Is de tijd rijp voor uw digitaal leiderschap?

Een gemengd gezelschap van public financials nam tijdens het Jaarcongres Public Finance op 13 oktober deel aan de door Econocom Nederland / Gemlease gefaciliteerde bijeenkomst. Onder de genodigden waren managers van financiële afdelingen en business controllers binnen gemeenten, wethouders, adviseurs van non-profitorganisaties en een vertegenwoordiger van een ziekenhuis.

Vreemde eend in de bijt
Tussen alle ambtelijke en publieke financials valt tafelheer Lior Bornshtain enigszins uit de toon. Bornshtain is oprichter van zakgeldplatform Otly! dat kinderen leert hoe ze met geld om moeten gaan. Als vreemde eend in de bijt is hij echter een energieke inleider, die een verfrissende visie geeft op digitaal leiderschap. In rap Engels met licht Israëlisch accent bereidt hij de Hollandse nuchterheid aan tafel voor op de komende anderhalf uur.

Eén van de kernvragen die wordt gesteld is: hoe kunnen we leren van disruptieve processen? Moderator Caroline van den Bosch vult aan: Wat is de behoefte van onze toekomstige klant? Wat wordt er anders door snellere adoptie van nieuwe technologieën? Hoe ga je van het huidige bezit naar gebruik van digitale apparatuur en dienstverlening om flexibiliteit te creëren? En laat je de oplossing bij de leverancier? Want: de gemeente bepaalt het beleid, maar de leverancier bepaalt hoe die wordt uitgevoerd binnen het gestelde kader. Daar loopt het volgens een vertegenwoordiger van de gemeente Haarlem mis: ”Je ziet het bedrijfsleven wel die regie nemen, dat is waar we (als gemeenten, red.) naartoe moeten, maar nog lang niet klaar voor zijn. Hoewel er consensus is over de achterstand, wachten gemeenten nog te vaak een beslissing van het bestuur af. Er mist in het bestuur van gemeenten visie en openheid om innovatie en digitalisering in een nieuw jasje te steken. Dit terwijl de marktpartijen al uitgebreide best practices kunnen bieden.”

Eigenaar van lantaarnpalen
Grote veranderingen moeten dus plaatsvinden bij gemeenten. Iets wat elders aanstaande is. Een financial spreekt over het nakende einde van de drukpers. “Over twee jaar kunnen printafdelingen van kranten worden opgedoekt. Er zal straks bijna alleen maar nieuws op een digitale wijze worden aangeboden. Het business model verandert daardoor en dat vergt leiderschap”. Er wordt geopperd dat gemeenten en overheden net zo met de toekomst bezig moeten zijn. "Voor digitaal leiderschap is juist daarom binnen de overheid een sleutelrol weggelegd. Data is goud waard; traditionele kranten maar zeker ook gemeenten moeten meer bijsturen en inspelen op zowel de digitale revolutie alsook de behoefte van respectievelijk lezers en burgers. Dat is iets waar gemeenten en overheden nog ver op achterlopen."

Het voorbeeld van oude lantaarnpalen wordt aangehaald. Moet de gemeente hier nog wel eigenaar van zijn? Alternatief is dat gemeenten dit outsourcen aan een bedrijf of particulier persoon. "Dat past ook beter in een langetermijn visie, zeker nu geen enkele raad van een gemeente investeert in de grote onderhoudsachterstand of migratie naar digitale verlichting binnen een zittingsperiode van slechts 4 jaar", zo zegt een financial. "Een lantaarnpaal moet aangaan op het moment dat er iemand is. Met gebruik van open data, sensoren, Wifi en cameratoezicht. Dat is waar een echte smart city begint. Financiering inclusief dienstverlening biedt daarin soelaas voor vele activiteiten binnen de gemeenten." Bornshtain valt bij: “Het behelst ook een mind change, want iedereen voelt zich in het begin bespied, maar wil tegelijkertijd ook maatwerk.”

Voorbeelden van huidig digitaal leiderschap zijn er echter al wel. Een vertegenwoordiger van een Zuid-Hollandse gemeente zegt dat het met de beschikbare topografische kennis van nu aan de slag is gegaan met de afwikkeling van asbestbestrijding. Een ander voorbeeld is de drukte met fietsers. Hoe pak je dit aan? De data liggen al klaar en dienen een uitstekend doel om congesties op drukke punten te voorkomen. “Alleen moet er wel digitaal leiding genomen worden.” 

Provo’s en nozems
En de privacy gevoeligheid? Die gaat er langzaam af, want de huidige jonge en komende generaties zijn gewend om alles te delen via sociale kanalen. Het leeuwendeel van de tafel is positief gestemd over deze trend, maar verwacht wel een tegenbeweging. Als provo’s en nozems van de tegenwoordige tijd: de strijders van voor privacybescherming versus die van bijna totale openheid en transparantie.

De jongere generatie was hier echter ondervertegenwoordigd. Een ziekenhuisbestuurder uit (vermoedelijk) generatie X reageert: “Als mensen weten dat ik een gebroken been heb [gehad], dan boeit me dat niet, maar ik wil dat zo min mogelijk mensen weten over mijn psychische toestand. We praten over data als zijnde hip en modern, maar niet over mijn data!” Tegenreactie: “Maar dit is al wel aan het gebeuren!” Bart Creemers, strategisch directeur bij Econocom Nederland / Gemlease dat gemeenten ondersteunt bij hun digitale transformatie, waaronder het inzetten van data, voegt toe: “Bepaalde data moet je scripten, beveiligen en wegstoppen, maar andere data niet, die kan beschikbaar gesteld worden. We zijn eenmaal niet in staat om als mens al die data zelf te organiseren, maar kunnen dat via digitalisering met de juiste beveiliging wel prima inzetten.”

Spark the current people
De vertegenwoordiger van de gemeente Haarlem waagt zich aan een voorspelling. “De overheid zal zich terugtrekken: veilig wonen en onderwijs regelt de burger straks via marktpartijen zelf wel. Er wordt straks geld overgemaakt naar partijen, die zelf het initiatief nemen en dat ook uitwerken. Dat is een voorwaarde voor verder digitaal leiderschap!” Bornshtain sluit af: “Spark the current people. Omscholen kun je als je er maar voor open staat.” Er wordt hier langzaam al aan cultuurverandering gewerkt – ook bij deze post-babyboomgeneratie (geboren tussen 1961 en 1980).

Deze sessie is onderdeel van een exclusieve reeks van 4 rondetafelgesprekken (Digital Game Changers) in samenwerking met Econocom Nederland / Gemlease. Wilt u een van deze sessies ook bijwonen? De volgende sessies worden gehouden op 10 november op het Jaarcongres Finance Transformation en op 16 maart op het Corporate Finance Summit. Ga naar de website om u aan te melden.

Econocom Nederland is branchewinnaar “Digitale Dienstverleners” voor een National Business Succes Award.