Familiebedrijf in de schijnwerpers

De eerste generatie richt het bedrijf op, de tweede generatie bouwt het met hard werken uit en de derde generatie verkwanselt het. Voor de bedrijven die worden geportretteerd in de serie ‘Allemaal Familie’ gaat dit niet op en dat geldt ongetwijfeld voor een groot deel van de ongeveer 200.000 familiebedrijven in Nederland. Gezamenlijk zijn zij goed voor de helft van de werkgelegenheid in Nederland.

Een belangrijke bedrijfsvorm dus en toch weten we eigenlijk niet zoveel van familiebedrijven. Afgezien van een grote namen zoals Jumbo, SHV, Bavaria en Sligro, opereren de meeste familieondernemingen onder de radar. Ze zijn druk met de onderneming en zoeken de publiciteit niet. Juist daarom is het interessant als ze wel in de schijnwerpers worden gezet. Het is mooi om te zien hoe deze families omgaan met hun erfenis. Sommige bedrijven gaan acht generaties terug en iedere generatie krijgt de ongeschreven opdracht om de onderneming in goede, zo niet betere staat, aan de volgende generatie na te laten. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Lang gekoesterde tradities moeten wijken voor nieuwe ontwikkelingen, want hoewel deze bedrijven kunnen bogen op een lange geschiedenis, moeten zij ook mee in een snel veranderende wereld.  Ook familiebedrijven hebben te maken met moeilijke vraagstukken zoals opvolging, financiering en het omgaan met stakeholders waarbij een lastige bijkomstigheid is dat je de familiebanden ook intact wilt houden.  Uit de serie wordt een ding snel duidelijk: werken in een familiebedrijf is geen baan van negen tot vijf, het is een manier van leven. Je staat er mee op en gaat er mee naar bed. Veel zaken worden inderdaad aan de keukentafel besproken. Het mooie van de portretten is dat je ondernemers te zien krijgt die een heldere eigen visie hebben en durven af te wijken van de gangbare paden zoals Jan-Paul Rutten, directeur van Gulpener Bierbrouwerij. Hij was als chirurg werkzaam in Nepal, maar uiteindelijk koos hij toch voor het familiebedrijf. Zijn zus volgde hem en samen geven zij als achtste generatie leiding aan het bedrijf. Als kleine onafhankelijke brouwerij is het hard werken om op te kunnen boksen tegen de grote brouwerijen, maar zij houden vast aan de trend die door hun vader is ingezet om alleen grondstoffen uit Limburg te gebruiken waardoor Gulpener zich kan presenteren als echt Limburgs bier is.  Bij het 161 jaar bestaande diamantbedrijf Asscher zit de vijfde en zesde generatie aan het roer. Het bedrijf is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een wereldwijde speler en wil met een eigen ontworpen diamant een wereldmerk worden. Diamanten worden niet meer in Amsterdam geslepen maar in Rusland, China en India. Het hoofdkantoor zit nog steeds in Amsterdam. Daarnaast wil Asscher de Amerikaanse markt uitbreiden van 50 naar 100 winkels. Hoewel alles supermodern is, is er een traditie behouden gebleven: het openen van de kluis. Er zitten geen diamanten meer in de kluis, maar een gastenboek met handtekeningen van royalty’s en andere bekende wereldburgers. Naast familie zitten er soms ook niet-familieleden in de directie, in veel gevallen een financieel directeur. Die neemt toch een aparte positie in. Je bent geen lid van de familie en veel informele besprekingen die aan de keukentafel of tijdens familiefeestjes plaatsvinden ontgaan je. Toch zijn er CFO’s die hier prima mee weten om te gaan en als een volwaardig lid van de directie worden gezien.  De komende tijd gaan we ook met de CFO Community meer aandacht besteden aan de CFO’s van familiebedrijven. Wie de serie Allemaal Familie heeft gemist kan nog terecht op Uitzending gemist.