Herboren en holistisch

Alsof de kredietcrisis niet wild om zich heen sloeg, kwam Hewlett-Packard, inmiddels veruit het grootste technologieconcern ter wereld, in november met het bericht dat het in het vierde kwartaal ‘business as usual’ was geweest – of liever gezegd ‘booming business as usual’, met een hogere omzet en winst dan in dezelfde periode een jaar eerder. Geen ‘double digit growth’ weliswaar, maar toch was de omzet met zo’n 5 procent toegenomen (exclusief de omzet van het pas overgenomen EDS). Voor het komende jaar (HP heeft een gebroken boekjaar, dat loopt tot november) verwacht het bedrijf voor zichzelf geen financiële malaise. “Onze capaciteit om in een uitdagende markt te functioneren, onderscheidt HP”, constateerde CEO Mark Hurd bij de presentatie van de cijfers. Het bedrijf kan daardoor zelfs zijn marktaandeel en winst vergroten en “als een sterkere kracht verrijzen uit het huidige economische klimaat”. De resultaten geven aan dat de strategie van Hewlett-Packard, die sinds 2005 is ingezet onder Mark Hurd – de opvolger van de veelgeplaagde Carly Fiorina –, goed gekozen is. Een strategie die op drie pijlers rust, zegt Harald Werner, CFO van Hewlett-Packard Nederland. “We streven ernaar het geïnvesteerde vermogen optimaal aan te wenden om de effiency te verhogen en om te groeien”, aldus Werner, die sinds medio 2006 binnen HP Nederland verantwoordelijk is voor alle in- en externe financiële zaken, zoals financiële planning, rapportages, de controlefunctie en compliancy. Voor zijn komst naar HP was hij werkzaam als financieel directeur van DaimlerChrysler Nederland, en daarvoor als controller voor diverse voertuigprojecten van Mercedes-Benz.“Als ik een voorbeeld mag geven van hoe we het geïnvesteerde vermogen optimaal aanwenden en de effiency verhogen: de verhuizing van het hoofdkantoor van Hewlett- Packard Nederland van Utrecht naar Amstelveen.” Het kantoor in Amstelveen is aanzienlijk kleiner en dat kan best, want veel medewerkers zijn onderweg of werken bij klanten. Daarnaast zijn de meeste medewerkers ‘flexwerkers’. Dat wil zeggen dat ze zelf bepalen of ze naar kantoor komen of thuis werken. Dit heeft in Nederland een besparing van meerdere miljoenen opgeleverd. Nog een voorbeeld biedt de eigen automatiseringshuishouding van Hewlett-Packard.Onder chief information officer Randy Mott zijn de IT-kosten in de periode 2005-2008 gehalveerd van 4 naar 1,8 procent van de omzet, vooral door flink de bezem te halen door het aantal applicaties waarmee het bedrijf werkte en het samenvoegen van tientallen reken-centra tot drie dubbel uitgevoerde next generation datacenters. Mede door allerlei fusies en overnames in het verleden is het aantal applicaties teruggebracht van 6.000 naar 1.600. In het bijzonder de onderhoudskosten zijn daardoor teruggelopen, aangezien er minder systemen op elkaar hoeven te worden afgestemd. Voor R&D kon nu meer budget worden ingeruimd: tot 2003 besteedde HP niet minder dan 70 procent van het IT-budget aan onderhoud en de rest aan ontwikkeling, nu zijn die percentages respectievelijk 20 en 80. “Minder complexiteit loont”, zegt Werner. “Er wordt veel te veel geld uitgegeven aan het onderhoud van legacy software. Soms ontkom je er niet aan en moet je werken met bedrijfsspecifieke software, bijvoorbeeld bij overgenomen bedrijven. Maar voor je het weet, ben je veel te veel energie kwijt aan het synchroniseren en harmoniseren van software. Als het even kan, moet je legacysystemen daarom afschaffen. Dat is onze visie tenminste: wij proberen legacysoftware overal te vervangen door standaardsoftware die overal binnen het bedrijf wordt gebruikt.” Een laatste voorbeeld van het rendements- en efficiencydenken binnen HP: na zijn aantreden in 2005 schrapte CEO Hurd 15.000 werkplekken, en enkele maanden na de overname van EDS in juli vorig jaar maakte hij bekend dat Hewlett-Packard wereldwijd 24.600 banen gaat schrappen, ofwel zo’n 7,5 procent van het totale aantal werknemers. In Nederland zullen ruim 421 banen komen te vervallen. Naar verwachting vooral bij EDS, dat veel minder winstgevend is dan Hewlett-Packard: de winstgevendheid per werknemer is bij HP hoger dan bij EDS.

