Hendrik Jan Roel: winnaar Leadership in Finance Award 2019

Door Bouko de Groot (foto's: Jasper Juinen en Arthur van Megen)

Meer door minder

Bij Albert Heijn had men te lang op de lauweren gerust. Hendrik Jan Roel moest bij zijn aantreden in 2014 als CFO de boel weer vlot trekken. Door te besparen vond hij het geld om de klant beter te helpen en tegelijkertijd het bedrijf beter voor te bereiden op de toekomst. "Uiteraard zijn we verantwoordelijk voor boekhouding, dat nemen we serieus. Het is een belangrijk onderdeel, onze 'license to operate'. Dat mag dus nooit fout zijn, maar als het allemaal goed is, krijg je er geen ster voor. Het is pas het beginpunt. We hebben veel geïnvesteerd met die besparingen, dat is commercieel goed merkbaar." Zo goed zelfs dat de moederorganisatie zijn aanpak nu ook toepast. De finance organisatie werd in dat alles ook meegenomen, van achteruitkijkend naar frontrunner. "Dat plan noemen we finance of the future".

Frank Geelen, juryvoorzitter: "De jury heeft hem uitgeroepen tot winnaar van de Leadership in Finance Award 2019, omdat hij een echte change agent is. Hij koppelt innovaties door naar talent, besparing en toegevoegde waarde voor de klant. Hij is een echte zwaargewicht en overduidelijk veel passie voor zijn vak. Zijn finance talentprogramma en vooral zijn besparingsprogramma spreken tot de verbeelding. Hij heeft besparen leuk gemaakt en het onderdeel weten te maken van het DNA van het bedrijf. Hij heeft laten zien met alle drie de I's – impact, innovatie en inspiratie – een enorm verschil t ehebben gemaakt."

Roel bij ontvangst van de award: "Cut the crap' het thema van deze summit, is ook dat je de award niet naar jezelf toetrekt. Samen met een toegewijd en divers team hebben we Albert Heijn op een hoger niveau gebracht. Ik hoop dat nog vele jaren samen met jullie te mogen doen."

Impact

"In 2014 behoefde AH verandering, en verandering kost geld. Dat geld heb ik gevonden met het programma 'altijd besparen voor de klant'." Dat gebeurde niet alleen in naam: het geld dat Roel vond ging naar de klant, via betere producten, betere service, en lagere kosten. "Eerst was het 50 miljoen euro per jaar, dat werd 75 miljoen per jaar, en nu zitten we op een besparing van 120 miljoen per jaar," tikt hij af.

Nu horen bespaarplannen bij elke begroting op elke afdeling. "Men kijkt bijvoorbeeld ook naar vragen als 'wat gaan we doen om inflatie te absorberen'. Het uitgangspunt is om kosten te besparen, maar het gaat uiteindelijk altijd om de klant: die moet er beter van worden. En dat gebeurt ook." Door het grote succes van het programma werd commerciële verandering mogelijk. De prijzen gingen omlaag en de kwaliteit omhoog. "Onze prijzen liggen nu veel dichter bij de cost leader en ons marktaandeel is omhoog gegaan."

Voor het realiseren van zulke wijzigingen ziet Roel twee van zijn kwaliteiten als doorslaggevend: het spotten van talent – "in een top team gaat het erom dat men elkaar aanvult"- en doen wat gedaan moet worden. "Het bouwen van een common purpose voor het team, dat was echt nodig," legt hij uit. "Van de traditionele financiële organisatie heb ik er een gemaakt die vooruit kijkt." De oude aanpak was te gemakzuchtig, te veel steunend op oud succes. "Wat ik ervan gemaakt heb is dat we elke dag kijken wat er te verbeteren valt." Dat resulteerde in meer engagement in de organisatie. "Zo ontstaat er een gevoel van excitement, een sfeer van 'ik doe ertoe, we gaan knallen'."

Bij Roel doet iedereen er ook echt toe. Zo rouleert het leiderschap van zijn management team, "op die stoel zit ik niet elke vergadering." Verder brengt hij duidelijkheid, engagement en een open sfeer: "alles kan gezegd worden, alles kan worden ingebracht." Tegelijkertijd streeft hij naar bescheidenheid: het gaat niet om de persoon, maar om de organisatie verder te brengen. "Je bent een passant, maar je moet wel impact maken."

Impact maak je alleen niet met incrementele verbeteringen. "Je moet ook de grote veranderingen aanpakken. Dus niet alleen denken aan de grote veranderingen, maar ze ook daadwerkelijk uitvoeren." Zo biedt RPA (Robotic Process Automation) duidelijke voordelen, maar dat is makkelijker gezegd dan geïmplementeerd. Roel pakte ook de grote dingen voortvarend aan. "Binnen een jaar hadden we 70 procent geautomatiseerd met RPA, niet alleen in de financiële organisatie, maar in de hele organisatie."

Inspiratie

Roel inspireert zijn mensen door een duidelijk plan te formuleren en de missie te verbinden met de praktische uitwerking. "Van hoog tot laag, elk niveau heeft duidelijke targets." Bovenal is het belangrijk veel te communiceren en veel engagement te tonen. "Zelf ben ik het podium opgestapt met een 'Finance voor Dummies', voor 200 mensen. Die standup deed ik elke vier weken, letterlijk op een kist, om duidelijk te maken wat ik belangrijk vind."

