Erna van Leijden is CFO bij het 100 jaar oude familiebedrijf dat ooit begon als handelaar in jute zakken. Met de overname van het Oostenrijkse Technopac is the Royal NNZ Group een van de grootste Europese leveranciers geworden van Big bags.

Ze werkte 13 jaar bij FrieslandCampina in verschillende rollen, maar sinds 2023 is Erna van Leijden CFO bij the Royal NNZ Group (NNZ). NNZ is een familiebedrijf dat al meer dan 100 jaar in handen is van de familie Boot. “Ooit begonnen als jute zakkenhandel voor het vervoeren van aardappelen, is het bedrijf inmiddels doorontwikkeld tot een grote internationale leverancier van transportverpakkingen voor allerlei soorten groenten en fruit. Ook de bakjes aardbeien en zakken sla in de supermarkt zitten vaak in onze verpakkingen. Maar niemand kent ons. Alles wat we doen is B2B, een markt achter de schermen. Niemand koopt een bakje fruit vanwege de verpakking, maar de verpakking speelt wel een grote rol in de kwaliteit en houdbaarheid van het product.”

Daarnaast heeft NNZ ook nog een tak met industriële verpakkingen. Van Leijden: “Big bags voor de levensmiddelen, maar ook voor de diervoederindustrie, chemie, farmacie en bouw. Als je kijkt naar de totaalomzet – inmiddels tegen de 200 miljoen euro per jaar – dan komt die voor het grootste deel uit de agrarische industrie. Maar de agrarische industrie is heel erg afhankelijk van het weer en klimaatverandering veroorzaakt steeds extremere weersomstandigheden. We zien meer grote droogtes en hevige regenval. Dat heeft serieuze impact op oogsten. En daarmee op het resultaat van NNZ.”

“We zien meer grote droogtes en hevige regenval. Dat heeft serieuze impact op oogsten. En daarmee op het resultaat van NNZ.”

Daarom heeft NNZ eerder dit jaar ook een belangrijke acquisitie in Oostenrijk gedaan, een internationale speler in Big bags voor de industrie. “NNZ is altijd internationaal georiënteerd geweest, juist om niet afhankelijk te zijn van een slecht seizoen in een bepaald regio. Maar nu zie je dat dit niet voldoende is. We willen ons portfolio verbreden en minder afhankelijk zijn van landbouwproducten, omdat het klimaat verandert, over de hele wereld maar vooral ook in Europa.”
NNZ is actief in 18 landen binnen de EU, maar ook in de VS, Canada, Engeland, Zwitserland en Zuid-Afrika. “Nederland, Duitsland en Noord-Amerika zijn voor ons de grote markten. De Nordics zijn erg interessant op het gebied van innovaties in duurzaamheid, daar lopen ze vaak voorop.”

Europese markt en acquisities

De verpakkingsketen kent een eigen dynamiek. Van Leijden: “De groenten en fruit gaan naar de verpakkers toe – een paar grote partijen in Nederland. Supermarkten zijn dus niet de directe afnemer van onze verpakkingen.”
Supermarkten bepalen wel weer wat ze van die verpakkers willen zien, dus ze zijn toch een belangrijke gesprekspartner voor NNZ. “Naast leverancier zijn wij vooral ook adviseur. Als een supermarkt een duurzamere verpakking wil voor hun salades, kijken wij samen hoe dat kan. Vervolgens worden nieuwe verpakkingen ontwikkeld, samen met onze leveranciers en testen wij dit bij de verpakkers. Een interessante dynamiek wel, de langdurige relaties die we hebben in de hele keten maken hierbij echt het verschil.”

Lees ook op CFO.nl: Optimisme onder Benelux-dealmakers neemt toe volgens M&A Trendonderzoek 2024/2025

