Jean Frijns: sluit ABP en begin nieuw DC pensioen

CFO’s van grote Nederlandse ondernemingen zien de uitdagingen rond pensioenen steeds urgenter worden. Een veranderende demografie, een lage rentestand, en ontoereikende premiestortingen voor gegarandeerde pensioenuitkeringen hebben geleid tot groeiende pensioentekorten. Dat leidt vaak tot torenhoge premies en bijstortingen. Striktere boekhoudstandaarden volgens IFRS brengen de pensioenrisico’s van ondernemingen bovendien aan de oppervlakte in de jaarrekening en dat leidt tot onrust bij beleggers.

Steeds meer CFO’s kijken dan ook naar alternatieven voor het bedrijfs- of sectorpensioenfond. Een aantal bedrijven heeft de stap al genomen en is overgegaan naar een Defined Contribution (DC) regeling waarbij de inleg wordt gegarandeerd maar het uiteindelijke pensioen niet.  Niet alleen het bedrijfsleven maar ook de overheid worstelt met haar pensioenverplichtingen en dat leidde tot de instelling van een brede maatschappelijke discussie over de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel, die op dit moment wordt gevoerd. Een opvallende bijdrage in deze discussie komt van Jean Frijns die jarenlang verantwoordelijk was voor het beleggingsbeleid van het ambtenarenpensioenfonds ABP. Hij doet op de site Investment & Pensions Europe (IPE) het voorstel om het ABP te sluiten voor nieuwe deelnemers en te herstarten als een DC pensioenplan. Dit is volgens hem beter dan de oplossing die nu vaak in de discussie wordt aangedragen om het ABP te decentraliseren en op te splitsen in kleinere eenheden.  Het opknippen van het ABP leidt volgens Frijns tot conflicten tussen de verschillende deelnemers omdat het erg lastig is om sectoren te definiëren. Zou zouden leraren kunnen beargumenteren dat deze plannen, door het wegvallen van de solidariteit van andere deelnemers, voor hen te duur worden omdat zij een langere levensverwachting hebben dan de meeste ABP-deelnemers.Frijns is het bovendien niet eens met de stelling van het ABP dat zij het renterisico niet kunnen hedgen omdat zij zo groot zijn dat de financiële markten hierdoor verstoord zouden kunnen worden.  Volgens hem zijn de markten voor deze producten groot genoeg.  De grootte van het ABP biedt bovendien voordelen. De omvang van de portefeuille maakt het mogelijk om te investeren in minder liquide sectoren zoals infrastructuur en niet-beursgenoteerde bedrijven. Er moet wel wat veranderen volgens Frijns. Hij waarschuwt dat grote groepen die onder het ABP vallen ontevreden zijn over het huidige systeem: jogneren klagen over hogere premies terwijl de gepensioneerden klagen over niet-indexeren. Hij verwacht niet dat het huidige systeem zo te repareren dat rekening kan worden gehouden met de verschillende groepen. Een DC-systeem maakt dit wel mogelijk. Deelnemers kunnen bovendien zien hoeveel geld er in hun eigen pensioenpot zit in plaats van af te moeten wachten wat er aan het eind van hun carrière nog in het vat zit. Met het advies van Frijns voor het ABP in het achterhoofd zullen wellicht meer CFO’s overwegen om nu stappen te ondernemen om hun pensioenregeling om te zetten naar DC.