In het begin was de sfeer niet erg open, het was meer afgedwongen. Maar het veranderde al snel. "Nu kan iedereen zo pitchen: een innovatie, een issue, wat dan ook. Je krijgt daar 10 minuten voor. Er is nu een wachtrij van sprekers! Zijn eigen stoomcursus geeft hij nog steeds, "maar nu voor de ondernemingsraden van de winkels. Ik vind het leuk om te doen, om de basiselementen van finance uit te leggen: die kennis is immers relevant voor het voortbestaan van een bedrijf." Dat Roel's aanpak werkt blijkt wel uit het feit dat Group Finance zijn missie heeft overgenomen, "Create Value & Growth: kijk naar voren, voeg waarde toe aan het bedrijf, en laat de omzet groeien."

Zelf laat hij zich vooral door zijn directe omgeving inspireren. "De bescheidenheid van Dick Boer bijvoorbeeld, een nuchtere retailer. Hij is groot geworden door het bedrijf centraal te stellen en niet zichzelf. En Jeff Carr, mijn baas (red.: tot voor kort financieel directeur van Ahold Delhaize) die is zo helder, met zo weinig woorden, dat is heel inspirerend." Verder praat hij veel met mensen uit het vak die hij lang kent, "we hebben regelmatig contact en leren zo van elkaar." Centraal staat voor hem dat verandering begint bij jezelf. Hij is dan ook veel online te vinden. "Zo blijf je bij op eigen vakgebied, vooral ook over nieuwe dingen, zoals AI.Google, daar kun je zo ongeveer alles leren over artificial intelligence, en nog gratis ook."

Innovatie

Goed ingelezen over kunstmatige intelligente en een succesvol grootschalig robotiseringsproject achter de rug, doet Roel al het nodige aan innovatie. "Ik ben ervan overtuigd, dat als je finance blijft doen zoals vijf jaar geleden, dat je dan snel out of business bent. Als de CFO zich nu niet druk maakt om data analytics, dan loop je achter." De business controller zal zich voornamelijk bezig gaan houden als vertaler tussen data science en de business zelf, ziet Roel. "Finance kan dat goed, omdat het een integrale kijk heeft op de business. Daar zie ik de toekomst. Dus als CFO moet je ook nieuwe capaciteiten toevoegen."

Daarom ook moet elke finance professional in zijn organisatie datacursussen volgen. "We bieden dat in elke moeilijksgraad aan, vanaf een vaste basis tot aan masterclasses. Niet iedereen hoeft immers Python te leren, maar iedereen moet bijvoorbeeld wel het gesprek aan kunnen gaan of toetsing relevant is." Zulke vernieuwing brengt ook echt wat op. "Toen ik begon als CFO moest ik twee mensen fulltime gebruiken om forecasts te maken. Nu gaat alles automatisch en is de focus op de missie." Een ander innoveringsproject dat Roel heeft gedaan is The Frontrunners University, een integraal opleidingsprogramma voor en door onze mensen gericht op skill- en competentie ontwikkeling. Dit is zo succesvol, dat het nu ook gedaan wordt binnen geheel Ahold Delhaize Finance & HR. Ook heeft hij ervoor gezorgd dat binnen alle gelederen van AH Commercie managers nu in staat zijn om beter te sturen op werkkapitaal op detailniveau.

Een nadeel van de veranderingen is dat je met al die nieuwe kennis en ontwikkelingen veel op je bord krijgt.  "Je moet veel opsteken, maar de business van de dag gaat uiteraard voor! De druk om bij te blijven, die blijft wel op de agenda, ook op andere vlakken. Denk daarom naast big data en digitalisering, waaronder migratie en transformatie, ook aan soft skills en regulering," legt hij uit. Met die bredere kennis, gekoppeld aan het bedrijfswijde overzicht, moet je als finance professional instappen en meedoen in het bedrijf vindt Roel, "anders verlies je het recht om te spreken. Doe het gewoon: als ze realiseren dat je ook voor groei en waardecreatie staat, dan gaat het goed." In zijn organisatie zit finance inmiddels bij elke belangrijke beslissing aan tafel.

(Hendrik Jan Roel met zijn winnende team)

Leadership in Finance

Elk jaar ontvangt op de Leadership in Finance Summit één finance professional een bijzondere award. Gegadigden zijn leidinggevende finance professionals, die een duidelijke impact op de eigen organisatie hebben gehad. Al minstens twee jaar werkzaam bij hun organisatie, spelen zij een integrale rol daarbinnen en bij gerealiseerde toonaangevende verbetering en vernieuwing. Hun innovatieve ideeën voor de toekomst van de organisatie en de eigen financiële functie hebben ze weten te vertalen in degelijke plannen en een goede aanpak van implementatie. 

Uit de lange lijst gegadigden selecteert de vierkoppige jury een drietal genomineerden. Na verschillende interviews en rijp beraad wijst de jury één aan als winnaar van de Leadership in Finance Award. Dit jaar bestond de jury uit: Albert Allmers, directeur FinanceFactor; Frank Geelen, EMEA Lead Partner Finance Transformation Deloitte Consulting; Ferry Muller, CFO Vebego International en  winnaar van de 'CFO bij het Familiebedrijf Award'; en David van Mechelen, CFO Royal FloraHolland, en winnaar van de 'Leadership in Finance Award 2018'.

Alle verhalen van de Leadership in Finance Summit 2019 voor u op een rij gezet.  

(jury en genomineerden)