Nieuwe financieringsregels leiden tot consolidatie in zorg

De extramurale verpleegzorg (zorg buiten de muren van het ziekenhuis) werd tot vorig jaar gefinancierd vanuit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). Sinds dit jaar ligt de financiering bij de zorgverzekeraars. Dat heeft grote gevolgen. De zorgverzekeraars hebben namelijk de opdracht gekregen van de overheid om kosten te besparen en zullen scherp inkopen. De belangrijkste verandering is dat de bedrijven die de zorg verlenen hun geld voortaan achteraf krijgen. Dit heeft grote gevolgen voor de liquiditeitspositie van deze partijen, constateert Caspar van der Geest van JBR, dat onder meer zorgorganisaties adviseert op het gebied van fusie- en overnamevraagstukken. “Rekening houdend met een betalingstermijn van 30 dagen en de facturatietijd, betekent dit dat instellingen zo’n twee maanden moeten overbruggen. Veel organisaties krijgen hierdoor een acuut liquiditeitsprobleem.” Administratieve lastenDe administratieve lasten die gepaard gaan met de systeemverandering versterken de liquiditeitsproblemen. Er moet een facturatieproces worden ingericht, dat is afgestemd op de eisen die zorgverzekeraars stellen aan de facturen. “Als je bijvoorbeeld een factuurnummer verkeerd hebt genoteerd en de factuur wordt afgewezen, moet je het hele proces weer opnieuw in en nog langer op je geld wachten”, zegt Van der Geest.  Een aantal, met name grote, instellingen hebben reserves en kunnen deze periode wel overbruggen, maar de kleinere partijen krijgen het moeilijk, zo verwacht Van der Geest. “Eind mei wordt het vakantiegeld uitbetaald. Dat kan er net voor zorgen dat sommige instellingen in betalingsproblemen komen, of nog erger, failliet gaan.” Er is een overgangsregeling. Instellingen kunnen tijdelijk een klein deel van het benodigde werkkapitaal gefinancierd krijgen bij de zorgverzekeraar. Maar volgens Van der Geest zal dit weinig soelaas bieden. “Het geld moet binnen een jaar weer worden terugbetaald.”Consolidatie op komst Op zoek naar financiersBedrijven in de verpleeg- en verzorgmarkt hoeven niet aan te kloppen bij de bank om hun werkkapitaal te financieren. “Banken willen niet graag financieren, vanwege de onzekerheid in de markt”, zegt Van der Geest. Dus moeten de instellingen op zoek naar andere financiers. Dat kunnen ze vinden bij concurrerende partijen die hen willen overnemen, of bij externe investeerders. Die laatste partijen zullen echter niet snel in de verpleeg- en verzorgmarkt stappen, zo verwacht Zion Jongstra, directeur van TSN Thuiszorg. Dat is een van de grootste aanbieders van extramurale zorg. “Door de complexe wet- en regelgeving, die ook nog eens continue verandert, is het voor investeerders te onzeker en risicovol. Als je al wilt investeren, moet je beschikken over specialistische kennis van de markt en bereid zijn voor de lange termijn te gaan.” Ook TSN Thuiszorg kijkt om zich heen. Het heeft een dominante marktpositie in het noorden van Nederland, maar ziet in andere regio’s nog groeimogelijkheden. Jongstra acht de kans aanwezig dat zijn bedrijf op zoek gaat naar fusie- of overnamepartners. “Autonoom groeien is erg moeilijk, vooral vanwege de productieplafonds die zorgverzekeraars instellen. Maar als je een partij overneemt, mag je het productiequotum meenemen.” Jongstra verwacht dan ook dat er een fusie- en overnamegolf aankomt in de markt. “Zorgverzekeraars sturen hier ook op aan. Ze willen zaken doen met een beperkt aantal, grotere partijen.”