“Houdbaarheid CFO drie tot maximaal vijf jaar”

Het is geen doel op zich. “Maar de vraag stellen of je nog van toegevoegde waarde bent, is wel zo eerlijk naar jezelf en naar de organisatie toe”, zegt Robêrt de Gier. Vooral nu het vak van financiële specialisten verandert. Er wordt zelfs gesproken over no hands- of robotic accounting. Daardoor komt de nadruk te liggen op het adviseurschap. Herhaling ligt daarbij op de loer, constateert de finance director. “De vraag is hoe lang je impact kunt hebben binnen één positie.” Ook zijn eigen medewerkers moeten zich de vraag stellen of ze nog toegevoegde waarde hebben. “Ik moet hier eerlijk over zijn. Ga niet in je comfortzone zitten. Ga mee in die adviesvaardigheid. Do the things that make your heart tick.”

Lees ook: Is de CFO de zonnekoning van de 21ste eeuw?

Wereldspeler

Met behulp van private equity-huis Apax Partners (eerder actief bij PCM en Wehkamp) zegde Exact in 2015 de beurs vaarwel. Met de geldschieter aan boord kan het bedrijf (1.700 werknemers wereldwijd) hard groeien in cloudsoftware voor het MKB en zelfs een wereldspeler worden. De Gier: “De cloudoplossing is makkelijk schaalbaar. Het is een propositie voor de onderkant van de markt die hard groeit. Wanneer de processen en procedures van organisaties complexer worden, gaat dat meestal gepaard met meer mensen. Op dat moment is het product van Business Solutions relevant. Dan gaat het om het aansluiten van meerdere of internationale vestigingen, ERP, documentflows, business intelligence, maar ook om het bijeenbrengen van consolidaties of het overbruggen van valutaverschillen.”

Welke richting?

Transactionele financiële werkzaamheden worden volgens De Gier volledig geautomatiseerd. “Dat is een kwestie van tijd. Ik moet mijn medewerkers dan ook vertellen hoe ik de toekomst van finance zie. Banken en de overheid willen eind 2018 over op UBL. Via deze standaard digitale factuur kunnen we alle benodigde gegevens in één keer automatisch digitaal inlezen. Er hoeft niets meer handmatig ingevoerd of gescand te worden. Bovendien kunnen UBL-facturen eenvoudig met andere programma’s worden uitgewisseld. Een factuur gaat vrijwel automatisch door de organisatie heen. Werkzaamheden verschuiven naar de kwaliteit van het proces en de controle.” Het tekent de verdergaande digitalisering die ook zijn weerslag vindt in financial- en businesscontrol. “Met financial control bedoel ik eigenlijk meer de technische kant van finance. Business control staat veel dichter bij de business en is gefocust op de cyclus van planning en control, datakwaliteit, integriteitsbeheersing, kpi-gedreven analyses en de creatie van strategische rapporten. De businesscontroller moet wat mij betreft alle vaardigheden van financial control hebben, plus een combinatie van de juiste persoonlijkheid en communicatieve vaardigheden. Hij is zo nieuwsgierig dat hij altijd tot de kern doordringt. Hij overtuigt marketeers en commerçanten van de financiële consequenties van hun handelen.”  

De Gier heeft net twee businesscontrollers laten overstappen naar het Shared Service Center (SCC). “Dat lijkt misschien geen logische stap, maar voor Exact is dat het wel. Met hun kennis, ervaring en bekendheid met processen zijn ze enorm waardevol voor het SCC. Mede door de digitalisering en de verschuiving van werkzaamheden zijn we op zoek naar een ander type mensen. We zoeken een businesscontroller die zich kan gaan richten op kpi-gedreven analyses en rapportages. Dat met behulp van de juiste front end tool. Die kpi’s moeten in lijn liggen met de strategie en weerspiegelen wat er in de markt gebeurt, zodat we daarop kunnen sturen. Zo voegen we waarde toe aan het management en de organisatie.”

Piketpaaltjes

Business Solutions draait een omzet van ruim boven de 100 miljoen euro. Toen De Gier aantrad, had de divisie vijf businesscontrollers. “We zijn naar twee gegaan. Als ze zich maar met de juiste zaken bezighouden en scherp op hun keuzes letten, is dat genoeg. Wat mij betreft worden businesscontrollers te vaak ingezet op zaken die eigenlijk over financial control gaan. Ze moeten ervoor waken dat hun adviesfunctie ondersneeuwt, want dan neemt ook hun toegevoegde waarde af.”
De Gier ziet de functie van business control ook in kennis van ICT verzwaren. “Er komt een verschuiving naar mensen die communicatief vaardig zijn én business intelligence als specialisme hebben: De commerciële controller. Of een financiële commerçant. Het is niet per definitie een registeraccountant, een registercontroller of iemand afkomstig van de big four. Die zijn vrij strak in kennis over wet -en regelgeving. Ik denk eerder aan iemand uit de M&A-hoek: iemand die gelijk wil krijgen in plaats van hebben, die aanvoelt wanneer je je mond moet houden en wanneer je moet ingrijpen. Iemand die impact maakt en de piketpaaltjes kan uitzetten.”

Opleidingen

Financiële opleidingen moeten volgens De Gier meer aandacht besteden aan robotisering en de veranderende rol van de financial. “De grote vraag is of de mensen die dit werk kunnen uitvoeren in de toekomst ook beschikbaar zijn. In de sector bestaan hier terecht veel zorgen over. De curricula van de huidige studies hbo Accountancy of de opleidingen Register Accountant en Register Controller beginnen nu pas langzaam toe te werken naar het opleiden van de werknemer van de toekomst. De overheid reageert te traag op technologische ontwikkelingen. De SER pleit ervoor om de overgang naar een digitale economie te monitoren. Monitoren? Die tijd is er niet.” Technologische veranderingen volgen elkaar in rap tempo op. “Dat zien we bij Exact als geen ander. Kennis opgedaan binnen de financiële opleidingen veroudert snel. De houdbaarheid ervan zou nog maar twee á drie jaar bedragen. En toch duren deze opleidingen vier tot zes jaar.”

No hands- of robotic accounting gaat zo zijn impact hebben. Ook op de businesscontroller en de CFO. “Hun impact op snel veranderende businessmodellen moet groter zijn. Daarom zeg ik: als je voelt dat je impact minder wordt, zorg dan dat je weg bent. Ga op zoek naar wat anders, binnen of buiten de organisatie. Want de businesscontroller en de CFO moeten geen langspeelplaat worden. Daar moeten we voor waken.”