OMINEUS Het is niet alles efficiencyslagen en kostenbesparingen wat de klok slaat bij HP. Tegelijkertijd wil het bedrijf de komende jaren sterk groeien. Groei, de laatste pijler in de strategie van HP, moet niet alleen geografisch tot stand komen (met Azië, Oost-Europa en andere ‘emerging markets’ als grootste groeimarkten), maar ook door nieuwe producten en diensten aan te boren. Met dit groeidenken onderscheidt het HP van de laatste jaren zich sterk van de hardwarefabrikant die het bedrijf altijd was, tot aan de overname van Compaq (2002) onder Carly Fiorina toe. Het huidige, herboren HP – nota bene de grootste pc-fabrikant ter wereld – heeft de hardware niet afgezworen, maar streeft ernaar ook te groeien in software en – vooral – dienstverlening. Sterker nog, hardware, software en dienstverlening kunnen elkaar versterken, vandaar dat HP ze alle drie aanbiedt. HP houdt er – evenals de grootste concurrent IBM bijvoorbeeld – een wat je zou kunnen noemen ‘holistische’ of ‘integrale’ visie op na. Die visie hangt nauw samen met het inzicht dat IT-hardware steeds meer een ‘commodity’ wordt, zoals publicist Nicholas Carr het enkele jaren geleden uitdrukte in een artikel in de Harvard Business Review met de omineuze kop ‘IT doesn’t matter’. IT wordt, zegt Carr, net als eerdere technologische innovaties (elektriciteit, spoorwegen, noem maar op) in hoog tempo een massaartikel. IT wordt een infrastructurele technologie waarmee amper nog concurrentie- voordeel valt te behalen, eerder een ‘necessity’ dan een ‘advantage’. Wat betekent dit voor de afnemers van IT? Dat ze het beste op prijs kunnen inkopen. Koop voordelig in, zoek de ‘low cost commodity’, zegt Carr. Of beter nog, wacht nog even met aanschaf van die supersnelle computer, schaf dat officepakket pas aan als alle kinderziekten eruit zijn. Natuurlijk, hardware is van belang voor je bedrijfsvoering (een dag zonder computers is voor een bedrijf nog erger dan een dag zonder verlichting), maar je onderscheidt je er niet mee. Zorg dat alles naar behoren werkt, maar verwacht niet dat je de wedren met de concurrentie wint op basis van je digitale wagenpark. IT is niet van strategisch belang. Of om Carr te citeren: hoe belangrijker IT wordt, hoe minder belangrijk IT wordt. “Vroeger kon de CIO van een bedrijf zich nog wel eens druk maken om de vraag wat voor printers er moesten worden aangeschaft. Nu niet meer. Als een bedrijf 100 bladeservers nodig heeft, willen CEO en CFO dat deze binnen het budget worden aangeschaft. En de hardware moet gewoon goed werken. Maar verder is die niet zo interessant. De aanschaf is geen project waard. De managementsoftware waarmee het bedrijf werkt, is wel een strategische asset. Software bijvoorbeeld waarmee een CIO kan bepalen of de IT-architectuur van een bedrijf de introductie van een dienst of product kan ondersteunen. Of sterker nog, ertoe kan bijdragen dat die introductie versneld plaatsvindt. En wat te denken van informatiemanagement. Bedrijven worstelen zonder uitzondering met de enorme hoeveelheid (on) gestructureerde informatie. Ondanks alle technologie lijkt het voor een CFO of CEO moeilijker dan ooit om die ‘ene versie van de waarheid’ te vinden. Juist de komende jaren zal in het kader van compliance- en business-intelligence de noodzaak van goede benutting van informatie toenemen. Een CFO wil tenslotte financiële voorspelbaarheid. En een directie wil sneller en beter beslissingen kunnen nemen dan de concurrent. Software die de ‘business raakt’, kortom.” En volgens HP is daar in toenemende mate vraag naar. Want wat verwachten bedrijven van een IT-leverancier? Kort gezegd drie zaken: dat de IT bijdraagt aan kostenbesparingen, groei ondersteunt of allerlei risico’s helpt beperken. HP is inmiddels het zesde softwarebedrijf ter wereld en levert software die aan alle drie deze behoeften tegemoet komt. Mede dankzij de overname van Mercury in 2006, en dan in het bijzonder van Mercury’s Business Technology Optimisation (BTO) software. Business Technology Optimisation software richtte zich op de stroomlijning van activiteiten als project- en portfoliobeheer, applicatie- en infrastructuurbeheer en het onderhoud van servicegerichte architecturen, kortom op IT-management. Door integratie met HP Software is BTO uitgegroeid tot een instrument dat inzicht biedt in de gevolgen van allerlei IT-gerelateerde bedrijfsveranderingen. Zo kan de IT van een bedrijf vanuit elke locatie worden overzien, gecontroleerd en geautomatiseerd. HP Software verstrekt informatie over al dan niet defecte IT-componenten en over de invloed op de bedrijfsvoering. “Het is een managementsuite, vooral bestemd voor de CIO, die hem in staat stelt antwoord te krijgen op vragen als: Wat draagt de apparatuur bij aan de business?, Hoe werken mijn applicaties? en Functioneert alles naar behoren? – dus vragen op de belangrijkste aandachtsgebieden van een CIO: IT-strategie, IT-applicaties en IT-activiteiten.”

