Verander gewoonten, verander vertrouwen

Vertrouwen is de basis van een goedwerkende economie. Een politiek stabiele cultuur, sterke instituties en goede vooruitzichten verbeteren het vertrouwen dat we hebben in onze toekomst en onszelf. De invloed ervan op de beurskoersen, bedrijfsinvesteringen en spaargedrag is voldoende aanwijzing.

Lees ook: Vertrouwen in Fugro terug

In hoeverre geldt dit ook voor teams binnen organisaties? Op welke manier heeft vertrouwen binnen een team effect op klantrelaties? Kan het leiderschap, teamverband en tevredenheid bevorderen?

Theory of Mind

Twee basisprincipes van de neurowetenschap helpen om vertrouwen beter te begrijpen. Het eerst principe is de ‘Theory of Mind’. Het beschrijft hoe individuele denkbeelden ontstaan en hoe de medemens hierop reageert. Het is de manier waarop een mens verschillende perspectieven interpreteert en analyseert, en daarmee reflecteert.

Het tweede principe is empathie. Empathisch vermogen laat zien in hoeverre een persoon zich kan inleven in de emotionele belevingswereld van een ander. Empathie wordt opgewekt door een neurotransmitter genaamd oxytocine. Deze transmitter is verantwoordelijk voor het sociale gedrag van mensen en daarmee voor de kwaliteit van onze relaties. Het beste aan oxytocine is dat het lichaam het zelf aanmaakt en dat betekent dat we het zelf kunnen opwekken door ons gedrag aan te passen.

Nudges

Mensen zijn gewoontedieren en het veranderen van een gewoonte neemt 90 dagen in beslag. De meest efficiënte manier dat te doen is door gebruik te maken van ‘nudges’. Nudging komt vanuit de gedragseconomie en staat voor het geven van een klein duwtje in de juiste richting. Het plaatsen van kleine ‘nudges’ heeft zichzelf als zeer efficiënt bewezen.

Een voorbeeld uit een artikel van Harvard Business Review (HBR) geeft een goed voorbeeld van het gebruik van ‘nudges’. Tien dagen lang kregen werknemers video’s over vertrouwen op de werkvloer te zien en de toepassing hiervan werd erbij behandeld. Daarnaast was men verplicht één keer per maand een gesprek aan te gaan over een fout die ze hadden gemaakt.

Lees ook: Zó voorkomt CFO fraude

Iedere maandag werd een evaluatie gestuurd met de vraag of hun collega’s de trainingen voldoende aan het implementeren waren. Dit is de ‘nudge’. Door iedere maandag een evaluatie te sturen, worden werknemers aan de training herinnerd. Dit verandert de inhoud van de training sneller in een gewoonte. Een meting van HBR liet een verbetering zien in het vertrouwenspeil van 62 procent naar 81 procent.

Sociale schade

Even belangrijk als het opbouwen van vertrouwen is het behouden ervan. Onzorgvuldige omgang met collega’s kan tot sociale schade leiden. Een manager die leidt door middel van vrees kan bij werknemers zorgen voor een toestand van ‘aangeleerde hulpeloosheid’. Doordat bij werknemers het verschil tussen goed en slecht vervaagt, gaan prestaties achteruit en presteren ze op het minimum van wat gevraagd wordt.

Neurowetenschappelijk onderzoek laat zien dat constante dominantie op de werkvloer erger kan zijn dan fysieke pijn. Dominant gedrag van een directeur zorgt bij de werknemer voor een gevoel van sociale afwijzing. Omdat het verwerken van afwijzing vele malen langer duurt dan herstel van fysieke pijn, kan het dominante gedrag van managers en directeuren leiden tot stress op de werkvloer.

‘Nudges’ kunnen erg effectief werken voor het opbouwen van vertrouwen. Vanaf het moment dat het vertrouwen bestaat, is de manager verantwoordelijk voor het behoud ervan. Het vinden van prikkels die vertrouwen opwekken en het te veranderen in een gewoonte zal het vertrouwen op de werkvloer verbeteren. Empathie op de werkvloer zal altijd een bijdrage leveren aan het leiderschap binnen een bedrijf.