Europese Commissie schept kader voor digitale euro

 De Europese Commissie heeft een wettelijk kader opgesteld dat volgens haar nodig is als de Europese Centrale Bank (ECB) zou besluiten tot de uitgave van een digitale euro. Tegelijk scherpt het dagelijks EU-bestuur wetgeving over contant geld aan. Consumenten moeten zelf kunnen kiezen hoe ze willen betalen, en bankbiljetten en euromunten mogen ook in het huidige digitale tijdperk in principe niet worden geweigerd.

De ECB broedt nog op de wenselijkheid van de introductie van een digitale euro. Het is niet zeker dat die er zal komen en naar verwachting hoe dan ook niet voor 2028. Maar als dat besluit zou worden genomen dan zijn er per direct wettelijke voorwaarden en regels nodig, stelt de commissie. De lidstaten en het Europees Parlement moeten het wel eens worden over de wetsvoorstellen.

Zo moeten alle mensen en bedrijven een rekening kunnen openen, waar een maximumbedrag op mag staan en geen rente op wordt uitgekeerd. Er is nog niet bepaald hoe hoog dat bedrag zal zijn, maar het zal niet meer dan enkele duizenden euro's zijn. Er kan worden betaald via een app, een digitale portemonnee of mogelijk een pasje. De digitale euro moet overal in alle twintig eurolanden als betaalmiddel worden geaccepteerd. Er kan online, maar ook als er geen internet is mee worden afgerekend. Er komen volgens de commissie sterke garanties over de privacy. Betalen gaat anoniem, vergelijkbaar met contant betalen. Betalingen zijn ook niet programmeerbaar.

Intussen blijft de gemiddelde Europeaan hechten aan zijn fysieke euro’s. Volgens de commissie wil 60 procent van de EU-burgers de optie houden om met cash te kunnen betalen, hoewel dat in sommige landen zoals Nederland steeds moeilijker wordt. Ook aan vers geld komen is in ‘gedigitaliseerde’ landen als Nederland niet altijd eenvoudig, bijvoorbeeld omdat er steeds minder geldautomaten beschikbaar zijn of omdat winkeliers cashbetalingen weigeren.

De commissie wil dat de lidstaten zorgen dat hun burgers voldoende toegang hebben tot cash, bijvoorbeeld door te eisen dat bij apotheken en kruideniers altijd ook met biljetten en munten kan worden betaald. Ook zouden mensen geld moeten kunnen opnemen in grotere winkels zonder een aankoop te hoeven doen.

Tot nu toe creëert de ECB alleen contant geld, de euromunten en -bankbiljetten. De euro’s waar burgers digitaal mee betalen, worden uitgegeven door commerciële banken. Deze ‘commerciële euro’s’ zijn in feite vorderingen van burgers en bedrijven op hun bank. Een publieke digitale euro zou net zo van de klant moeten zijn als een euromuntstuk in zijn of haar broekzak. De digitale euro is ook bedoeld als alternatieve betaaloptie op het moment dat er grote storingen zijn bij banken, of bijvoorbeeld tijdens een cyberaanval of als commerciële banken omvallen.

Het voorstel van de EC is ook een reactie op plannen van onder meer socialemediabedrijven zoals Facebook om met eigen valuta te beginnen. Ook vreest de ECB dat sommige cryptomunten een grote rol krijgen in het internationale betalingsverkeer als centrale banken daar geen alternatief voor bieden.