GROEIMOTOR Zodoende kan de software van HP ertoe bijdragen dat bedrijven hun IT beter beheersen en inzetten in dienst van de bedrijfsvoering. En dienstverlening, die andere beoogde motor achter de groei van HP? “Wij zien dienstverlening als een logische aanvulling op de hard- en software. Als je een klant van advies dient, kan dat leiden tot de verkoop van hardware. En het ligt voor de hand dat je dan vervolgens die hardware onderhoudt en andere service verleent. Of advies kan ertoe leiden dat een klant bij ons automatiseringsdiensten outsourcet en ons applicaties laat managen, servicedesks bemannen of datacentra beheren.” Gezien de hoge verwachtingen die HP van dienstverlening heeft, is de overname van EDS voor ruim 10 miljard euro verklaarbaar. Door deze overname werd HP in één klap de tweede IT-dienstverlener ter wereld na IBM (marktaandeel ruim 10 procent – de markt is sterk versnipperd). Niet iedereen was even enthousiast over de overname. De bedrijfsculturen zouden te sterk van elkaar verschillen. Het Texaanse EDS, in de jaren zestig opgericht door de latere presidentskandidaat Ross Perot, werd lang op militaristische wijze geleid. Het uit Silicon Valley afkomstige HP staat juist als weinig hiërarchisch bekend. Ook waren de financiële prestaties van EDS de afgelopen jaren niet bijster indrukwekkend. Na enkele verliesgevende jaren maakt het ondanks toenemende concurrentie van goedkope Indiase dienstverleners weliswaar sinds 2003 weer winst, maar met een marge van 6 procent (tegen 12 procent van IBM) is de winstgevendheid toch beperkt. Maar, zegt Werner, “de customer base van EDS is indrukwekkend. Wij hopen die van hardware, diensten en producten te kunnen voorzien. Wij zijn vol vertrouwen dat dit gaat lukken. We zijn sterk in het definiëren en implementeren en uitvoeren van de strategie. En we zullen de winstgevendheid van EDS op het peil gaan brengen van HP zelf. En vergis u niet, wij zijn zeer goed in het integreren van overgenomen ondernemingen. Wat je ook mag denken van de veelbesproken overname van Compaq, de integratie is goed geslaagd, de klanten hebben er zeker niet onder te lijden gehad. Er is een wereldwijd goed functionerend technologiebedrijf ontstaan. En sinds de overname van Compaq hebben we met succes zo’n dertig technologiebedrijven geacquireerd. Met EDS gaat dat de komende jaren ook lukken.” Naam Harald Werner Geboortejaar 1965 Burgerlijke staat gehuwd, drie kinderen Opleiding studie bedrijfseconomie in Stuttgart, Duitsland Loopbaan sinds juli 2006 financieel directeur van Hewlett- Packard Nederland BV. Vanaf 1989 tot 2006 werkzaam voor autofabrikant Daimler in verschillende functies.

Muziek alles wat positief stemt, variërend van klassiek (Antonín Dvorák, Uit de Nieuwe Wereld) tot rockmuziek (Queen) Literatuur op dit moment lees ik Alain de Botton, De troost van de filosofie, een heel interessant boek, waaruit blijkt dat het meer dan 2000 jaar geleden eigenlijk ook al om dezelfde dingen draaide Hobby’s met de boot via het polderlandschap naar de Vinkeveense Plassen varen, auto’s, reizen en het allerbelangrijkste: mijn familie Internet www.fd.nl (geeft je iedere dag snel een overzicht van wat er speelt in de wereldwijde economie) en www.spiegel.de (voor het nieuws)