Controller en businessmanager onafscheidelijk duo

Ik herinner me oude tijden dat de CFO ons voorhield dat finance een ondersteunende rol had. Dat duwde de controlteams in de rol van een soort back office besturing, die cijfers opleverde, sheets voor de managementletter, maar ook facilitaire diensten, vakantieroosters en contractbeheer voor uitzendkrachten. Die tijd ligt gelukkig heel, heel ver achter ons.

Met de voortgang van de permanente changeorganisatie zijn stappen gezet naar een scherpe rollen-scheiding: Finance Operations (hoofdboekhouding, crediteuren, projectadministratie, facturering, incasso, e.a.), Financial Planning en Analyse (financial control, managementinformatie, e.a.), Centers of Expertise (fiscale zaken, treasury, externe verslaglegging, riskmanagement, e.a.) en de businesspartner-rol. Hoe meer werkzaamheden ondergebracht bij Operations en bij Financial Planning en Analyse, hoe uniformer, hoe meer standaard, hoe meer geautomatiseerd (en al een beetje gerobotiseerd), hoe beter de cijfers (en hoe beter digital toegankelijk) en hoe beter de financiële analyses, des te professioneler is de business partner-rol invulling te geven.

Value

Onder aansturing van de Hackett-studies over world-class finance was er een ultiem doel dat finance zelf in staat is waarde voor de onderneming te creëren. Dat vertaalde zich natuurlijk in bijpassende rolbeschrijvingen voor de businesscontrollers en bijbehorende opleidingen en trainingen en in persoonlijke targets in termen van euro’s waarde-creatie. Het vertaalde zich ook in de oprichting van een afdeling Value Management. Dat is een team dat analyses maakt en nauw betrokken is bij de waarde-creatie bij strategische discussies, maar dat ook bovenop de waarde-realisatie zit als ketens over organisatieonderdelen heen gaan, de ketenbesturing. Mooie stappen, veel van geleerd, maar waarde-creatie is niet exclusief voor een afdeling en al helemaal niet exclusief voor finance. Integendeel, deze stappen en dit denken heeft binnen de organisatie geleid tot de implementatie van een nieuwe rolopvatting voor de business controllers of businesspartners.

Navigator    

Je hebt autoraces waarbij een chauffeur en een navigator samen over grote afstand een ingewikkeld parcours afleggen. De chauffeur moet sturen. De navigator heeft heel veel impact op het volgen van de juiste route. Het is een onafscheidelijk duo. Zo zien we nu ook de samenwerking van de businesscontroller met de businessmanager waarvoor hij/zij werkzaam is. Het is een onafscheidelijk duo (en dat kan vooral ook tijdelijk op projectbasis). Het ultieme voor de businesscontroller in zijn navigatorrol is om zodanig betrokken te zijn, zodanig te participeren, zodanig als het nodig is tegengas te geven, zodanig ons financieel economisch vakgebied in te brengen, dat de businessmanager de allerbeste besluiten neemt in het perspectief van de waarde-creatie voor de onderneming. Dus niet achteraf de businesscase maken, niet achteraf nee zeggen, niet te laat de centers of expertise inschakelen, maar ergens in de business zijn: daar waar de discussies ontstaan over nieuwe strategische keuzes, investeringen, concurrentieposities, etc.

Een nieuw competentieprofiel

We praten over rebellen, die de business kennen, die netwerken, die misschien wel zelf de change voor de business initiëren en ook trekken. We praten over mensen die we nooit kunnen vinden, die ergens zijn, ergens in de business, daar waar de belangrijkste discussies plaatsvinden. En op z’n tijd zoeken die navigators elkaar op, om elkaar sterker te maken, samen outside-in, samen over ketens heen, samen doende met het vakgebied en samen sterk gemotiveerd voor prestaties van de onderneming.

Kees van Kempen blogt voor CFO.nl over finance transformation. Hij studeerde econometrie aan de Tilburg University, was bij KPN 18 jaar werkzaam als financieel directeur bij meerdere onderdelen van KPN en is sinds 2008 programmamanager KPN Best in Finance. Lezers kennen Van Kempen misschien ook van zijn werkzaamheden voor de KPN Academy vakmanschap Finance, in het bijzonder van de KPN NBA Mastercourse die ook open staat voor niet-KPN’ers. Verder is Van Kempen lid van de Adviesraad van Yacht.

Lees hieronder eerdere blogs terug:

Finance Transformation: Past-, present- en future control
Andere rol, ander vakgebied, andere competentie
Intern verrekenen is intern gedoe
Finance selfie
Van A naar B en niet meteen van A naar D
Anti-maatwerk-commissie 
ESSA
Maak van je grootboek een kleinboek
Excellence en efficiency accelereren effectiviteit en impact