The Art of War in familiebedrijven

De afgelopen jaren hebben we een aantal mooie winnaars van de Huub van Rozendaal Award (voor beste financieel directeur van het familiebedrijf) gehad. Op FM Dag 2019 sprak Michiel Vos met twee financieel directeuren van familiebedrijven, Ferry Muller (Vebego) en Paul van der Kroft (Terberg Groep), over het thema van FM Dag: The Art of War. Welke elementen van het boek vinden zij belangrijk en hoe passen ze dit toe? 

Het thema heeft als basis het gelijknamige boek van de Chinese generaal Sun Tzu. Beide financieel directeuren hebben het boek gelezen. Hoe is het boek van toepassing op familiebedrijven? ‘Kies je slagveld’ is een principe dat beide bedrijven omarmen. “We kiezen bewust markten waar niet teveel grote spelers zitten”, aldus Van der Kroft. “Dan kunnen we er een flink marktaandeel veroveren. Een andere belangrijke les is dat oorlogvoeren geld kost. We hebben een flinke buffer opgebouwd voor wanneer we moeten acteren.”

Kijk voor de foto's van FM Dag 2019
Lees ook: FM Dag 2019: verneder de vijand niet

Als het om kapitaal gaat geven beide familiebedrijven de voorkeur aan eigen vermogen. Dat is voor buitenstaanders, zoals private equity-partijen vaak lastig te begrijpen. Zij zouden liever wat meer leverage zien in het bedrijf. Maar families houden niet van controle van buitenaf. Wat dat betreft past ‘The Art of War’ beter bij private equity. Ook wat betreft de strakke controle. “Een commandant die alleen bevelen geeft gaat niet alle directeuren meekrijgen in een familiebedrijf”, zegt Muller. “Want de factor emotie speelt hier een grote rol. En die ontbreekt in het boek van Sun Tzu grotendeels.”

Emotie betekent dat niet altijd de meest rationele beslissingen genomen worden. Lastig voor een typische CFO. “Als je daar niet tegen kan, moet je niet bij een familiebedrijf gaan werken”, aldus Muller. Overigens is compliance wel heilig bij zijn bedrijf. “We willen ver van de rand wegblijven. Maar verder laten we het liefst zoveel mogelijk ondernemerschap bij de lokale divisies zitten.”

Wat dat betreft herkennen beide financieel directeur zich niet in de visie van Tzu dat je veroverd land ‘met hand en tand moet verdedigen’. “Wij doen best veel overnames”, zegt Muller. “Wij laten de overgenomen bedrijven voor een groot deel onaangeroerd. De lokale ondernemers weten het beste hoe het werkt, dus die laten we met rust. Op korte termijn haal je dan niet de kostensynergieën eruit. Maar op lange termijn blijven de mensen langer, blijft het bedrijf groeien, en nemen ze vanzelf stukje bij beetje de Vebego cultuur over.”

Van der Kroft herkent dit. Een van de fundamentele concepten in het boek van Sun Tzu is ‘The Moral Law’. De mensen staan in alignment met de leider en de missie. Dat zit bij Terberg Groep ingebouwd. “We geven divisies een duidelijke richting mee; in deze markten, met deze service, en in deze price range”, aldus Van der Kroft. “Verder laten we het los. Dat lokale ondernemerschap in de divisiestructuur geeft ook veel flexibiliteit”, besluit hij. “Nog een fundament waar de generaal veel waarde aan hechtte.”