NNZ zit nu tegen de 200 miljoen euro omzet per jaar. Volgens de CFO is de verpakkingsmarkt vrij versnipperd, maar ook overzichtelijk. “Je hebt een aantal grote concurrenten die een beetje hetzelfde doen als wij. Wist je trouwens dat het grootste deel van de Nederlandse uien naar Afrikaanse landen zoals Senegal gaat? Die gaan voor een groot deel in netzakken die door NNZ worden geleverd.”
Er zijn ook producenten die zelf hun eigen verpakkingen op de markt brengen. Van Leijden: “De meerwaarde die we bieden is dat we echt onafhankelijk advies kunnen geven in duurzame materiaalkeuzes. In de jaren ’90 heeft de familie Boot besloten afscheid te nemen van eigen productie om over een breed portfolio aan materialen te kunnen adviseren. We hebben een heel divers klantenportfolio, dat kan de boer zijn die vanaf de tractor jute zakken bestelt, tot aan grote internationale zuivelproducenten, of partijen in de chemische industrie.”
Internationaal groeit NNZ sterk. Van Leijden komt nog even terug op de recente acquisities in Oostenrijk en Finland. “In de markt voor Big bags zijn wij nu één van de grootste binnen de EU. Het overgenomen Oostenrijkse Technopac is een grote Europese speler in Big bags. Zij leveren Big bags voor onder andere de industriële en farmaceutische industrie. Met de recente acquisitie breiden wij onze portfolio verder uit en zijn we minder afhankelijk zijn van de agrarische sector. In dat kader hebben we vorig jaar ook een acquisitie in Finland gedaan, Jubilo, een onderneming actief in industriële verpakkingen met een duidelijke focus op Big bags.”

Als CFO speelde Van Leijden een belangrijke rol in het voorbereiden van deze acquisities, al gaat dat bij NZZ anders dan bij haar vorige werkgever FrieslandCampina: “Daar ben je onderdeel van een groot M&A team en andere specialisten. Bij een bedrijf als NNZ zit je als directie helemaal zelf aan het stuur. Het begint natuurlijk met een strategisch plan dat je in klein comité uitwerkt: waar gaan we naartoe? Leuk is dat. Met Technopac waren we al heel lang in gesprek. Als CFO ben ik daar heel nauw bij betrokken geweest en dan kijk ik ook veel breder dan alleen naar financiële aspecten. Is er een match qua cultuur? Zijn er echt business synergiën te behalen? Dan ga je terug naar je tekentafel. Wat betekent het financieel en hoe gaan we het financieren? Natuurlijk gaat het vervolgens ook over de juridische aspecten en de contracten.”

Financiering en duurzaamheid

Naast de acquisities stond er voor NNZ ook nog een herfinanciering op de agenda. Van Leijden: “Omdat wij bij NNZ ook al heel veel dingen doen op gebied van duurzaamheid, dacht ik: ‘laten we duurzaamheid en financiering ook integreren’. Sustainability Linked Financieren betekent dat we onze duurzaamheidsdoelstelling ook koppelen aan onze financieringsafspraken met de bank. Als we onze doelen behalen krijgen we rentekorting – en omgekeerd krijg je natuurlijk een boete op het moment dat je het niet haalt. Bij FrieslandCampina hebben we dat ook gedaan. Dus ik was al bekend met die wereld.”

Het thema ESG wordt bij NNZ volgens de CFO bekeken over alle assen. “Je gaat met de klanten in gesprek: hoe lang moet het product houdbaar zijn? Hoe wordt het getransporteerd? Waar moet het naartoe? Het lijkt misschien eenvoudig, maar elke keuze heeft consequenties. Helemaal geen verpakking klinkt misschien als de meest duurzame oplossing, maar verpakkingen houden voedsel ook veel langer houdbaar.” Een klassiek voorbeeld: “De folie om komkommers zorgt ervoor dat je heel veel minder komkommers hoeft weg te gooien. Het draait om het vinden van balans; wat duurzaam lijkt, is dat soms juist niet.”

“Het draait om het vinden van balans; wat duurzaam lijkt, is dat soms juist niet.”

“Er is niet één oplossing, dus wij proberen holistisch naar duurzaamheid te kijken. Maar we hebben ook te maken met consumentenperceptie”, legt Van Leijden verder uit. “De consumentenervaring varieert wereldwijd. In sommige landen wil men papieren verpakkingen en geen plastic, omdat men denkt dat papier duurzamer is.” Een misvatting, want: “Plastic is in veel landen veel beter te recyclen dan papier, tenminste, als het in de juiste recyclestroom terechtkomt. Deze nuances vereisen voortdurend overleg en aanpassing.”

