aanleveren van cijfers en gegevens over kritische succesfactoren, en dat is het grootste gedeelte. Het gaat er dan om of de aangeleverde gegevens betrouwbaar zijn, of de processen kloppen en de totstandkoming van de cijfers. Daarbij maken we natuurlijk gebruik van onze eigen software, in de bedrijven gebruiken we Agresso en voor de consolidatie is dat OCRA. Waar we de afgelopen jaren naartoe hebben gewerkt, is dat we niets meer doen met Excel, bij ons is alles geïntegreerd.Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen voor de CFO?De laatste jaren is er sprake van een enorme regulering. Je moet steeds meer rapporteren en rekening houden met processen, controls, corporate governance en Sarbanes-Oxley. Daar word je dagelijks mee geconfronteerd. Alles is ernstig gereguleerd en misschien wel overgereguleerd. Het vak is meer contractueel en juridisch aan het worden dan dat het puur financieel is. Compliance vergt erg veel tijd van de hele finance afdeling. Er zijn zo veel regeltjes, ook in IFRS schieten de waarderingsgrondslagen wel eens door. Vroeger was het criterium dat cijfers inzicht moesten geven aan de gebruiker: substance over form, zoals het heette. In de opstelling was je redelijk vrij, zolang je gebruikers en accountants ervan kon overtuigen dat je inzicht gaf. Dat was voor mij logisch. Nu is alles vooral rule based en moeten we de regeltjes volgen, of het nu zinvol is of niet. Het vergt veel meer van je inrichting van processen en softwarepakket om hieraan te voldoen. Neem bijvoorbeeld de omzetverantwoording van software onder IFRS – daar zijn handboeken van 400 tot 500 pagina’s over, met soms hele ingewikkelde definities die je alleen maar kunt volgen als je de systemen goed hebt ingericht. Achteraf via Excel aanpassen is hierbij ondoenbaar.####Welke technologie is van invloed op de taak van de CFO?Door de constante vernieuwing zal cloud computing voor de CFO belangrijker worden. Er zal meer worden uitbesteed. Veel mensen denken dat de cloud gevaarlijk is omdat je je gegevens niet op je eigen computer hebt, maar bij een ander bedrijf stalt. Ik denk juist dat cloud computing uit het oogpunt van beveiliging beter is, omdat providers door de economies of scale optimaal en vaak beter in staat zijn een goede beveiliging op te zetten. Het is niet meer van deze tijd om te denken dat je de beveiliging beter in eigen huis kunt doen. Het is wel van belang om te kijken waar de data zijn gestald. We hebben te maken met regelgeving: in Amerika wil men dat de gegevens in Amerika blijven en ook de Engelse overheid heeft een voorkeur voor het stallen in eigen land. Er zijn echter ook tussenvormen voor de cloud. De pure cloud betreft één applicatie waar alle klanten gebruik van maken en die alleen via internet toegankelijk is. Tegenwoordig wordt ook het ASP-model tot de cloud gerekend. Daarbij worden eigen applicaties gehost door iemand anders, de zogenoemde private cloud. Daarnaast zijn er shared services. We zien bij de overheid steeds meer dat die software van ons koopt en die zelf binnen een kring van gemeenten gaat hosten.Hoe ziet het toekomstige IT-landschap voor de CFO eruit?Ik had eigenlijk gedacht dat alles al veel meer geïntegreerd zou zijn. Vijf jaar geleden zou ik hebben gezegd dat rond deze tijd 80 procent van de bedrijven een geïntegreerde oplossing zou hebben. Dat blijkt nog lang niet zo te zijn. Je hebt de keuze. Je kunt de Best of Breed kiezen en deze software met elkaar verbinden. Je kunt ook zeggen: Ik ga ervoor dat alles geïntegreerd is, dat ik de gegevens vanuit elke view kan benaderen en direct alle consequenties in andere systemen kan aanschouwen. Ik denk dat cloud computing ook nog steeds een Best of Breed-configuratie kan hebben, bijvoorbeeld het beste finance systeem en de beste manufacturing, die dan geïntegreerd kunnen