Van bezit naar gebruik: “Miljoenen bespaard”

In vervolg op de zeer geslaagde Round Table over digitaal leiderschap op FM dag (op 6 oktober 2016) werd er anderhalve maand later een lunch georganiseerd die in het teken stond van digitalisering, strategie en bedrijfsvoering. De financials die als special guest waren uitgenodigd, gingen gedurende anderhalf uur met elkaar het gesprek aan over het belang van klantervaring, de noodzaak van ownership, veranderende verdienmodellen en de optimalisatie van data analytics. Yann Toutant en Robert Kuijs, respectievelijk Managing Director en Sales Director van Econocom Nederland, waren de tafelheren en Alex van Groningen-directeur Melle Eijckelhoff nam de moderatie voor zijn rekening.

Van ownership naar gebruik
De samenwerking met Econocom komt niet uit de lucht vallen. Als leasepartij van nagenoeg alles wat een stekker heeft, manifesteert Econocom zich op Europees niveau als verspreider en facilitator van de digitale transformatie. “We zijn op een fact-findingmissie”, zo steekt Robert Kuijs van wal. “De evolutie van IT en digitalisering begint voelbaar te worden aan de voorkant van organisaties. We moeten in rap tempo onze businessmodellen aanpassen. Dat vraagt om keuzes over de inzet van technologie en over de wijze waarop je de noodzakelijke investeringen in technologie financiert. Hoe gaan financials om met deze vraagstukken?”

Kuijs licht toe dat – net als enkele decennia geleden in de autobranche – de vraag naar technologie verschuift van ownership naar gebruik. Wie heeft behoefte aan een eigen fysieke server als je via een cloudoplossing ook een abonnement kunt nemen op opslagruimte? Door technologie en devices te leasen ontstaat er veel flexibiliteit en kan een bedrijf sneller opschalen.

Bart Brouwer, CFO bij Detron, beaamt het afnemende verlangen om apparaten te bezitten: “De klantbehoefte laat zien dat bezit overbodig wordt.” Het gaat om de toegang tot en gebruik van technologie en de daarbij behorende diensten. Saskia Poelman, CFO bij Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX), het grootste internetknooppunt van Europa, sluit zich hierbij aan: “Het is kul om service te bieden met eigen apparaten. In negen maanden tijd hebben we een reuzenstap gezet van bezit naar gebruik, wat ons ettelijke miljoenen heeft bespaard.”

Customer intimacy
Tegenover kostenbesparing staan een aantal obstakels die het transitieproces kunnen belemmeren. Een van die hobbels vormt zich rond het thema klantbeleving. Belangrijk is de juiste verwachtingen te scheppen rondom de nieuwe manier van klantbenadering, beaamt Brouwer. Hoewel je zou kunnen denken dat de huidige digitaliseringskoers in het voordeel spreekt van organisaties als Detron, vertelt de financieel topman van het ICT-bedrijf dat het eerst zelf ‘uit de comfortzone’ heeft moeten stappen. “Je zet niet zomaar een knop en de klanten stromen binnen”, zegt Brouwer. “Het gaat om customer intimacy en daar moet je in investeren om bij te blijven.” Met beperkingen heeft Brouwer echter ook te maken: “Tegelijkertijd zitten daar ook grenzen aan vanwege het kostenplaatje.” Dat is de tegenstelling van investeren in ‘van ownership naar gebruik’; de duurzame weg voorwaarts komt met een prijs.

Niettemin lijkt het de manier om mee te gaan en een rol te kunnen blijven spelen in de toekomst. Klantintimiteit klinkt erg dichtbij, maar ook Poelman, de enige vrouwelijke CFO aan tafel, noemt het de meest voor de hand liggende weg die naar Rome leidt. Een wijze om dichter naar de klant toe te schuiven is door een ruimtelijke werksfeer te creëren, waarin vrije ideeën geboren kunnen worden. De kunst is volgens de CFO van AMS-IX nieuwsgierig te blijven en ‘naïeve’ vragen te stellen. Dat kan ondersteund worden door technologische vooruitgang. Ze krijgt bijval van Bart Ten Klei, CFO van Joss Group, die ziet dat het individu degene is waarmee je zaken doet en dat die steeds belangrijker wordt. “Je moet jezelf afvragen hoe de volgende slag gemaakt kan worden. Dat begint met om je heen kijken”, aldus de CFO van Joss Group, een Nederlands distributie- en transportbedrijf werkzaam in de rubberindustrie.

