Geen Grexit, maar Dexit

Griekenland leeft verder aan het infuus van de internationale geldschieters, maar de voorwaarden zijn ongekend scherp en trekken diepe sporen in de maatschappij. De internationale geldschieters die, ondanks eerdere uitspraken dat er geen geld meer naar Griekenland zou gaan, wederom met extra miljarden op de proppen zijn gekomen, hebben hun steeds kritischer wordende burgers heel wat uit te leggen.Erger nog is dat het vertrouwen bij alle partijen weg is. De Griekse premier Tsipras gaf direct aan dat hij geen voorstander is van de deal maar deze wel zal uitvoeren en het IMF verklaarde, terwijl de inkt van het akkoord nog nat was, doodleuk dat het akkoord, waaraan het zelf heeft meegewerkt, niet zal werken als er geen schuldsanering komt. Dat is voor de Europese regeringsleiders een stap te ver. Schulden moeten worden terugbetaald. Als je voor één land een uitzondering maakt volgen er mogelijk meer landen en dan stort het kaartenhuis in elkaar, is de vrees.Partijen houden elkaar zo in gijzeling. Het is slechts een kwestie van tijd voor er weer meer geld nodig is. Technisch gezien is Griekenland failliet. Als het een bedrijf was, zou er van een doorstart waarschijnlijk geen sprake zijn bij gebrek aan een houdbaar verdienmodel. Afgezien van landbouw en toerisme heeft Griekenland bijna geen export. Als gevolg van de crisis is er bovendien sprake van een brain drain waarbij vooral jonge talentvolle mensen kiezen voor een toekomst buiten Griekenland, zij wachten de effecten van de aangekondigde structurele veranderingen niet af. Griekenland is echter een land en geen bedrijf. Een land dat deel uitmaakt van de eurozone en het Europese gedachtengoed dat we elkaar moeten steunen omdat we samen sterker zijn dan alleen. Van die gedachte viel echter steeds minder te merken tijdens de onderhandelingen. Naarmate de tijd vorderde beten de partijen zich steeds harder vast in hun standpunten en leek er weinig ruimte voor compromissen. Door de afgelopen jaren keer op keer de gemaakte afspraken met schuldeisers over hervormingen van de economie te traineren of helemaal niet uit te voeren, hebben de Grieken zichzelf geen dienst bewezen. Zij toonden zich een onbetrouwbare partner die zodra de steun binnen was weer zoveel mogelijk overging naar business as usual. Dit sterkte de andere Eurolanden in hun opvatting dat er goed orde op zaken moest worden gesteld en de eisen werden steeds verder opgevoerd.Het is begrijpelijk dat de schuldeisers zekerheden willen over de terugbetaling van het geld. De vraag is echter of het huidige akkoord tot een duurzame oplossing voor Griekenland heeft geleid. Er gaan geluiden op dat een gecontroleerde Grexit wellicht een betere oplossing was geweest. Het afgelopen weekend viel mijn oog op een column van Ashoka Mody, voormalig vicedirecteur van de Europese vestiging van het IMF en betrokken bij de Brusselse denktank Bruegel, die een fraai staaltje out of the box denken liet zien. Hij draaide het probleem om: niet Griekenland maar Duitsland zou de eurozone moeten verlaten. Dat levert volgens Mody een goedkopere euro op, waardoor de zwakkere eurolanden hun economie weer sneller aan de praat kunnen krijgen.Aan de andere kant zou de nieuwe D-mark waarschijnlijk meteen in waarde stijgen ten opzichte van de euro. Volgens Mody is dat op langere termijn voor Duitsland goed, omdat het de industrie een prikkel geeft om producten van nog hogere kwaliteit te gaan produceren.Natuurlijk zullen er economen zijn die meteen gaten schieten in deze redenering, maar tot nu toe hebben de andere oplossingen ook niet echt gewerkt. Misschien moeten we de tijd die we hebben gekocht benutten om met mensen uit alle lagen van de samenleving te zoeken naar andere  oplossingen die zowel goed zijn voor Griekenland als voor de andere landen van Europa. Wat dat betreft sluit ik me aan bij Einstein die stelde: ‘We can not solve our problems with the same thinking we used when we created them.’ Monique Harmsen is hoofdredacteur van CFO Magazine en blogt voor CFO.nl.