“Kortetermijndenken aandeelhouders hoeft geen probleem te zijn”

Door Rene Verbrugge

Van 2005 tot en met 2014 keerden bedrijven, genoteerd in de S&P500 6,4 biljoen (6.400.000.000.000) dollar uit aan hun aandeelhouders; 3,95 biljoen door aandelen-terugkoop en 2,45 biljoen via dividenduitkeringen. In verhouding gezet is dit 93 procent van hun netto-winsten in die jaren; een hoog aandeel.

Dit past in de al langer aanhoudende, harde beschuldiging dat kwartaal-kapitalisme en korte-termijn-denken onder invloed van hedgefondsen en activistische aandeelhouders ten koste gaan van innovatie, lange-termijn-investeringen en arbeidsvoorwaarden. Kwartaal-kapitalisme stimuleert rendementsverhoging door personeelsvermindering en outsourcing in plaats van door investeringen.

In hun Working Paper 'Short-Termism and Shareholder Payouts: Getting Corporate Capital Flows Right' verzamelen Jesse Fried en Charles Wang van Harvard de feiten en wegen zij de argumenten.

Meer kapitaalstromen bekijken
Het blijkt dat er meer kapitaalstromen van en naar aandeelhouders bestaan die de investerings-capaciteit van bedrijven beïnvloeden. In de periode 2005 t/m 2014 werd met aandelenuitgifte 3,4 biljoen dollar opgehaald bij aandeelhouders en werd er voor 800 miljard dollar schulden aangegaan.

Bovendien zijn de S&P500-bedrijven niet representatief voor alle beursgenoteerde bedrijven; ze zijn groter, opereren in volwassen markten met minder investeringskansen en beschikken door hun volwassenheid al over voldoende financiering.

De onderzoekers concluderen dat – rekening houdend met deze correcties – niet 93 procent, maar slechts 22 procent van de nettowinst uitgekeerd werd aan aandeelhouders; een bescheiden aandeel.

Meer opties bekijken
Problemen met de druk van kwartaalcijfers hebben zij niet; vaker rapporteren vergroot de transparantie en zet zo druk op managers, hetgeen de prestaties van hun bedrijven verhoogt.

Verder vinden de onderzoekers de nettowinst niet de juiste maatstaf om de investerings-capaciteit aan af te meten. Veel R&D-activiteiten zijn al ten laste van de kosten gebracht (omdat ze niet geactiveerd kunnen worden) of met afschrijvingen op geactiveerde investeringen in de kosten verwerkt.

En bedrijven hebben altijd de mogelijkheid – als de financiële gezondheid het toelaat – om investeringen te financieren met een nieuwe aandelen, obligaties of leningen.

De uitgekeerde bedragen aan aandeelhouders hoeven – op macroniveau gezien – niet voor investeringen verloren te zijn. Want aandeelhouders kunnen herbeleggen in of lenen aan investerende / innovatieve bedrijven.

Je mag dus concluderen dat de – in absolute bedragen gemeten – hoge uitkeringen aan aandeelhouders niet ten koste gaan van investeringen. Vergelijkbare cijfers voor Nederlandse beursbedrijven heb ik niet kunnen opsporen, vooral omdat cijfers over totale dividenden niet te achterhalen zijn.

Dus is er geen probleem?
Uit velerlei studies blijkt dat er wel degelijk sprake is van invloed van speculanten op koersen en van korte-termijn-denken om financiële cijfers te verbeteren. Desondanks zijn de nadelige effecten op investeringen gering, maar dat hoeft geen beletsel te zijn om actief te proberen korte-termijn-denken om te buigen. Maar hoe?

Bouw een alliantie met lange-termijn-beleggers
In hun artikel 'How to build an alliance against corporate short-termism' constateert McKinsey dat 75 procent van aandelen in handen zijn van lange-termijn-beleggers, zoals pensioenfonsen en indexfondsen. Die kijken minder naar dagkoersen en kwartaalcijfers en meer naar duurzame concurrentievoordelen. Het is een aantrekkelijke doelgroep want zij hebben een groot kooppotentieel en zien – als de lange-termijn-perspectieven gunstig zijn – slecht nieuws juist als een koopsignaal om te profiteren van een koersdip.

Hoe bereik je de alliantie?

1. Concentreer je op waardecreatie. Geef informatie over de invloed van wisselkoersen op resultaten (want die kun je niet beïnvloeden). Bezuinig niet op marketing en R&D om op korte termijn kosten te besparen. Durf voor slechtlopende activiteiten reorganisatievoorzieningen te treffen.

2. Geef beleggers informatie over de lange termijn, dus over duurzame concurrentievoordelen en bouw geloofwaardigheid van het management op.

3. Gebruik geen trucs om winstdoelen te halen, zoals het bezuinigen op marketing en R&D. Lange-termijn-beleggers weten dat het halen van winstprognoses grotendeels buiten de controle van het management ligt.

4. Geef kwartaalcijfers schriftelijk voor de persconferentie of telefoonronde aan analisten en gebruik het volgend contact voor informatie over de lange termijn.

Korte-termijn-denken bestaat, echt maar het hoeft geen probleem te vormen.

Drs. Rene Verbrugge is zelfstandig adviseur voor het MKB en auteur van het boek “Schep meer financiële ruimte om te ondernemen en zorg voor grip op uw werkkapitaal”.

—

Voorkom financiële missers en creëer waarde 
Topmanagers eisen financiële analyse voor al hun belangrijke beslissingen: overnames, financieringen, reorganisaties en investeringen. Volg de succesvolle training Financiële Analyse en signaleer sneller financiële risico's en kansen. Meld u direct aan.