Naar inzichtelijker verslaggeving voor woningcorporaties

Door Marcel WinkelmanDe vigerende verslaggevingsrichtlijn RJ 645 (2011) bracht al de mogelijkheid om de jaarverslaggeving in te richten zoals een vastgoedbelegger dat doet. Het bijzondere takenpakket van de woningcorporaties bleek al destijds geen argument om de jaarverslaggeving uitsluitend in te richten uitgaande van waardering op historische kosten dan wel bedrijfswaarde, deze laatste bij wijze van benadering van de marktwaarde voor de sector. Revolutie en eye-openerHet herzieningsproces van RJ 645 nam jaren in beslag en nu openbaart zich daarvan de winst. Alle argumenten zijn destijds wel uitgewisseld. Het Ministerie kan nu relatief vlot een waarderingsgrondslag uitwerken die aanknopingspunten biedt om de jaarverslaggeving van woningcorporaties vergelijkbaar en daarmee begrijpelijker te maken. Opgelegd pandoer uiteraard, maar ook kansen voor de sector!Belangrijkste kans is wat mij betreft de uitdaging om de bedrijfsvoering méér – niet “uitsluitend”, uiteraard moet de doelgroep niet uit het oog worden verloren – in te richten zoals een commerciële partij dat doet en hiermee aanvullende afwegingskaders te introduceren voor onderhouds- en investeringsuitgaven en de inrichting van de organisatie. Uiteraard is hiervoor enige schaalgrootte noodzakelijk. De introductie van waardesturing in de organisatie zal aanvullende competenties noodzakelijk maken en dit zal leiden tot aanvullende kosten die moeten worden terugverdiend. Bundeling van inspanningen kan een oplossing zijn. Met de toegenomen vergelijkbaarheid tussen woningcorporaties onderling en woningcorporaties en de marktsector anderzijds ontstaat ook aanvullende informatie over het eigen functioneren in een ander perspectief. Voor bestuurders en raden van toezicht/commissarissen belangrijke informatie in het kader van aansturing en toezicht.Meer inzichtelijkheidDe afgelopen jaren zijn de officiële jaarverslagen van woningcorporaties steeds dikker geworden, waardoor de toegankelijkheid niet werd vergroot. Om deze reden voorzien veel corporaties in een populaire (beknopte) versie van het jaarverslag. Over het algemeen slagen corporaties er prima in om hun prestaties voor de doelgroep inzichtelijk te maken. Het is echter mijn waarneming dat de wijze waarop het financiële reilen en zeilen is weergegeven voor de niet-ingewijde lastig te volgen is.  Door de introductie van marktwaarde en de hiermee samenhangende mogelijkheden tot vergelijking ontstaan in mijn optiek nu mogelijkheden om de financiële verslaggeving  begrijpelijker te maken. Dit stelt vooral voorwaarden aan de toelichting waar helder uit moet blijken welke rendementen werden beoogd, welke afwegingen werden gemaakt, welke rendementen werden gerealiseerd en wat de oorzaak is van afwijkingen ten opzichte van andere corporaties en de marktsector. Door te blijven benadrukken dat de eigen corporatie te bijzonder is voor een dergelijke aanpak, miskent men naar mijn mening de mogelijkheden om zelfsturend op te treden en de mogelijkheden om de politiek realistisch inzicht te bieden door toegesneden verslaglegging.Natuurlijk: een flinke uitdaging en wellicht voor de echt kleine corporaties, op grond van een kosten-baten afweging, lastig realiseerbaar, maar naar mijn verwachting voor veel corporaties wél de moeite van het overwegen waard!Marcel Winkelman blogt voor CFO.nl over Public Finance. Hij is sinds 1999 in diverse rollen werkzaam binnen de sector toegelaten instellingen volkshuisvesting. Hij is als associate partner verbonden aan Vanberkel Professionals te Zoetermeer.