Trends in 2017: soft skills, geopolitiek, blockchain en toch weer de business partner

Kees van Kempen, changemanager in het team KPN NextGen Finance

Wat wordt de belangrijkste ontwikkeling voor CFO’s in 2017?
“Ik onderscheid er vier. Allereerst gaat de arbeidsmarkt veranderen. Robotisering gaat een grotere rol spelen. En we gaan toe naar een netwerkorganisatie, waarin mensen steeds aan andere projecten werken en op zoek zijn naar een nieuwe opdracht.
Verder komt er een generatie managers aan die is opgegroeid met internet. Ze hebben een heel andere manier van informatie verzamelen en verwerken. Finance control kunnen ze zelf, omdat ze makkelijk met allerlei data kunnen omgaan, ook niet-financiële. We moeten ons bij finance snel aanpassen, anders lopen we straks achter de managers aan.  
Punt drie is dat data-analyse veel belangrijker gaat worden. Over tien jaar is er geen controller meer die dat niet kan. Het wordt de kern van het vakgebied.
Tenslotte komen de nieuwe standaarden IFRS 15 en IFRS 16 eraan. Dit heeft onder andere consequenties voor het bepalen van de omzet. En huur je iets, dan moet het toch op de balans komen. In 2018 gaat KPN het doorvoeren, dus we moeten ons er nu al op voorbereiden. Dit heeft de hoogste prioriteit.”

Welke projecten staan er op stapel op jullie finance-afdeling?
“Allereerst gaan we onder invloed van robotisering en digitalisering nog meer automatiseren. Finance krijgt ook een andere rol. Transacties gaan tegenwoordig steeds sneller: het wordt meer realtime, je hebt binnen 5 minuten de rekening, iedereen kijkt mee en reageert. In die wereld worden de besluiten van finance steeds belangijker. We krijgen de rol van navigator om het management te helpen betere besluiten te nemen.”

Welke skills worden belangrijk?
“Wil je de rol van navigator, dan zul je als CFO voorop moeten lopen. Er horen ook andere skills bij. Uitdagen, voorspellen, klantgedreven zijn en rebels, dat zijn zaken waar ik aan denk. Een paar jaar geleden was een controller iemand die goed was in zijn vakgebied en vanuit die expertise inzichten gaf. Nu zijn we gewoon businesspartner. We zijn onderdeel van de besluitvorming. Het gaat niet meer over invloed hebben,  we denken mee.”
—————————————————————————————————————————

Ron Kevenaar, voormalig CFO ThiemeMeulenhoff

Wat wordt de belangrijkste ontwikkeling voor CFO’s in 2017?
“Veranderingen gaan nog sneller en krijgen nog meer impact op bestaande business modellen. Ontwikkelingen als the internet of things, artificial intelligence, blockchain en virtual reality ontwikkelen zich verder en gaan voor disruptie zorgen in 2017. De steeds verdergaande digitalisering maakt je als organisatie ook kwetsbaarder. Cybersecurity gaat hand in hand met deze ontwikkeling en wordt belangrijker. Als CFO moet je proactief inspelen op deze trends. Voordat je het weet, besta je niet meer.”

Wat moet de CFO meer doen? En wat juist minder?
“De CFO moet meer focussen op zaken als digitale transformatie en big data. Je moet het besef hebben dat elke organisatie een technologiebedrijf wordt en dat digitale transformatie vooral gaat over andere manieren van werken. Dit heeft dus een grote impact op de zachte kant van de organisatie. Daarnaast moet je de mogelijkheden van big data omarmen, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van nieuwe business modellen of het gebruik van toekomstgerichte informatie.”

Wat betekent de term leiderschap in finance voor u?
“Het lef om jezelf te vernieuwen is heel belangrijk. Als je niets probeert, verandert er ook niets. Leiderschap is bereid zijn jezelf opnieuw uit te vinden en zonder angst de toekomst tegemoet durven treden. Leiderschap is ook een voortrekkersrol pakken in de transformatie, waarbij de focus moet liggen op strategie, op change management en nieuwe businessmodellen.
Het is geen eenvoudig proces voor een CFO. Aan de ene kant betekent het ruimte geven aan de organisatie om te experimenteren, nieuwe dingen aan te leren en te mogen falen. Aan de andere kant wil je natuurlijk wel grip houden, een vorm vinden die zorgt dat de verandering beheersbaar blijft. ‘Failing fast and cheap’, is hierbij cruciaal.”

Welke skills worden belangrijk?
“Nieuwsgierigheid, leer- en aanpassingsvermogen zijn belangrijk in dit tijdperk. En er is in het verleden al veel over de rol van CFO als business partner gezegd. Deze rol wordt nu nog belangrijker. Je moet als CFO echt verbinding kunnen maken en kijken vanuit een integraal perspectief. Zeker als een bedrijf zichzelf fundamenteel gaat vernieuwen, op het gebied van cultuur, organisatie, werkwijze en processen, kan dat alleen vanuit een holistische benadering.”

