Mechanical Turk

In 1770 presenteerde de Hongaar Wolfgang von Kempelen zijn geautomatiseerde schaakspeler om indruk te maken op Maria Theresa, de aartshertogin van Oostenrijk waarvoor hij als hoofdingenieur werkzaam was. De schaakmachine bestond uit een houten kast waarin zich een ingewikkeld klokkenwerk bevond dat voorafgaand aan elke partij aan het publiek werd getoond. Achter een schaakbord zat een imposante Turkse man, eveneens gemaakt van hout en getooid met bontjas en tulband. Het klokkenwerk kwam luidruchtig in beweging als de man zijn handen uitstrekte om een van de schaakstukken te verplaatsen.

Door Robert BoodDoor de jaren heen won de machine talloze schaakpartijen van de beste grootmeesters en speelde het tegen beroemdheden als Napoleon Bonaparte en Benjamin Franklin. Totdat een brand de schaakmachine ruim 80 jaar later in 1854 volledig verwoestte, bleef het een mysterie hoe de machine precies werkte. Omdat er ook partijen verloren gingen, vermoedde Edgar Allen Poe dat zich onder het bord wel een uitzonderlijk goede maar kleine schaker moest bevinden. Het definitieve antwoord kwam enkele jaren na de brand van de zoon van Poe’s lijfarts, die de machine op een veiling had opgekocht.In de kast bevond zich inderdaad een schaker maar klein hoefde deze niet te zijn omdat von Kempelen een slimme manier had gevonden om de deurtjes in een vaste volgorde te openen en te sluiten. De speler kon het spel volgen via magnetische indicatoren die zich aan de onderkant van het bord bevonden. Om een schaakstuk te verzetten werd een pantograaf, een tekenaap, gebruikt om tegelijkertijd stukken op beide borden te kunnen verzetten. Op een vergelijkbare wijze kon de mechanische Turk met zijn vuist op tafel slaan of alle stukken met één beweging van zijn arm van het bord vegen als hij ontdekte dat zijn tegenstander vals speelde.Een enkele keer wordt Von Kempelen’s schaakmachine nog genoemd als schaakcomputers of kunstmatige intelligentie ter sprake komen. Het is echter vooral Amazon die met de website mturk.com de herinnering weer volop tot leven bracht. Wat begon voor intern gebruik om dubbele webpagina’s op de eigen site te vinden, is ondertussen uitgegroeid tot de grootste crowdsourcing site voor het uitvoeren van microtaken. Amazon geeft haar ‘Mechanical Turk’ de subtitel ‘artificial artificial intelligence’ mee om te verwijzen naar de taken die computerprogramma’s uitbesteden aan mensen die ze veel sneller en beter kunnen uitvoeren. Net als de schaker in van Kempelen’s machine houden de ‘turkers’ de illusie in stand dat alles in de virtuele wereld automatisch gebeurt.Op de site zijn op elk moment duizenden, soms zelfs tienduizenden, zogenaamde ‘Human Intelligence Tasks’ (HITs) te vinden. De meeste daarvan zijn eenvoudig zoals het ‘taggen’ van voorwerpen op foto’s, het overtikken van bedragen op bonnetjes, het handmatig ‘liken’ van Facebookpagina’s of het vinden van voor zoekrobots afgeschermde mailadressen. Bij hoge uitzondering zijn er HITs te vinden die meer vaardigheden vereisen en langer duren zoals het ondertitelen van video’s of het uitschrijven van opgenomen teksten. Een van de bekendste (en vrijwillige) opdrachten op mturk.com was het zoeken van het vermiste vliegtuigje van Steve Fossett op een hoge-resolutie foto van de Nevada woestijn in 2007.Amazon’s Mechanical Turk is het voorbeeld pur sang van het uitgroeien van de mondiale arbeidsmarkt tot een ‘global level playing field’. Momenteel zijn meer dan een half miljoen mensen, vooral uit de Verenigde Staten en India, regelmatig als ‘turker’ actief. Hun verdiensten starten bij één tot enkele dollarcent voor bijvoorbeeld een overgetikt bonnetje of een gevonden mailadres. Waar dit voor de meesten hoogstens een leuke bijverdienste oplevert, kunnen de inkomens van degenen die zich specialiseren oplopen tot honderden dollars per maand. In India vormt het zo een goed alternatief voor hoog opgeleide jongeren die nog geen passende baan hebben gevonden.Mturk.com is al lang niet meer het enige crowdsourcing platform. Inmiddels groeit de lijst met concurrenten, die zich veelal specialiseren in bepaalde taken of zich door service of training van werkers proberen te onderscheiden. Zowel snelgroeiende ondernemingen als grote multinationals maken er dankbaar gebruik van om standaardtaken uit te besteden. Terwijl het leven van de echte Mechanical Turk al jaren geschiedenis is, lijkt zijn digitale tegenhanger juist nog een lange toekomst voor zich te hebben.Robert Bood, directeur van Fairsights, is gespecialiseerd in scenariodenken en strategie-innovatie