Efficiënter neerzetten
Ook Remco Spoelstra, Controller bij Steegman Groep Werkmaatschappijen, ziet IT en digitalisering een steeds grotere rol spelen in zijn business. Net als Joss Group richt het Haagse Elektrotechniekbedrijf zich op het beter en uitgebreider informeren van belangrijke stakeholders en het efficiënter neerzetten van de organisatie. Zo helpt digitalisering installateurs vlotter ontwerpen uit te tekenen en sneller aan de slag te gaan met het aanleggen van elektriciteit in bedrijfspanden en particuliere huizen.

Met die gedachte heeft Ten Klei jaren geleden een agenda geïntroduceerd die digitalisering en IT centraal positioneert. Ten Klei stelt dat mede door hierop te focussen, een extra stap gezet kan worden richting klantoplossingen. “Met ruimere technologische mogelijkheden komt er ook meer creativiteit vrij. Wat overigens allerminst gangbaar is binnen onze sector. Met die denkwijze zijn we langzaam aan het breken”, vertelt de Joss Group CFO.

Man met de hamer
Van de vier financial-genodigden weten we inmiddels dat er een plan van aanpak voor de toekomst klaar ligt. Moderator Eijckelhoff stuurt de discussie vervolgens richting het helikopterniveau: “Is finance als vakgebied al voldoende bezig met digitalisering, disruptie en technologie? In de geest van Econocoms fact-findingmissie, komt AMS-IX topvrouw Poelman met een voorbeeld. “Ik kwam onlangs bij een organisatie waar alles op de klassieke manier gepresenteerd was: papier deed zijn werk in overvloed, maar het bedrijf draaide door. De huidige CFO had bij zijn aanstelling niets veranderd. Dat zie je vaker bij mkb-bedrijven. Bij grote organisaties zie je eerder dat er meer druk wordt uitgeoefend door diverse stakeholders om een volgende innovatieslag te maken.” Ten Klei wijst op de aard van een organisatie: “Je moet de vraag stellen in hoeverre een bedrijf überhaupt al met IT in aanraking is gekomen.” Eijckelhoff brengt in: “Als er een stevig maar ouderwets non-IT verdienmodel achter zit, waarom zou je het dan veranderen?”

Toch zullen dit soort midden- en kleinbedrijven er binnenkort ook aan moeten geloven. “De kracht van een organisatie is dat het een natuurlijke wil bezit om te blijven ontwikkelen. Ga je daartussen zitten, dan komt de man met de hamer voorbij, tikt op je hoofd en neemt vervolgens een grote voorsprong”, aldus de Joss Group CFO over het risico van het vasthouden aan een verouderd businessmodel.

Aan tafel zijn de financials het over eens dat niemand meer veilig is. Ook bedrijven die er nu in omvang toe doen en succesvol zijn, zullen het lastig krijgen: “Een log vrachtschip krijg je niet zo makkelijk in beweging, en let vooral ook op in welke richting het schip stuurt.” De rol van de CFO? Daar lijkt iedereen eensgestemd over; die moet zorgen dat er geïnvesteerd wordt in technologie en dat dit zich op den duur uitbetaalt. En mocht het de aanwezige CFO’s niet lukken aansluiting te vinden in de digitale wereld, dan weet Econocom daar wel raad mee. Het is alleen de vraag wie de volgende stap durft te zetten.

De exclusieve reeks van 4 rondetafelgesprekken (Digital Game Changers) in samenwerking met Econocom], hebben ook plaatsgevonden op de congressen FM-Dag, het Jaarcongres Public Finance en het Jaarcongres Finance Transformation. De laatste bijeenkomst van deze reeks vindt plaats op het Corporate Finance Summit. Wilt u deze sessie bijwonen? De volgende sessie wordt gehouden op 16 maart op het Corporate Finance Summit. Ga naar de Corporatefinancesummit.nl om u aan te melden.