‘Grootbedrijf worstelt met het realiseren van groeiambities’

Hoewel de meeste bedrijven de komende drie jaar in een hoger tempo denken te groeien dan de markten waarin zij opereren, voorzien de ondernemingen een aantal belangrijke obstakels die genomen moeten worden. Vooral het gebrek aan voldoende gekwalificeerd personeel speelt de bedrijven parten. Daarnaast zet de noodzakelijke digitale transformatie bij veel ondernemingen een rem op hun groeiambities. 

Uit onderzoek van KPMG onder bestuurders van niet-beursgenoteerde ondernemingen met een omzet van 100 miljoen euro tot 2,5 miljard euro blijkt dat de meeste bedrijven verwachten dat zij hun groeiambities vooral op eigen kracht kunnen realiseren. “De ondernemingen zien vooral kansen in het betreden van nieuwe geografische markten enerzijds en de uitbreiding van het aanbod van producten en diensten anderzijds”, constateert Tom Hesselink van KPMG Deal & Growth Strategy. 

Hesselink: “Een ambitie die alleen gerealiseerd kan worden met een gedegen groeiplan, waarin een herziening van de bedrijfsvoering, een proactief personeelsbeleid en meer aandacht voor digitalisering centraal staan. Als wij echter kijken naar de uitdagingen die de bedrijven hierbij te wachten staan, dan lijken fusies, overnames en vormen van samenwerking met andere bedrijven onvermijdelijk.”

Alleen autonome groei volstaat niet
Anders dan Nederlandse multinationals is het grootbedrijf volgens Hesselink vooral sterk in het bedienen van nichemarkten in een beperkt aantal landen. Hesselink: “Als het gaat om uitbreiding zien de bedrijven dan ook vooral kansen in enerzijds een verdere internationalisatie en anderzijds een verbreding van hun producten- en dienstenpakket. De ambitie om sneller dan de markt te kunnen blijven groeien, gaan de bedrijven met alleen autonome groei niet realiseren. Als wij kijken naar het buitenland dan zien wij dat vergelijkbare bedrijven fusies en overnames veel strategischer inzetten bij het realiseren van hun groeiambities. In ons land praten wij bij deze bedrijven over enkele overnames die als transformerend kunnen worden aangemerkt. In Nederland worden overnames dan ook met name ingezet om hiaten in de portfolio op te vullen. Fusies en overnames vervullen bij bestuurders van Nederlandse grootbedrijven vooral een aanvullende rol bij het realiseren van hun groeiambities. Een duidelijke strategische rol voor dit soort transformationele overnames ontbreekt. Hierdoor laten de ondernemingen kansen liggen om door te groeien tot spelers van wereldformaat en op deze manier een sterkere positie te ontwikkelen ten opzichte van buitenlandse partijen die vaak een veel agressievere groei- en overnamestrategie hebben.”

Structureel tekort aan arbeidskrachten
Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat het Nederlandse grootbedrijf met een structureel tekort aan gekwalificeerd personeel kampt. Hesselink: “Bijna 70 procent ervaart het gebrek aan talentvolle medewerkers als de belangrijkste bedreiging voor groei. Maar ook de hoge kosten spelen een belangrijke rol. Dat tekort vormt een belangrijk obstakel in de groeiambities van de bedrijven. Naast een proactief personeelsbeleid vraagt dit van bedrijven vooral dat zij anders gaan kijken naar hun bedrijfsvoering. Structurele krapte vraagt om een andere manier van werken en een andere toepassing van de technologie. Procesautomatisering, robotisering en data-analytics helpen bijvoorbeeld om arbeidskrachten slimmer in te zetten en helpen bedrijven om beter om te gaan met structurele arbeidstekorten.”

Tactische inzet van digitalisering
Het grootbedrijf zet nieuwe technologieën op dit moment in beperkte mate strategisch in. Hesselink: “Een aantal bedrijven ziet digitalisering, waaronder de inzet van ‘big data’ als een mogelijkheid om de efficiëncy te vergroten en bedrijfsprocessen te optimaliseren. Hiermee wordt met name bijgedragen aan kostenbesparingen, de verbetering van de winstgevendheid en het oplossen van personeelstekorten. Voor deze bedrijven betekent digitalisering dus vooral een verdere automatisering van processen met de hulp van algoritmes, artificial intelligence en het vergroten van het zelflerende vermogen van de organisatie. De mogelijkheden die big data en artificial intelligence bieden, zijn de laatste jaren echter enorm gegroeid. De bedrijven staan dan ook aan de vooravond van het toepassen van deze nieuwe technieken in hun bedrijfsmodellen en -processen. Dat betekent niet alleen efficiënter en effectiever werken, maar vooral ook slimmer. Big data en artificial intelligence bieden het grootbedrijf dus aanzienlijke kansen om hun groeiambities te realiseren.”