Sander Schimmelpenninck (hoofdredacteur Quote) over het nieuwe kapitalisme

Bekijk hier de foto's van FM Dag 2018

Deze sessie werd gefaciliteerd door FinanceFactor. 

Op FM Dag 2018 praatte Schimmelpenninck met een groep financieel directeuren over de huidige staat van het kapitalisme in Nederland, de makers versus de takers, en de toenemende inkomensongelijkheid. 

Quote is vooral bekend vanwege de Quote 500, het voyeuristische kijkje in de keuken bij de meest vermogende Nederlandse zakenlui. Schimmelpenninck constateerde dat een nieuwe type miljonair de lijst is binnengedrongen naast de oorspronkelijke ‘self made man’. “Enerzijds zijn dat de private equity lui en anderzijds de tech-miljardairs, zoals de mannen achter Adyen (dat in juni succesvol naar de beurs ging, waarna o.a. de CEO, CFO en Mabel Wisse Smit flink cashte).”

In gesprekken met old school miljonairs die Schimmelpenninck voerde (ze zijn er gelukkig nog wel), zoals Frits van Eerd, Marcel Boekhoorn, John Fentener van Vlissingen en zijn persoonlijke favoriet Peter Gillis, merkte hij duidelijk het verschil met het nieuwe type vermogenden. De privaty equity lui hebben duidelijk minder klasse dan de echte ondernemers uit de hoogtijdagen van Quote. Ze hebben ook geen hemelbestormend ondernemersverhaal te vertellen, maar hun kapitaal verdiend met bedrijven saneren, opzadelen met schulden en alles van waarde eruit trekken.

Miljard euro bij IPO verdiend

Dan heb je de techjongens die vaak ongemak voelen over hun plotselinge rijkdom. “Neem de CFO van Adyen die een miljard cashte bij de IPO (meer dan de CEO overigens). Niemand weet iets over hem. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de snelheid waarmee hij het verdiend heeft. Hij heeft nog geen tijd gehad om zijn verhaal op orde te krijgen.”

Die anonimiteit van de nieuwe superrijken zit Schimmelpenninck dwars. Hij schrijft er momenteel een boek over samen met dominee van de Zuidas Ruben van Zwieten. En het zit hem niet alleen dwars omdat het zijn werk als journalist lastig maakt. Met groot vermogen komt ook een zekere verantwoordelijkheid, vindt de hoofdredacteur. Hij pleit dan ook voor transparantie bij de CFO’s. Misschien nog niet op het niveau van Zweden waar je van iedere inwoner zijn inkomen en vermogen kunt inzien, maar toch: transparantie.

Transparantie is volgens hem een van de middelen om een groot sociaal probleem te bestrijden dat in opkomst is: inkomensongelijkheid. “In San Francisco is dit al enorm zichtbaar”, zegt de hoofdredacteur van Quote. “De Silicon Valley bedrijven zorgen goed voor hun mensen: die rijden rond in luxe elektrische autootjes en hebben veel geld te besteden. Daarbuiten poepen mensen op straat. De armoede is stuitend. Tech-miljardairs leven vaak in een parallel universum dat zich buiten de maatschappij bevindt. Ze betalen minimaal belasting, trekken zich terug met hun rijkdom en houden zich uitsluitend bezig met hun eigen moonshot projecten.”

Quote bezorgd over inkomensongelijkheid

Een Quote hoofdredacteur die zich druk maakt om inkomensongelijkheid? Dat geeft het huidige tijdsgewricht toch prachtig weer. In de tijd dat Quote begon met de rijkste Nederlander lijstjes was de tijd van de val van de muur: het kapitalisme had gewonnen van het communisme! En dat moest gevierd worden met decadente feestjes, blonde vrouwen en champagne in overvloed. "Nu is de tijd van het doorgeslagen kapitalisme. Winner takes all effecten beginnen de economie te verstoren. De neoliberale religie zorgt ervoor dat broodnodige (sociale en duurzame) innovaties niet gefinancierd worden. En de elite komt om steeds meer afstand te staan van het gewone volk dat lijdt onder toenemende armoede.”

Reden voor Quote om het jaarlijkse decadente Quote 500 feest te vervangen door een voetbalwedstrijd voor miljonairs uit de lijst. Door ze deze ‘ervaring’ te bieden heeft Quote een half miljoen euro opgehaald voor de stichting Spieren voor Spieren. Volgend jaar gaat het zakenblad de kunst van de rijkaards – normaal in villa’s opgeborgen – tentoonstellen voor Jan Modaal. De opbrengst zal wederom naar een goed doel gaan. Kortom, het voormalige rijke snobbenblad helpt de minder bedeelden en past zich aan aan de nieuwe wereld. Nu de nieuwe miljonairs nog…