Saai en degelijk

Het zijn waarschijnlijk geen leuke dagen om accountant te zijn. De beroepsgroep, die al langer onder vuur ligt, kreeg de afgelopen week een flinke draai om de oren van toezichthouder AFM. Ook minister Dijsselbloem van Financiën deed een duit in het zakje en kondigde wettelijke maatregelen aan om orde op zaken te stellen.

Dat laatste is hard nodig. Het is schokkend dat na verschillende schandalen, en ondanks verschillende waarschuwingen van toezichthouder AFM, de beroepsgroep er nog steeds niet in is geslaagd de uitwassen uit te bannen en de kwaliteit van de controles te verbeteren. Los van de directe financiële schade die hierdoor ontstaat, leidt dit ook tot reputatieschade voor alle accountants en straalt het negatieve effect af op het Nederlandse bedrijfsleven. Beleggers moeten er van op aan kunnen dat de informatie die zij krijgen over een onderneming klopt. Als dat te vaak niet het geval is, haken zij af. Heldere boodschap Dijsselbloem komt nu met de wettelijke verplichting om onafhankelijke commissarissen aan te stellen die bestuurders kunnen aannemen en ontslaan. Er komt een geschiktheidstoets voor bestuurders en de verjaring van het tuchtrecht wordt verlengd. De boodschap is helder: wie niet goed presteert, vliegt eruit. Verder heeft een groep jonge accountants het initiatief genomen om zelf met een verbeterplan te komen. Het zijn stappen in de goede richting, maar het is eerst zien en dan geloven.  Leedvermaak Het belangrijkste voor het herstel van vertrouwen is niet het aanpassen van de regelgeving maar het aanpassen van het gedrag van de accountant zelf. Er is een brede cultuuromslag nodig en het is de vraag of die tijdig zal slagen. Het doet mij denken aan de situatie bij de banken in 2009 op het toppunt van de bankencrisis. Ik had toen voor CFO Magazine een interview met Bert Bruggink, CFO van Rabobank Nederland, die trots en wellicht niet zonder enig leedvermaak stelde dat ‘saai bankieren weer helemaal in was’. Zijn visie werd ondersteund door het feit dat Rabo, in tegenstelling tot andere Nederlandse banken, geen overheidssteun nodig had. Enige tijd later barstte het Liborschandaal los en bleek ook Rabo niet zo saai en degelijk te zijn, maar dit terzijde. Terug naar de basis De accountancy bevindt zich een beetje in dezelfde situatie als de banken toen. Het vertrouwen in de sector is weg en dat terug te krijgen moeten de accountants weer terug naar de basis. Oerdegelijk en saai was jarenlang het imago van de accountant, zijn prestige bestond uit het vervullen van een belangrijke publieke functie en onkreukbaarheid. Daar moeten we naar terug. In plaats van een belediging moet de titel ‘oerdegelijk en saai’ een geuzennaam zijn voor de sector.