worden. Ik verwacht een enorme groei van cloud computing.Wat is uw betrokkenheid bij overnames?Ik ben van het begin tot het eind bij overnames betrokken en beslis mee of iets een strategisch interessante case is. We krijgen veel acquisitieaanvragen, iedere week worden we door een of twee bedrijven benaderd. Ik doe een eerste snelle scan. Ik kijk of het project financieel interessant is en vanuit mijn positie als medebestuurder kijk ik ook of het past in het strategisch beleid. Vanuit schaarste en middelen moet je prioriteiten stellen. Daarna maak ik de berekeningen, waarbij ik me vooral richt op de discounted cashflow als maatstaf, dat is absoluut leading.Welke bedrijven komen door de selectie?De reden om een overname te doen is dat we toegang krijgen tot een geografische markt waar we nog niet actief zijn. Het is moeilijk om zonder referenties in een land te beginnen. Je koopt dan een klantenbase, meestal gaat het om een bedrijf dat een ouder pakket heeft waar geen vervanging voor is. Dat gaan we langzaam converteren naar het eigen pakket. Daarnaast kijken we ook naar bedrijven die extra functionaliteit bieden, bijvoorbeeld HRM, die we dan niet zelf hoeven te ontwikkelen. We kopen dan specialistische functionaliteit en integreren die in Unit 4-software. We kijken ook naar nieuwe markten, specifieke producten voor nieuwe verticals, nieuwe marktgroei. Verder kopen we concurrenten op voor economies of scale, dat is voor ons belangrijk. De marges in de software zijn voor 100 procent gerelateerd aan schaalgrootte, het doel is dat je een zo groot mogelijke leverage op je R&D bereikt.Unit 4 duikt zelf ook regelmatig op als mogelijk overnamedoelwit.Dat kan ik me goed voorstellen, maar we hebben te maken met aandeelhouders en stakeholders en beslissen niet alleen. Het komt regelmatig voor dat we worden benaderd. Ieder jaar maken we opnieuw de strategische keuze voor onze beursnotering, waarbij de vraag wordt gesteld: Is die positief, kunnen we zo onze doelstelling bereiken of niet? Tot nu toe heeft de beurs voor ons gewerkt, we hebben vorig jaar een emissie gedaan en die was in twee seconden uitverkocht, zonder veel discount. We kunnen voor onze groei voortborduren op de beurs, maar als er iets langskomt wat voor alle belanghebbenden nog meer voordelen oplevert, zijn we verplicht ernaar te kijken. We kunnen op eigen kracht groeien, financiering is geen bottleneck, onze aandeelhouders zijn loyaal en bereid om mee te investeren. We zijn niet gefrustreerd over de beurs; een overname staat bij ons niet boven aan de lijst. We kunnen zelfstandig nog heel veel waarde creëren. In onze beurskoers is nog niet de volledige waarde terug te zien.Wat is de belangrijkste uitdaging voor CFO’s?Ik verwacht geen Big Bang-verandering. Ik zie wel dat het, door een toename van de regelgeving, steeds moeilijker is om met Excel achteraf rapportages te maken. Ook middelgrote en kleinere bedrijven zullen steeds meer te maken krijgen met IFRS-achtige waarderingsgrondslagen. Ze moeten voorbereid zijn. Dat vergroot het belang van geïntegreerde automatiseringssystemen waarbij de accountingprincipes zijn opgenomen in het rapportage- en controlsysteem en niet meer extra comptabel zijn. Maar de rol van de CFO verandert. Vroeger was de CFO de kenner van alle financiële regels, de financiële specialist die het allemaal wist. Tegenwoordig moet je meer manager zijn, je kunt de kennis omtrent alle specifieke internationale regels niet meer tot in detail in je eentje behappen. Je moet een goed team met specialisten om je heen verzamelen, zodat je in control blijft. Ook binnen accountantskantoren zie je de ontwikkeling dat er steeds meer een beroep wordt gedaan op de gespecialiseerde vaktechnische afdelingen binnen het kantoor.Wat is uw eigen ambitie?In staat blijven te groeien en in control te blijven.