Wat wordt het buzzword van 2017?
“Blockchain. Ik denk dat dit ongelofelijk ingrijpende gevolgen kan hebben, vergelijkbaar met de komst van het internet. Maar het zal allemaal nog wel tijd vergen.”
—————————————————————————————————————————

Eric Driebeek, CFO van Batenburg Techniek

Wat wordt de belangrijkste ontwikkeling voor CFO’s in 2017?
“De economie trekt over het algemeen aan. Tegelijkertijd is er veel onrust op geopolitiek gebied, ontstaan er in een moordend tempo nieuwe business modellen, verdwijnen gevestigde bedrijven, zijn de ontwikkelingen van de olieprijs en de rente onzeker en stijgt de beurs in Amerika na de overwinning van Trump. Dat zijn vreemde tegenstellingen, waar we misschien nog geen antwoorden op hebben. Ik vraag me af welke trends invloed krijgen op de business.
Van Brexit verwacht ik in 2017 nog niet veel, maar wat gaat er gebeuren na de verschillende verkiezingen in Europa? Beïnvloedt de uitslag de EU? Krijgen we nog meer mot met Rusland? En wat gaat er gebeuren op het gebied van immigratie, zeker na de aanslag in Berlijn. Maakt dat mensen bang en beïnvloedt dat de consumptie?
Hiernaast leiden snelle technologische ontwikkelingen tot nieuwe businessmodellen, dat kunnen bedreigingen zijn. Als CFO moet je de contouren hiervan duidelijk hebben.”

Wat moet de CFO meer doen? En wat juist minder?
“We moeten de ontwikkelingen in de buitenwereld vertalen naar interne maatregelen. Wat betekent het voor je strategie en voor de business modellen? Je kunt je strategie niet meer aan de hand van trends uit het verleden maken. We moeten ons ervan bewust zijn dat er continu nieuwe business modellen kunnen ontstaan en dat we die misschien zelf moeten entameren. En als wij van die hollen-of-stilstaan-momenten krijgen door geopolitieke ontwikkelingen, hoe vang je die impact dan op? Hoe accepteren wij dat we in een permanente storm zitten? Je moet zorgen dat je organisatie kwalitatief sterker en recessieproof wordt."

"Waar CFO’s minder tijd aan willen besteden zijn de gevolgen van wet- en regelgeving, audit en compliance. Dit leidt tot veel interne focus terwijl de aandacht moet zijn voor ondersteuning van het lijnmanagement bij de voortdurende verandering in de markten.”

Welke skills worden belangrijk?
“We moeten de balans verleggen van vakinhoudelijke skills naar vaardigheden die de effectiviteit van onze inbreng kunnen vergroten. Hoe kom je op dezelfde golflengte van de businessmensen? We moeten verbinden, op de hoogte zijn van hun agenda, zorgen en prioriteiten. Hiervoor moeten wij soft skills aanleren, zoals communicatie en beïnvloeding. Dat kan ook helpen het beeld van financials binnen de organisatie te veranderen van boekhouders naar complementaire business partners.”
—————————————————————————————————————————

Sjoerd-Jaap Westra, Global Product Marketing Manager ‘Office of the CFO’, Unit4

Wat wordt de belangrijkste ontwikkeling voor CFO’s in 2017?
“Dat is tweeledig. Aan de ene kant moeten ze constant de compliance blijven waarborgen, maar tegelijkertijd meer betrokken zijn bij de groei van de organisatie. Doordat CFO’s minder tijd gaan besteden aan compliance, ontstaat er meer lucht. Maar ze moeten de eerste rol nooit vergeten. Ensure compliance, drive performance. Zo kun je het samenvatten.”

Wat moet de CFO meer doen? En wat juist minder?
“Disruptie ligt op de loer, de interne rapportages, het planningsproces, het moet sneller om de veranderingen bij te benen. CFO’s moeten hierin minder gaan leunen op spreadsheets, die heen en weer gestuurd worden en die niemand meer begrijpt. Een gemiddeld bedrijf heeft wel honderd spreadsheets. Het kost veel tijd om die correct te krijgen en te doorgronden. Ze zijn niet betrouwbaar en niet efficiënt.
Ook moeten CFO’s minder het loopjongetje zijn van de business. Ze moeten vanuit het perspectief van de business vooruit denken en richting geven.”

Welke skills worden belangrijk?
“Eerst moet je kijken of je nieuwe dingen met dezelfde mensen kunt doen. Maar voor terugkijken en rapporteren zijn andere vaardigheden nodig dan bij richting geven. Dan komt het meer aan op mensen bij elkaar brengen, met name business en finance. Dit verlangt betere communicatieve en diplomatieke skills. Je moet de samenwerking faciliteren en regisseren.”

Wat wordt het buzzword van 2017?
“Artificial intelligence: daar moeten alle financieel directeuren meer kennis van hebben. En ze moeten ideeën hebben over hoe je dit in kunt zetten. Wij ontwikkelen bijvoorbeeld een declaratiesysteem dat op basis van een foto van een bonnetje de juiste informatie herkent en dit direct op de goede plek in het systeem plaatst. Dit gebeurt bij veel bedrijven nog via een spreadsheet. Met dit soort nieuwe toepassingen heb je direct je cijfers up-to-date en kan de financial zich op z’n taak richten in plaats van op de administratie.”

–Lees hier een uitgebreid interview met Sjoerd-Jaap Westra in FM Magazine terug
-Wat waren de voorspellingen voor 2016? Lees ze hier terug

—————————————————————————————————————————

Embrace entrepreneurship. Dat is het thema van de CFO Day 2017 op 1 juni. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven die trouw blijven aan de kern van hun ondernemerschap, hun groei weten vast te houden. Maar hoe blijf je ondernemend? En hoe komt het dat ondernemerschap uit organisaties verdwijnt? Kom naar de CFO Day. Klik op onderstaande afbeelding voor meer informatie.