CFO Mark van den Biggelaar Heijmans: kampen met lage marges en hoge risico’s

De bouwsector verkeert al jaren in zwaar weer en ook Heijmans boekt magere resultaten, meldde de onderneming in het laatste persbericht. ‘Het is nog maar de vraag of we het operationeel resultaat dit jaar boven de nullijn kunnen houden. Sterke focus op kasstroom en een solide solvabiliteit zullen ons er doorheen helpen. We voorzien dat aanvullende maatregelen nodig zijn om gewenste rendementsverbeteringen te behalen.’ Toch is het niet alleen maar somberheid troef bij Heijmans. ‘De eerste signalen van herstel in de woningmarkt en de gestegen orderportefeuille geven vertrouwen in de toekomst. Voor de korte termijn is de druk op de operationele resultaten echter groter dan eerder aangenomen. Mede door eenmalige lasten als gevolg van voorgenomen organisatorische maatregelen, verwacht Heijmans dat het resultaat voor 2014 zal uitkomen op een netto verlies.’Om een goede uitgangspositie te creëren voor resultaatherstel in 2015 en 2016 heeft Heijmans eind vorig jaar maatregelen aangekondigd. Van de Biggelaar legt uit wat dit voor finance betekent. Dicht op projecten‘Heijmans is een projectenbedrijf en iedere opdracht is steeds weer anders. Risk management is daarom een belangrijke activiteit, waar we in deze markt nog meer focus op leggen’, zegt Van den Biggelaar. ‘Aan de aanbodkant van de markt is er overcapaciteit en zie je af en toe dat de risico’s bij sommige andere partijen te laag worden ingeschat. Het kost veel tijd en overleg om een juiste inschatting van de risico’s te maken. Finance is maar een onderdeel van dit spel van checks en balances, waar natuurlijk ook andere disciplines als inkoop en legal bij betrokken zijn. Heijmans heeft het businessmodel sterker gecentraliseerd, waardoor de top van de organisatie dichter op de diverse projecten zit. De veranderingsbereidheid in het bedrijf bleek verrassend groot, waarbij de technische achtergrond van onze mensen een belangrijke factor was. Uiteindelijk zal een betere beheersing van de risico’s er toe leiden dat we de marges weer kunnen vergroten.’Wil tot veranderingVan den Biggelaar legt uit dat standaardisering van processen en automatisering een grote rol speelden en spelen. ‘Het doel was niet om maatwerk voor onszelf te maken, maar om gebruik te maken van de ervaring en kennis van SAP en IBM bij andere bedrijven uit de sector. Er zijn nu twee units over op SAP en de anderen staan te trappelen om ook over te stappen, dat is heel intrigerend om te zien. Om de beheersing op de projecten te behouden doen we de invoering stap voor stap. Wellicht dat een en ander de komende jaren evolueert naar een shared service center of dat er zelfs kansen komen om processen te outsourcen. Uitgangspunt is in ieder geval dat klanten niet betalen voor onze administratieve workload. De druk om efficiënter te werken is hierdoor groot. Het is hierbij onze ambitie om onze medewerkers meer in te zetten op business control en de toepassing van big data.’Jos Overdijk zegt dat change management vaak onderdeel is van Business Process Outsourcing. ‘De bestaande organisatie moet meeveranderen en daar hoort vaak verandering van een stuk legacy bij.’Kleine groep voorlopersVan den Biggelaar legt uit dat als de invoering bij Civiel slaagt, het bij de andere onderdelen eenvoudiger wordt om over te stappen. ‘De eerste invoering vergt veel communicatie tussen Finance en IT. De kern aan de achterkant van het systeem blijft dan hetzelfde voor andere onderdelen, maar de interface kan natuurlijk wel verschillen voor eindgebruikers. Wie het proces dan formeel trekt, is voor mij van ondergeschikt belang. De taakverdeling wordt bij ons meer bepaald door  persoonlijke affiniteit van mensen met bepaalde onderwerpen dan met de vraag of Finance of IT leidend moet zijn.’ De vraag naar digitalisering komt ook van buiten de organisatie, vult Van den Biggelaar aan. ‘Klanten vragen meer om elektronische uitwisseling van informatie. Het is de kunst om partners hierin mee te krijgen. Een kleine groep loopt vooruit op dit gebied, maar je moet het wel met de hele organisatie waarmaken. In de woningbouw werken we gedeeltelijk al zo. Deze keten is gestandaardiseerd en geoptimaliseerd. Hierdoor loopt de bouw sneller, goedkoper en met minder risico’s.’Woningmarkt verandertEen andere digitale ontwikkeling in de bouw is de opkomst van 3D printen, maar dan vooral voor onderdelen. Complete woningen uit de printer zijn voor de meeste kopers een stap te ver, denkt Van den Biggelaar. ‘Consumenten blijken weinig behoefte te hebben aan een huis dat in twee weken klaar is. Vastgoedbeleggers, een groep klanten die in belang toeneemt voor Heijmans, vinden een bouwperiode van drie tot vier maanden ideaal, zodat ze de tijd hebben om huurders te zoeken’, legt Van den Biggelaar uit.De CFO van Heijmans stelt dat de huidige tendens van politieke maatregelen gezond is voor de woningmarkt. ‘In Nederland hebben we nu nog een grote sociale sector én een grote koopsector. De sociale sector is hier goed voor een derde van de woningvoorraad, terwijl dat in omliggende landen circa 10% is. De koopsector heeft met 60% een vrij normale omvang. Een vrije huursector bestaat echter bijna niet. Toch typisch. De kwaliteit van de totale woningvoorraad is in Nederland nu heel goed in internationaal perspectief, maar dat kost wel veel geld. Om de betaalbaarheid van huizen in stand te houden zijn de maatregelen van het kabinet om zowel het scheefwonen als de hypotheekrenteaftrek aan te pakken heel goed. Dit geeft woningbouwers als Heijmans nieuwe kansen om grotere plannen te ontwikkelen, waarbij wij vooral  kijken hoe we meer value for money kunnen bieden aan onze klanten.’Maatschappelijk relevantVoor de bedrijfsonderdelen Wegen en Civiel ziet Van den Biggelaar ook nieuwe mogelijkheden. ‘De trend van meer Publiek-Private Samenwerking (PPS) is duidelijk ingezet, waarbij bouwers meer verantwoordelijkheid krijgen. Een goed voorbeeld van een succesvolle PPS is ons recent opgeleverde kroonjuweel, het Militair Museum in Soesterberg. De overheid als opdrachtgever, financiers en bouwers hebben bij dit project alles vooraf bedacht en afgesproken. De financiers bewaakten de spelregels en door deze tucht van de financiers is de kans vergroot dat het project zoals nu binnen de afgesproken tijd en budgetten is opgeleverd. Dat is goed voor de betrokken partijen en ook maatschappelijk uiterst relevant. Banken zijn zuiniger met leningen, maar voor institutionele beleggers bieden deze projecten met stabiele rendementen en de overheid als debiteur wel aantrekkelijke investeringsmogelijkheden.’Alternatieve financieringsvormenHet werkkapitaal staat onder druk, zegt Van den Biggelaar. Heijmans blijft daarom sterk sturen op cash flow en beheersing van het werkkapitaal. Via het interne programma ‘Fit for cash’ krijgen deze thema’s in alle geledingen van de organisatie onverminderd aandacht.’De bouw is momenteel een sector met heel lage marges en hoge risico’s, waardoor het extra belangrijk is om de cashpositie goed op orde te hebben. We streven naar een marge van 3 à 4%, maar dat halen we nu niet. Het cash management gaat wel steeds beter, zo hebben we onder andere de inkoop geprofessionaliseerd. En bij het onderdeel Services zien we goede kansen om de processen te optimaliseren. Ik hoor ondernemingen uit andere sectoren ook veel praten over alternatieve financieringsvormen als supply chain finance, maar voor de bouw zie ik hier weinig mogelijkheden. Er zijn zulke grote onderlinge verschillen tussen onze leveranciers, van kleine aannemers tot en met heel grote cementbedrijven en alles wat daar tussen zit. Met ons vernieuwde inkoopsysteem hebben we dat proces nu redelijk goed ingericht.’Mark van den Biggelaar stelt de vervolgvraag aan Renier Vree, die als CFO werkt bij ingenieursbureau Arcadis. ‘Partijen in de bouwsector hebben elkaar nodig om projecten optimaal te realiseren. Hoe kan finance bijdragen aan betere projectbeheersing met de andere partners in de keten?’Over Infosys BPOInfosys BPO Ltd. (www.infosysbpo.com), is het business process outsourcing onderdeel van Infosys Ltd., de wereldwijde leider in consulting, technologie and outsourcing diensten. Het onderdeel Finance & Accounting van Infosys BPO bestaat uit 13.000 FTEs en werkt voor 144 cliënten. Infosys BPO F&A wordt de laatste jaren constant beoordeeld als voorloper in de ranglijsten van Gartner en Everest.