Daarnaast speelt innovatie een grote rol bij NNZ. “Wij hebben een innovatieafdeling en daar zit heel veel product- en materiaalkennis” vervolgt ze, “dus daar komen alle verzoeken binnen. Innovatie is echter niet iets wat alleen intern gebeurt. We zijn altijd op zoek naar partners voor alle duurzaamheidsthema’s. Dit netwerk van samenwerkingen is belangrijk in het doorvoeren van duurzame oplossingen. We hebben bijvoorbeeld partnerpilots met circulaire Big bags.”
Toch is het vaak simpeler dan dat: “Voor een groot deel is het ook een kwestie van minder materiaal gebruiken in je verpakking, zorgen dat je verpakkingen lichter zijn. Maar wel dan met kwaliteitsbehoud en binnen de veiligheidseisen.”
NNZ zet niet alleen in op innovatie, maar ook op kennisverbreding bij de klant. “De klantrelatie is hier cruciaal en meedenken helpt daarbij. Wat zoek je? Wat past in jouw markt?” Elk land, elke markt, elke klant heeft eigen verwachtingen en vereisten. “In Scandinavië lopen ze heel erg voor op het gebied van duurzaamheid, dus daar komt heel vaak een nieuwe productontwikkeling vandaan.” In contrast daarmee: “In Duitsland is men toch veel meer prijs-georiënteerd. Dat heeft uiteindelijk wel impact op de verpakking die er ligt.”

Data

In de ESG transitie van NNZ speelt Europese regelgeving ook een sturende rol. “Omdat we boven de 50 miljoen omzet draaien, en meer dan 250 medewerkers hebben moeten wij vanaf 2025 voldoen aan de CSRD. Veel informatie is aanwezig maar de rapportageplicht volgens CSRD vraagt transparantie over honderden extra datapunten.”
De rapportageverplichting raakt de hele organisatie, maar heeft vooral impact op de financiële afdeling van Van Leijden. “De regie rondom data ligt bij ons, omdat het toch veelal gaat over het rapporteren van data die uiteindelijk ook ge-audit moet gaan worden. En de hoeveelheid benodigde data is aanzienlijk toegenomen.”

Als CFO heeft Van Leijden nu in kaart gebracht wat de materiële thema’s zijn, maar het verzamelen van deze data in de organisatie brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. “Het gaat daarbij niet alleen om informatie over de gewichten van producten, omdat je uiteindelijk je hoeveelheid materiaal moet kunnen rapporteren, maar ook om allerlei HR-gerelateerde data, zoals inkomensverschillen tussen mannen en vrouwen.”
Dit vraagt om een hoge mate van zorgvuldigheid. Van Leijden: “Aan de ene kant moet je veel meer data verzamelen en aan de andere kant moet je er ook voor zorgen dat die data betrouwbaar is, zodat onze accountant er uiteindelijk ook een verklaring bij kan geven. Je moet echt een nieuw systeem opzetten.”

Het inrichten van deze nieuwe rapportagestructuur is een grote opgave. “We hebben nu ons framework staan zodat we over 2024 onze eerste ‘dry run’ kunnen doen. Dit geeft de organisatie de tijd om de processen te testen voordat de officiële rapportageplicht in 2025 van start gaat. Veel gegevens zijn nu al wel beschikbaar, maar je moet alles formaliseren. We zijn nu bezig om daarin een laatste slag te maken.”
Het proces is niet zonder uitdagingen. “Ook bij het vaststellen van de thema’s waarop je gaat rapporteren, de interpretatie van definities, merk je dat iedereen aan het pionieren is.” Dit is waar haar netwerk weer van pas komt. “Ik spreek heel veel mensen uit mijn netwerk: hoe pak je het aan? Welke partijen gebruik je daarbij? Wat zijn de doelstellingen? We doen het CSRD verhaal zeker niet alleen voor de bühne.”

Ontvang elke week het laatste CFO-nieuws in je mailbox

Wil jij elke vrijdag de beste interviews, exclusief nieuws uit de CFO Community en waardevolle inzichten rechtstreeks in je mailbox? Schrijf je vandaag nog in voor de gratis CFO.nl nieuwsbrief en mis niets meer.

Ja, ik meld me aan

Carrière

Van Leijden startte haar carrière als accountant bij PwC, maar na een aantal jaren wilde ze haar vleugels uitslaan naar het bedrijfsleven. “Ik wilde niet meer alleen de adviseur zijn maar zelf onderdeel van de processen en besluitvorming zijn.” Bij FrieslandCampina werkte Van Leijden in verschillende posities. “Ik heb een paar jaar in Maleisië gezeten en door de verschillende rollen heb ik Finance daar in de volle breedte leren kennen. Mijn laatste rol was die van Investor Relations, maar dat ging voornamelijk over duurzaamheid. Door mijn uitgebreide interne netwerk kon ik de koppeling maken tussen de coöperatieve kant en de sales kant. Duurzame businesscases bedenken waardoor we konden bijdragen aan de financiering van de duurzaamheidstransitie bij de boeren.”

