Commissie: kwaliteit accountantsbranche nog steeds ondermaats

Accountantsorganisatie presteren nu nog vaak ver onder het in wet- en regelgeving vereiste niveau, concludeert de Monitoring Commissie Accountancy (MCA) in haar eindrapport. Deze onafhankelijke, door de branche zelf ingestelde commissie hekelt met name dat bedrijven hun gebreken slecht op het spoor komen. Dat terwijl het aantal onvoldoendes dat toezichthouders als de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uitdelen in de sector "onacceptabel hoog is". Zelfsturing is daarom niet genoeg om de kwaliteit te verhogen.

Minister Wopke Hoekstra (Financiën) zint al langer op maatregelen om de kwaliteit van de accountantscontroles bij grote bedrijven te verbeteren. De Commissie Toekomst Accountancysector (CTA), die hij daarop heeft laten studeren, brengt eind deze maand definitief verslag uit. Ook de bevindingen van de MCA zullen "meewegen", laat de bewindsman weten. Ze laten zien dat de branche "nog een slag te maken heeft".

In haar rapport beveelt de MCA intensievere controle en druk op de sector van buitenaf aan. Ook moeten strengere voorwaarden worden gesteld aan het verlenen van vergunningen voor accountants. De commissie is ook kritisch over de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). Die moet onafhankelijker optreden als toezichthouder en minder als belangenbehartiger.

De accountancysector is door een reeks affaires onder een vergrootglas komen te liggen Zo werd KPMG strafrechtelijk onderzocht wegens corruptie bij Ballast Nedam. Daarnaast kwamen accountants negatief in het nieuws rond het faillissement van de bank DSB en de bijna-ondergang van woningcorporatie Vestia.

De geconstateerde tekortkomingen zijn volgens de MCA deels het gevolg van de cultuur op de werkvloer. Zo is er vaak sprake van hoge werkdruk. Ook zorgt een sterke hiërarchie en nadruk op bureaucratische regeltjes voor schadelijke prikkels, aldus de commissie. Daarnaast is een aanzienlijk deel van de fouten bij accountants te wijten aan te weinig vaktechnische kennis.

Er zijn wel verbeteringen doorgevoerd in de vijf jaar waarin de MCA de accountancysector heeft onderzocht, maar die zijn veelal oppervlakkig en versnipperd. Zo stippen de onderzoekers aan dat er op bestuurlijk niveau veel aandacht is voor werkdruk, maar dat dit niet is doorgedrongen tot alle lagen van accountantskantoren.