Wegvallen V&D schudt winkellandschap op

door Monique Harmsen Retaildeskundigen proberen aan te wijzen waar het fout ging en wie de schuldigen zijn. Hierbij ligt de aandacht sterk op de mislukte reddingsactie van Ronald Kahn. Volgens sommigen wilden de vastgoedbezitters niet meewerken, anderen geven de Amerikaanse eigenaar Sun Capital, die niet meer wilde investeren in de keten, de schuld of de banken. De reddingspoging van Kahn is echter de laatste in een lange rij van halfslachtige pogingen de formule aan te passen. Feit is dat de ondergang van V&D gewoon een kwestie van vraag en aanbod is: de consument heeft het de laatste jaren steeds meer laten afweten en koos steeds vaker voor andere winkelmogelijkheden via internet of bij winkelketens die wel zijn meegegaan met de tijd. V&D is niet de enige winkelketen die met deze problematiek te maken heeft. Terwijl de aandacht vol gericht was op de warenhuisketen, waren er tegelijkertijd meerdere winkelketens in grote problemen. Sommigen werden op het nippertje gered door een overname door derden, zoals bij de verschillende onderdelen van het failliete Macintosh -concern, veel winkels moesten echter de deuren sluiten. In winkelstraten ontstaat hierdoor een verschraling van het aanbod. Eerder legden de gespecialiseerde zelfstandige winkels al eerder het loodje in de concurrentie met de grote ketens die over grotere inkoopkracht beschikten en met prijzen konden stunten. Nu zijn deze ketens zelf aan de beurt. De vraag is of we dat erg moeten vinden? De meerderheid vindt klaarblijkelijk van niet, anders waren we wel massaal gaan inkopen bij V&D om de keten respijt te geven om nogmaals een nieuwe strategie te proberen. In veel kleine steden waar leegstand hoog is, zal het verdwijnen van V&D hard aankomen, het warenhuis was hier volgens de deskundigen nog steeds een publiekstrekker. De vraag is wat het effect zal zijn op de andere winkels. Hier zullen vastgoedbezitters, gemeente en andere belanghebbenden de handen ineen moeten slaan om het centrum weer aantrekkelijk te maken.  In de drukke winkelstraten in grote steden, de zogenoemde A1 locaties, zal de plek van V&D snel worden ingenomen door andere grote buitenlandse ketens die hier voet aan de grond willen krijgen. Wellicht dat de wet van creatieve destructie van de Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter ook geldt voor het Nederlandse winkellandschap. Misschien bevinden we ons wel op een scharnierpunt en vloeien uit het faillissement van V&D ontwikkelingen voort die het winkellandschap weer spannend en levensvatbaar maken. In dat kader ben ik benieuwd naar de plannen van Hudson’s Bay. Deze Canadese retailer gelooft nog vol in het concept van warenhuizen en heeft grote groeiplannen in Nederland, België en Duitsland. Wellicht dat zij de consument weer naar de winkelstraat kunnen lokken.Tegelijkertijd is er een ontwikkeling gaande waarbij winkels die van oorsprong alleen op het internet actief zijn, juist zoeken naar locaties om in grote steden een echte winkel te vestigen als visitekaartje. Deze winkels zijn vooral gericht op beleving en klantenbinding. Deze week maakte Neckermann bekend met een eigen winkelketen te beginnen, daarvoor zijn in Nederland acht filialen van Kijkshop overgenomen. Neckermann is niet de enige, ook Leap de online aanbieder van refurbished Appleproducten, wil vier filialen openen en Bax-shop wil in ons land belevingswinkels openen op centrale locaties. Voor de restaurantketen La Place biedt de overname door Jumbo nieuwe kansen. Hoewel het bedrijf de vestigingen die waren gevestigd in de V&D-filialen verliest, krijgen de overgebleven filialen een nieuwe kans nu zij niet langer hoeven op te draaien voor de verliezen van de warenhuizen. Zij kunnen onder leiding van Jumbo werken aan het vernieuwen van de formule en verdere groei. In eerste instantie zal met het verdwijnen van V&D het winkellandschap verschralen. Of het ooit weer tot volle bloei komt hebben we zelf met ons koopgedrag in de hand. De vraag bepaald uiteindelijk het aanbod.