Van Leijden deed er ook ervaring op met shared services, proces optimalisatie en digitalisering. Leuk en leerzaam, maar tegelijkertijd besefte ze wel dat je bij een groot bedrijf moeilijk doorgroeit naar een rol als CFO als je niet tussendoor een uitstap maakt naar een kleiner bedrijf en daar leert hoe het is om CFO te zijn. “Om CFO te worden moet je een keer treasury hebben gedaan, een keer tax. En bij een grote company heb je daar aparte afdelingen voor en kom je daar nooit aan toe. Dus ik wist dat ik niet voor eeuwig bij FrieslandCampina zou blijven. Toevallig kende ik iemand uit de familie van NNZ en toen hun CFO met pensioen ging, werd ik gepolst. Het bleek een hele leuke match en de internationale dynamiek van NNZ en de markt sprak mij enorm aan. Ik zit in de board met de CEO en de COO – en dat zorgt voor korte lijnen en snelle besluitvorming.”

Finance Team

Alle thema’s waar Van Leijden mee te maken had bij FrieslandCampina spelen ook bij NZZ. “We zijn bezig met AI en andere automatisering om onze processen te optimaliseren. Maar de agenda voor cybersecurity en regelgeving ligt ook bij mij.”

Hoe krijgt ze als CFO echt de gewenste cultuurverandering doorgevoerd in een familiebedrijf van meer dan 100 jaar oud? Van Leijden: “Bij grote corporates is transformeren soms gemakkelijker dan bij een familiebedrijf met een lange historie, en waar de familiecultuur vaak ook bepalend is voor het succes van de onderneming.” Het managen van haar eigen financeteam is vrij overzichtelijk. Hier in Nederland werkt Van Leijden met twee controllers. “De ene is meer gericht op de standaard accounting, terwijl de ander zich vooral richt op duurzaamheid en rapportage. Hij heeft een nieuw gecreëerde functie, op het snijvlak van Finance en sustainability. Finance is relatief klein. Maar wereldwijd hebben we zo’n 18 mensen in totaal, verspreid over verschillende tijdzones en culturen. Het is dan toch wel een uitdaging om met deze diverse groep mensen een netwerk te bouwen, processen te harmoniseren, maar tegelijkertijd ook aan uiteenlopende regelgeving in de verschillende landen te voldoen.”

Niet elke CFO ziet de voordelen van een kredietverzekering in

Niet elke CFO ziet de voordelen van een kredietverzekering in. ‘Te duur’, wordt vaak gedacht. Theo van der Ha, Global Head of Digital Partnerships van kredietverzekeraar Coface, bestrijdt deze vooroordelen: “Wij leveren juist een hoge toegevoegde waarde, tegen steeds lagere kosten.”

Lees het hele interview

Efficiënter werken

Wat zijn de grote focuspunten van de CFO, als ze kijkt naar volgend jaar? Van Leijden: “Het verder verbeteren van de klantervaring door bijvoorbeeld digitalisering van onze processen. Maar ook de ESG-rapportage is echt een groot project, met alle data-transformaties die daarbij horen.”
Van Leijden wijst daarbij wel op de impact van technologie. “Uiteindelijk willen we steeds meer data ontsluiten en technologie zoals AI gebruiken. De nieuwe generatie inkopers van klanten wil via een app bestellingen kunnen plaatsen, zicht hebben op voorraden en levertijden. Dus we werken aan digitale oplossingen om die informatie beschikbaar te maken.”

Maar innovatie gaat voor Van Leijden niet alleen om klantgerichtheid: “Vanuit Finance kijken we ook naar procesverbeteringen. We zijn bijvoorbeeld bezig met robotics om zoveel mogelijk processen te harmoniseren. Omdat we in 18 landen zitten vergt dat een internationale aanpak: “We hebben bijvoorbeeld wereldwijd één ERP-systeem ingevoerd. Dat nieuwe systeem is al door mijn voorganger ingezet, maar daar bouwen we nu verder op voort.”
Er zijn ook externe factoren die de digitalisering versnellen. “Vanuit regelgeving, zoals e-invoicing, zijn we ook stappen aan het zetten. Efficiënter werken betekent ook dat we onze Finance resources voor andere doeleinden kunnen gebruiken.”

Ook lid worden van het CFO.nl Panel?

Als betrokken CFO kun je samen met vakgenoten invloed uitoefenen op de toekomst binnen jouw sector. Bespreek belangrijke trends, ontwikkelingen en strategieën tijdens onze online CFO.nl Panels. Geïnteresseerd in kosteloze deelname? Bezoek CFO.nl/panel voor meer informatie en sluit je aan.

Ja, ik meld me aan