Melle Eijckelhoff (lid curatorium CBC): “Zwaar tekort business controllers op arbeidsmarkt”

Volgens Eijckelhoff komt de opleiding precies op het goede moment. “Het is de laatste jaren steeds duidelijker geworden dat er een relatie is tussen ondernemingen die langdurig goed presteren en de wijze waarop hun financiële teams de tijd besteden. Als ze bezig zijn met analyses, het doorlichten van processen en het adviseren van de bedrijfsleiding, dan leidt dat tot succes.” Om een wezenlijk verschil te kunnen maken als business controller dien je dus met andere dingen bezig te zijn dan het verzamelen van cijfers van een aantal weken geleden, zegt Eijckelhoff. “Het gaat erom betekenis te geven aan die cijfers, zodat je kunt sturen op waardedrijvers.”

De opleiding tot Certified Business Controller is volgens Eijckelhoff bedoeld om vaardigheden te trainen die nodig zijn om dat soort geavanceerde taken naar behoren uit te voeren. “Mensen met een financiële achtergrond moeten leren overtuigend te adviseren en presenteren. Zelfs de tijd nemen om ergens goed naar te kijken is een kwaliteit die ontwikkeld en getraind moet worden.”

Hoewel business controllers volgens Eijckelhoff “niet een heel andere bloedgroep” zijn dan ‘gewone’ controllers, is er wel een ander soort vaardigheden en inzichten vereist. “Heel veel financiële controllers kunnen doorgroeien tot business controller of ze kunnen hun takenpakket uitbreiden. Dat maakt deze opleiding ook zo leuk. Bovendien is er ruimte voor business analisten, die via een andere route op dezelfde stoel terecht kunnen komen."

Eijckelhoff heeft gemerkt dat de functie van business controller steeds meer in zwang raakt bij het Nederlandse bedrijfsleven, maar dat betekent niet dat de positie al volwassen is. “Er zijn nog weinig mensen echt 100 procent gekwalificeerd om in de rol te stappen, vind ik. Er is ook niet bepaald een overschot aan business controllers op de arbeidsmarkt. Vacatures blijven nog lang openstaan. Het is een vaardigheid waar veel bedrijven naar zoeken: analyseren, adviseren, vooruit kunnen kijken. Veel  ondernemingen moeten de rol van business controller nog een plek geven in de organisatie. De taken zijn vaak versnipperd over andere functies. Dat is een van de redenen dat we de opleiding zijn begonnen.”

Als voorbeeld van goede controllers noemt Eijckelhoff de genomineerden en winnaars van de Controller of the Year Award van de afgelopen jaren. “Ook daar merkten wij dat bedrijven die succes hebben over het algemeen een volwassen controller functie in de organisatie hebben. Het talent dat nodig is om die functie te vervullen is heel belangrijk bij het winnen van de award.  Dat zie je heel duidelijk bij Jasper de Wit, de corporate controller bij het gefuseerde Royal HaskoningDHV  die de award dit jaar won.”

Een sterke persoonlijkheid is vaak een goede aanwijzing dat iemand geschikt is voor de functie van business controller, zegt Eijckelhoff. “Het gaat om de rol die je pakt in het team. Je moet met iedereen door één deur kunnen, mét behoud van professioneel scepticisme. Een business controller moet altijd nieuwsgierig zijn naar hoe de zaken ervoor staan en niet vastgebakken zitten aan besluiten die in het verleden zijn genomen. Wendbaarheid en snelheid zijn steeds belangrijker om te overleven. Er moeten dus voortdurend beslissingen genomen worden. Bedrijven moeten heel snel kunnen beslissen over bijvoorbeeld het inzetten van mensen en middelen. Daar hoort een business controller bij die het overzicht bewaakt, vertrouwen heeft en precies snapt wat de waardedrijvers van de onderneming zijn."

Dat is nogal wat, geeft Eijckelhoff toe, want de business controller is voortdurend bezig de rest van het bedrijf te overtuigen. “Je moet iedereen achter je verhaal krijgen, objectiviteit betrachten en de plannen kunnen uitvoeren. De grootste talenten kunnen allerhande data combineren en daar beslissingen voor de toekomst op baseren. Daarbij zijn veel andere mensen nodig, maar het gaat erom om die informatiestromen goed te regisseren. Het is cruciaal om te leren welke signalen je kunt oppikken van binnen en buiten het bedrijf. Dat kun je niet in één keer allemaal leren, maar dat moet je bijhouden. Daarom bieden wij onze certified business controllers een vorm van permanente educatie aan met coaching en inhoudelijke sessies.

De cursus leidt finance professionals in 20 dagen, binnen 6 maanden, op tot succesvolle business controllers volgens de methodiek van Action Learning. Daarbij is de rol van de werkgever ook belangrijk, zegt Eijckelhoff. “Je doet de opleiding eigenlijk een beetje samen met het management van jouw organisatie, met name bij de business case die je moet maken. Het mooie is dat ondernemingen die dit serieus nemen het goed doen. Je ziet dat zij de routine processen rationaliseren, automatiseren en outsourcen en meer ruimte aan hun controllers geven om zich met het bedrijf bezig te houden.”

De juiste kandidaten voor de opleiding zijn volgens Eijckelhoff “mensen die echt enthousiast worden” over de rol die een business controller kan spelen in een organisatie, dicht tegen de bedrijfsleiding aan. “Dat kunnen mensen van erg verschillend pluimage zijn, meestal HBO-geschoold.” Eijckelhoff benadrukt dat de opleiding niet statisch is. “Wij staan in goed contact met CFO’s en peilen voortdurend waar behoefte aan is binnen financiële teams. Relevante zaken brengen we direct in bij de opleiding.”

Lees ook de visie op Business Controlling van andere leden van het curatorium CBC:
– Marc Alblas: “Veel business controllers hebben latex ruggengraat"
– Peter van Dongen: “Business Controller is CFO van de toekomst”
– Joost Peeperkorn: “Business Controller moet inzicht hebben in hele operatie”
– Franc van Erck: "Business Controller moet geen vrienden worden met algemeen directeur"