CFO Day 2018: ‘Balanceren is het slechtste wat je kunt doen’

Grand Huis ter Duin is op 6 juni afgeladen met het crème de la crème van finance in Nederland. Druk pratend over de huidige complexe zakenwereld, de stand van de economie, Brexit, Trump, nieuwe technologie, zakendoen in Azië… Binnen dit complexe speelveld moeten zij dilemma’s oplossen, keuzes maken tussen onmogelijke opties en die te proberen te verenigen. Alhoewel, keuzes maken… Wie naar het verhaal van Fons Trompenaars heeft geluisterd, zal dit niet meer durven zeggen.

>> Bekijk alle foto's van CFO Day 2018 en de Preconference
>> Lees meer verslagen:
– CFO Award 2018 voor Geraldine Matchett
– CFO Award 2018 voor Aart Duijzer
– CFO DAY 2018 Robert Jan van de Kraats wint CFO Lifetime Achievement Award
– Opening CFO Day 2018: “Balanceren is het slechtste wat je kunt doen”
– Verwond, maar nimmer verslagen
– Hoe jonge medewerkers vastlopen in laag klei

De presentatie van de openingstalkshow is in handen van Wilfred Genee die dit jaar de veelgeprezen Rens de Jong vervangt. Hij maakte zijn debuut voor Alex van Groningen eerder dit jaar bij het Leadership in Finance Summit en slaagde glansrijk voor zijn examen. Nu is het tijd voor het grotere werk voor de presentator van Voetbal Inside.

Het thema van dit jaar is ‘Leading Through Ambiguity’. Keuzes maken tussen extremen of zoals cultuurexpert Fons Trompenaars, die even later het podium zal betreden, het noemt: “contrasterende waarden met elkaar verenigingen.’ In de openingsvideo wordt de overvolle zaal met CFO’s gebombardeerd met de meest voorkomende dilemma’s van de organisatiekunde: local versus global, short term versus long term, details versus big picture, et cetera. Hoe kun je tussen al dit oorverdovende ruis het passende antwoord vinden? Antwoorden zijn onderweg.

Voor de openingstalkshow zijn twee financiële zwaargewichten uitgenodigd: Paul Verhagen, (CFO Fugro) en Robertjan Dekker (Director International Finance bij Netflix). Welke dilemma’s plagen deze twee prominenten uit de CFO Community? Fugro komt uit een periode van vier jaar crisis, heeft een zeer hoge schuldpositie, maar moet tegelijkertijd investeren en acquisities doen om te profiteren van de aantrekkende economie. Van dit dagelijkse dilemma ligt Verhagen wel eens wakker (terwijl slapen juist een oplossing biedt, zal later blijken uit het verhaal van neuro-wetenschapper Paul Smit). Netflix wil voortdurend innoveren, maar ze willen ook dingen vasthouden die ze goed doen. Het data versus intuïtie dilemma speelt ook volop bij de entertainment streaming-service. Dekker: “Data geeft je een richting, maar je gevoel is absoluut nodig om informatie waarde te geven. Data is niet alles, maar je moet het ook niet achterwege laten.”

Beide finance executives hebben ook te maken met het probleem dat iedere CFO uit de zaal kent: mensen moeten vervangen die ‘niet meekunnen’ met de veranderingen die nodig zijn voor het bedrijf. “Je moet soms mensen vervangen”, zegt Verhagen, “en de les daarvan is altijd; had ik het maar zes maanden eerder gedaan.” Genee: “Jullie zien er beide heel aardig uit, maar kunnen jullie ook keihard zijn?” Dekker antwoord bevestigend. Volgens Verhagen weten mensen het zelf meestal ook wel, maar zetten ze niet de stap. Als je een half jaar later met ze praat, zijn ze vaak blij dat iemand anders de keuze voor ze gemaakt heeft. Maar het blijft moeilijk.”

Balans is het slechtste

Dan wordt Goeroe Fons Trompenaars met veel bombarie op het podium verwelkomt. Wat kan hij de finance community meegeven over het centrale thema van dit jaar? “Balans is het slechtste wat je kunt doen”, begint de inspirator. “Je doet de helft van je emails thuis waar je slechte e-mails schrijft omdat je familie ontevreden is. Het alternatief is work-life integration: je vraagt je vrouw gewoon je e-mails te bantwoorden.”

