Gemeenten missen kansen door alles zelf te doen

Gemeenten voeren nu meestal hun operationele processen helemaal op eigen kracht uit, terwijl veel van deze activiteiten vrijwel identiek zijn. Bij Philips werkten ze in het verleden ook zo met grotendeels zelfstandige bedrijfsonderdelen, maar deze onderneming weet sinds enkele jaren grote kostenbesparingen te realiseren door diensten te standaardiseren en centraliseren. Door dit voorbeeld te volgen kunnen gemeenten goedkoper werken en tegelijkertijd de kwaliteit vergroten.

Marc Toebes is de Global Finance Transformation Leader van Philips en is verantwoordelijk voor het financiële gedeelte van het meerjarige programma Accelerate!. Het doel van dit programma is om van Philips een flexibeler, ondernemender en innovatiever bedrijf te maken dat dichter bij zijn klanten staat. De Finance Transformation is onderdeel van dit programma om de financiële functies op corporate niveau bijeen te brengen. De besparingen worden deels gebruikt om de kernactiviteiten te versterken. Accelerate! verbetert de operationele prestaties van Philips, onder andere door cumulatieve kostenbesparingen van 1,3 miljard euro dit jaar, resulterend in hogere marges en rendementen.Philips weet vooral kostenbesparingen te realiseren door functies als onder andere finance, HR en Legal in een Shared Services Center te centraliseren en standaardiseren. Politieke dimensieToebes zegt dat gemeenten en bedrijven uiteraard anderssoortige organisaties zijn, maar hij ziet ook duidelijk parallellen. ‘Het grote verschil tussen Philips en een gemeente is de politieke dimensie, die het volgens mij lastiger maakt om efficiencyslagen te behalen. Bovendien denk ik dat de medewerkers bij gemeenten er vaak al wat langer zitten, wat een organisatie meestal niet flexibeler maakt. Zo’n proces begint overigens wel met een goed plan om mensen mee te krijgen en vraagt om leiderschap en ondersteuning vanuit de top. De verbinding aan de doelen en deze actief uitdragen door het leiderschap waren bij Philips mede de sleutel tot succes.’ Dat de CFO in veel gemeenten niet in het bestuur zit, levert volgens Toebes wel het nadeel op dat er minder vrijheid is om keuzes te maken. ‘Als ambtenaar zou ik veel meer samenwerking met collega’s bij andere gemeenten zoeken. Nu vindt iedere gemeente alles helemaal zelf uit, terwijl de processen identiek zijn. Door activiteiten te bundelen wordt het goedkoper om uit te voeren en wordt meer specialisatie en verhoging van kwaliteit mogelijk. Als je samen met collega’s van de buurgemeenten een plan ontwikkelt en duidelijke schaalvoordelen kunt laten zien, wordt het lastig voor de politiek om dat te negeren.’Ontwikkelen en beoordelenAlleen activiteiten en mensen samenvoegen is niet voldoende. Daarom is bij Philips ook Human Resources nauw betrokken bij het veranderingstraject om de hele organisatie op een hoger peil te krijgen. Het programma Accelerate van Philips maakt veelvuldig gebruik van tools op het gebied van people performance management en development teams, legt Toebes uit. ‘Circa drieduizend financials zijn opgenomen in een digitale tool, en deze mensen worden helemaal gevolgd en beoordeeld. We leggen de lat steeds weer hoger voor ze en we zorgen dat ze zich blijven doorontwikkelen tot een volwaardige business partner. Een grote gemeente kan zo’n HR-programma ook voor zichzelf inzetten. Door meer samen te werken met gemeenten in de regio komen dergelijke instrumenten ook binnen bereik van kleinere gemeenten.’Goede gesprekkenMensen beoordelen is soms best lastig, maar het individuele belang mag niet voor het groepsbelang van Philips komen, aldus Toebes. ‘Hoe moeilijk het soms ook is, afscheid van elkaar nemen kan onvermijdelijk zijn. Dat kunnen heel goede mensen zijn die op een voor hen verkeerde plek zitten. Vaak zie je die mensen dan toch weer opbloeien in een andere omgeving. Dit betekent overigens helemaal niet dat je zomaar mensen ontslaat als iemand een keer een fout maakt. Als goede werkgever vinden wij het belangrijk dat mensen zich blijven ontwikkelen en soms gaat dat met vallen en opstaan. Dan voeren we eerst een aantal goede gesprekken om een medewerker weer een stapje vooruit te helpen.’Marc Toebes verzorgt een keynote op het Jaarcongres Public Finance op 6 november 2014 op Landgoed De Horst in Driebergen, waar hij u meeneemt in de transformation journey van Philips. Toebes vertelt hoe u als financial uw gemeentelijke organisatie naar volgende niveaus kunt brengen qua efficiency en effectiviteit.Wordt nu lid van de CFO Association en meldt u aan voor het jaarcongres Public Finance Transformation via publicfinance.nl. Als lid van de CFO Association is toegang tot het jaarcongres gratis.