Eredividie in pensioenland
We hebben het op één na beste pensioensysteem van de wereld, alleen de Denen hebben het nog beter voor elkaar. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt bovendien dat de misdaad in Nederland is gedaald en het consumentenvertrouwen in de maand oktober flink is gestegen. Kortom we liggen op koers. Mij bekruipt echter het gevoel dat de koppen van alle juichende berichten maar het halve verhaal vertellen. Hoe kunnen we bijna kampioen pensioenen zijn terwijl de pensioenfondsen in hun voegen kraken, en veel pensioengerechtigden geconfronteerd worden met kortingen dreigen op het aanvullend pensioen? Natuurlijk, de onderzoekers van de Global Pension Index van Mercer kijken verder dan alleen de actualiteit. Zij hebben de adequaatheid, duurzaamheid en integriteit van het systeem aan de hand van meer dan 40 indicatoren onder de loep genomen en dan komt Nederland met zijn systeem van drie pijlers, AOW, collectieve bedrijfspensioenfondsen en individuele pensioenverzekeringen, er goed vanaf. Zeker ten opzichte van de 40% van de wereldbevolking die helemaal geen pensioensysteem heeft. Toch waarschuwen de onderzoekers van Mercer dat de toekomstbestendigheid van het pensioenstelsel afneemt. Het pensioensysteem zorgt volgens hen voor een vrij zekere minimumpensioenuitkering, maar daarnaast is het zaak om meer te sparen als aanvulling op de AOW en het pensioen van de werkgever. Een wijze raad. Zo is het maar de vraag of iedere gepensioneerde over twintig of dertig jaar nog recht heeft op de eerste pijler, de AOW? Voor mijn gevoel is de AOW een soort pyramidefonds dat functioneert omdat alle werkenden de premies opbrengen voor de gepensioneerden. Het is de vraag hoe lang dit houdbaar is als het aantal gepensioneerden groeit en het aantal werkenden afneemt. Hoe ver reikt de solidariteit tussen jongere en oudere generaties? Ik verwacht dat de AOW uiteindelijk alleen een sociaal vangnet wordt voor mensen die geen enkele andere bron van inkomsten of vermogen hebben.Onze tweede pijler de collectieve bedrijfspensioenen staat op dit moment onder zware druk. De meeste pensioenregelingen werken nog volgens het Defined Benefit-systeem waarbij de uitkering is gegarandeerd. Teruglopende rente- en beleggingsopbrengsten en toenemende uitgaven zorgen er voor dat veel bedrijfs- of bedrijfstakpensioenfondsen een te lage dekkingsgraad hebben en moeten korten op de pensioenen. Steeds meer bedrijven gaan dan ook over naar een Defined Contribution-systeem waarbij de inleg zeker is maar de uitkering afhankelijk van de ontwikkeling op de financiële markten. Daarnaast is er een hele categorie ZZPérs die geen collectief pensioen opbouwen. Dan zelf maar sparen voor later, maar In de huidige economische situatie is het niet eenvoudig om een behoorlijke buffer op te bouwen. De ECB pompt op dit moment miljarden in de financiële markt om deflatie tegen te gaan met als gevolg een rente die nog nooit in de geschiedenis zo laag heeft gestaan. Volgens deskundigen ziet het er bovendien niet naar uit dat hier voorlopig verandering in zal komen. Dat treft niet alleen de burgers die zelf sparen voor hun pensioen, maar ook alle pensioenfondsen en pensioenverzekeraars die voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van de renteontwikkeling. De overheid roept wel dat we zelf meer moeten sparen voor onze oude dag maar bouwt tegelijkertijd fiscale maatregelen om dit te stimuleren af. Ondanks onze fraaie positie op de Pensioenindex zullen we dus de komende jaren hard aan de bak moeten om er voor te zorgen dat ons pensioenstelsel wordt aangepast aan de veranderende omstandigheden. Gelukkig leunen we niet genoegzaam achterover. Er vindt op dit moment een Nationale Pensioendialoog plaats waarbij uit alle geledingen van de samenleving wordt nagedacht over een stelselhervorming. waarbij recht wordt gedaan aan de belangen van jongeren en gepensioneerden. Zo wordt gesproken over een persoonlijke pensioenrekening, meer keuzevrijheid met het pensioengeld en meer pensioen voor zzp’ers.Het is te hopen dat we niet verzanden in lange discussies en loopgravenoorlogen. Er is werk aan de winkel willen we ooit onze financiële toekomst veilig stellen en Denemarken onttronen als pensioenkampioen.