Waarom is dit thema zo hot momenteel? Volgens de cultuurgoeroe komt dat omdat we erachter komen dat culturele voorkeuren niet werken. Bent u denkend of voelend? Dat is een vraag uit de Meyer-Briggs survey. “Wat een onzin”, zegt Trompenaars. “Iedereen weet dat geweldige leiders beide combineren. En zo is het ook met culturele issues.”

Het is die opvatting die de kern vormt van Trompenaars opvatting van risicomanagement. “Risicomanagement heeft niks te maken met het vermijden van risico’s. Het gaat om dilemma’s. Leiderschap is dilemma-management. Een organisatiecultuur is het resultaat van concurrerende waarden die elkaar bevechten. Daar waar er één overwint is een risico. Als je de focus legt op short term gain, gaat dat ten koste van menselijke relaties waarvan het lang heeft gekost ze op te bouwen.”

Wat je daarbij vooral niet wilt doen is keuzes maken, stelt Trompenaars. Wat je wilt is de contrasterende waardes met elkaar verbinden. “Neem bijvoorbeeld digitalisering. Bedrijven merken vaak dat hoe meer ze digitaal gaan, hoe meer ze analoog nodig hebben. Apple miste binding met de klant en begon Apple Stores. Het is de taak van de leider deze tegenstellingen te verenigen. Dus hoe kunnen we beter analoog werken door digitale middelen in te zetten? Dit is een win-win. Hoe kan waarde X me meer geven van waarde Y? En omgekeerd. Maak geen keuzes, maar zoek vereniging tussen de extremen.”

Statistisch dunner

De laatste die iets toe mag voegen aan het debat is filosoof en cabaretier Paul Smit. Hij belicht de neurologische kant: hoe maakt ons brein keuzes tussen extremen? Het hangt ervan af over welk brein je het hebt. Het binnenste deel, het reptielenbrein, is gericht op het vermijden van gevaar. Het kiest voor routine en stabiliteit. Het zoogdierenbrein is gericht op gemak en genot. “Mensen die een fruitschaal in de kamer hebben zijn statistisch dunner dan mensen die dat niet hebben”, zegt Smit. “Je pakt er even een appel uit als je langs loopt. Je hoeft er geen moeite voor te doen. Pubers worden vooral geleid door hun zoogdierenbrein, vandaar dat alles teveel moeite voor ze is. Je neocortex – het deel van je brein dat lange termijn doelen nastreeft is pas volgroeit als je 23 bent. Dit is het deel waar je rationele, verantwoordelijke keuzes mee kunt maken.”

Een probleempje daarbij is dat je bewuste brein slechts over 60 bits per seconde beschikt. Niks vergeleken met de 11.000.000 bits van het onderbewuste. “We kunnen slechts een hele kleine hoeveelheid informatie bewust opnemen. Als ik je zeg, focus je nu op je ademhaling, ben je daar bewust van, maar niet van je rugleuning. En als ik een filmpje laat zien ga je daar weer helemaal in op. Deze beperking kun je als volgt gebruiken bij keuzes maken. Neem bewust informatie op en slaap er daarna een nachtje over. De volgende dag weet je het….”

Bent u volgend jaar ook bij CFO Day?
Wilt u aanwezig zijn bij CFO Day op 5 juni 2019? Wilt u het hele jaar door netwerken op topniveau? Treed dan toe tot de CFO Association, dé exclusieve community van CFO’s en FD’s in Nederland. Als lid bent u welkom tijdens de exclusieve CFO Association Fora en toonaangevende congressen zoals CFO Day, Executive Day, Private Equity Summit en Leadership in Finance Summit. Evenementen vol inspiratie, interactie, knowhow, hoog niveau aan hospitality en netwerken met collega CFO’s en FD’s. Tevens ontvangt u CFO Magazine. Sluit u nu aan. Lees hier meer.

Ook interessant voor u als Executive Financial:  
1. Save the Date in 2018. Ontmoet CFO's en Financieel Directeuren tijdens inspirerende events. Bekijk alle evenementen hier. 
2. Vergroot uw kennis met opleidingen van topniveau. Bekijk trainingen en cursussen voor u en uw collega’s op AlexVanGroningen.nl.