Wat een CFO van een strafpleiter kan leren?

Deze sessie werd gefaciliteerd door Steens & Partners

Bekijk hier de foto's van CFO Day 2019

Lees ook:
CFO Day 2019: Hypertransparantie de norm
Abhijit Bhattacharya ontvangt CFO Award 2019
Toespraak minister Hoekstra tijdens CFO Day
CFO Day pre conference Burgers' Zoo

Integriteit is essentieel in het bedrijfsleven en de advocatuur. Dat stelde de bekende strafpleiter Gerard Spong tijdens CFO Day 2019 aan de hand van een serie voorbeelden. Haal je als bedrijf een megagrote order binnen waardoor werkgelegenheid voor duizenden mensen is gewaarborgd, maar moet je daarvoor in ruil steekpenningen betalen? En als je dat laatste weigert, alles volgens de regels doet, maar vervolgens richting faillissement holt?

“Tot tien jaar geleden waren steekpenningen in Nederland fiscaal aftrekbaar”, zegt Spong. “Nu is dat anders. Maar geld stinkt niet, zoals de Romeinse keizers al zeiden.”

Bruggen slaan in de strafadvocatuur valt niet mee, weet een van ’s lands beroemdste advocaten. “Mijn beroepsgroep verdedigt mensen die verdacht worden van een misdrijf. Ik verdedig niet alleen criminelen, ik verdedig mensen die verdacht worden van een crimineel feit. Dat kunnen moordenaars en overvallers zijn, maar soms ook heel gewone mensen die verdachte zijn.”

Voor zijn aandachtig luisterende publiek: “En denk nou niet dat dit de ver-van-uw-bed show is. Stel u rijdt straks met hoge snelheid over de A2 naar huis, veroorzaakt een ongeluk met doden en gewonden en u heeft hier in alle gezelligheid een paar alcoholhoudende drankjes genuttigd… Dat verwordt u dus tot verdachte van een zeer ernstig misdrijf waarop jaren gevangenisstraf als sanctie staat.” 

Gerard Spong weet vlijmscherp te visualiseren hoe snel een gewone burger in de juridische problemen kan komen: “U bent een heetgebakerd type, maakt zich schuldig aan wildplassen. Een agent wil u op de bon slingeren en u scheldt hem uit. Iets in de trant van ‘je mocht het gisteravond zeker niet met je vrouw doen’. Of je gebruikt een andere term uit het inmiddels bekende ziekenhuisrepertoire. Dat strekt het vervolg van het juridische traject nou niet bepaald tot aanbeveling…” 

Ook nieuwe wetgeving die de minister van Justitie wil invoeren, kan zo maar tot een situatie leiden waardoor burgers in de grootste problemen kunnen komen. Spong: “Dan heb ik het over een wetsontwerp dat Zweedse en Spaanse sekswetgeving volgt. Als je seks hebt met een partner moet deze daarvoor uitdrukkelijk toestemming geven. Maar stel u ontmoet iemand in een bar, drinkt samen wat teveel, neemt thuis nog een afzakkertje en belandt vervolgens in bed. Met die volgende ochtend een enorme kater. En die man of vrouw die u pas sinds gisteren kent, beschuldigt u vervolgens van verkrachting. Dan bent u de … En mijn client!”

Ook over het strafrecht heerst onbehagen in de samenleving, weet Spong. ”Het fenomeen klassenjustitie. Grote bedrijven komen met schikkingen weg, de gewone man vaak niet. Als met het Openbaar Ministerie zo’n schikking wordt gesloten, beschermt die regeling de top en subtop van het bedrijf. Er zijn recent voldoende voorbeelden te noemen.” Zoals omkopingszaken van een Nederlands bouwbedrijf in Suriname en Saoedi Arabie. “Op hoog niveau wordt ervoor gepleit dit te voorkomen.”

Een organisatie die stelt: ik wil helemaal geen klassenjustitie, geen schikking en laat de rechter beslissen? Amper een optie voor veel bedrijven, weet Spong. “Dan ontstaat immers imagoschade. Want je staat zo niet een keer maar wel drie keer in De Telegraaf. De remedie is, ik zei het al eerder, integriteit. Handelen volgens de geldende regels. Geen schikking treffen is voor veel bedrijven dan ook geen optie.” 

Dan is er nog het schemergebied. Voor advocaten en financials, voor overheden. Belasting ontduiken via een postbusbedrijfje? Russisch gas importeren en zo een regime als dat van Poetin steunen, wapens leveren aan buitenlandse afnemers? Of als advocaat adviseren geen medewerking te verlenen aan onderzoek in het Pieter Baancentrum omdat dan immers het onder gedetineerden zo gevreesde TBS dreigt? 

“Mag een advocaat zo’n advies geven?”, stelt Spong het publiek de vraag over dat laatste dilemma. Om die zelf meteen maar te beantwoorden: “Ik vind van wel, maar zoiets stuit op veel onbegrip in de maatschappij. Volgens de advocatenwet moet de raadsman alles doen in het belang van de client. Dat is een fundamenteel onderdeel van onze rechtsorde. Ook al schreeuwt de hele wereld moord en brand. Vandaar ook die geheimhoudingsplicht. Het summum van integriteit.”    

De advocaat heeft de lachers op zijn hand als hij afsluit: “Bruggen bouwen in het strafrecht? Nou, u kunt bij mij over de brug komen!”